çe bu durumun devam etmesi.
HBS tanısı koymada nörolojik veya fi-
ziki muayene, hastadan alınan tıbbi öykü,
aile öyküsü ve kullandığı ilaçların listesi
yardımcı olabilir. Başka tıbbi durumları
ekarte etmek için laboratuvar testleri ya-
pılabilir. Laboratuvar testlerinde demir
eksikliği veya diğer vitamin eksilikleri HBS
ile ilişkili diğer tıbbi durumları ortaya çı-
karabilir. Bazı vakalarda hastalığın tedavi-
sini etkileyebilecek uyku çalışmaları (uyku
sırasında beyin dalgaları, kalp atımları,
solunum ve bacak hareketlerini tüm gece
boyunca kaydeden bir test) uyku bozuklu-
ğunun diğer sebeplerinin varlığını ortaya
koyabilir (örneğin uyku apnesi).
Çocuklarda HBS bazen “büyüme ağrı-
ları” veya dikkat eksikliği sendromu olarak
yanlış tanımlanabilir.
HBS nasıl tedavi edilir?
HBS
belirtileri
yatıştırmaya
odaklanarak tedavi edilebilir. Et-
kilenen bacağı hareket ettirmek
geçici bir rahatlama sağlar. Bazen
HBS belirtileri diyabet veya böb-
rek yetmezliği gibi ilişkili bir tıbbi
durumun tespiti ve tedavisiyle ya-
tıştırılabilir. Bazı yaşam tarzı de-
ğişiklikleri ve aktiviteler hafif veya
orta şiddette belirtileri olanlarda,
belirtileri azaltabilir. Kafein, alkol, tü-
tün tüketimini azaltma, demir, folik asit
ve magnezyum eksikliklerini telafi etme,
orta şiddette bir egzersiz programı, bacak
masajları, sıcak duş alımları veya soğuk ped
uygulamaları gibi önlemlerle HBS hastaları
bir miktar rahatlama yaşar. İlaçlar genellik-
le yardımcıdır ancak HBS’yi tüm kişiler için
tedavi edebilecek tek bir ilaç yoktur. Farklı
ilaçların denenmesi gerekebilir.
HBS yaşam boyu süren bir durumdur.
Yine de güncel tedaviler bozukluğu kontrol
edebilir, belirtileri azaltabilir ve dinlendiri-
ci uyku süresini artırabilir.
olur. HBS olan hastalar uyku yoksunlukları nedeniyle işlerinin,
kişisel ilişkilerinin ve günlük aktivitelerinin bu durumdan çok
etkilendiğini ifade eder. Sıklıkla konsantrasyon güçlüğü, hafıza-
da bozulma veya günlük görevleri yerine getirmede başarısızlık
yaşanır. Bu durum seyahat etmeyi zorlaştırır ve depresyona ne-
den olabilir.
Yapılan araştırmalar orta ve şiddetli HBS’nun erişkinlerin
%2-3’ünü etkilediğini gösteriyor. Bazı hastalar ciddiye alınmaya-
cakları, şikâyetlerinin hafif olduğu veya durumlarının tedavi edi-
lemeyeceği düşüncesiyle tıbbi yardım aramamakta, bazı hekimler
de yanlış bir şekilde belirtileri, sinirlilik, uykusuzluk, stres,eklem
iltihabı, kas krampları ve yaşlanmaya bağlamaktadır.
HBS kadınlarda erkeklere göre iki kat daha sık görülür. Her
hangi bir yaşta başlayabilir. Pek çok kişi orta yaş ve sonrasında
ciddi şekilde etkilenir. Yaş ilerledikçe belirtiler daha sık hale gelir
ve daha uzun sürer.
HBS’nin nedeni nedir?
Çoğu vakada HBS’nin nedeni belirsizdir. Bununla
birlikte genetik unsurlar olduğu düşünülebilir. Kanıtlar
beyindeki düşük demir seviyesinin HBS’nin sorumlu
olabileceğine işaret ediyor HBS aşağıdaki faktörler veya
durumlarla da ilişkili görünmektedir:
◆
Böbrek yetmezliği ve diyabet gibi kronik hastalıklar.
◆
Bazı ilaçlar belirtileri alevlendirir. Bu ilaçlar bulan-
tı gidericiler psikiyatrik ilaçlar, antidepresanlar , soğuk
algınlığı ve alerji ilaçlarıdır.
◆
Gebelik, özellikle üç aylık dönem. Çoğu vakalarda be-
lirtiler doğum sonrası dördüncü haftada yatışır.
◆
Alkol ve uyku yoksunluğu bazı kişilerde belirtileri tetik-
leyebilir veya alevlendirebilir.
HBS tanısı nasıl konur?
HBS için özel bir test yoktur. Tanı koymak için dört temel
kriter şöyle sıralanır:
◆
Akşamları çok kötü olan belirtilerin gündüz olmaması
veya ihmal edilebilir düzeyde olması.
◆
Etkilenen bacağı hareket ettirmek için çok güçlü ve baskın
bir ihtiyaç veya dürtü hissedilmesi
◆
Duyu belirtilerinin dinlenme, gevşeme veya uyumayla te-
tiklenmesi.
◆
Duyu belirtilerinin hareketle yatışması ve hareket sürdük-
EKONOMİK
FORUM
35
i
m
Dr. Esra
Mıhçıoğlu,
Özel TOBB ETÜ
Hastanesi Nöroloji
Uzmanı
