göre adeta kriz yılı sayılır. Ortalığın sütliman
olduğu bir yıldaki 39.9 milyar dolarlık borç ar-
tışı normal sayılabilir, ne var ki herkesin adeta
hop oturup hop kalktığı bir yıldaki 39.3milyar
dolarlık artış hiç de normal görülemez.
Özel sektörün dış borcunda geçen yıl
kaydedilen 39.3 milyar dolarlık artışın 16.1
milyarı yurtdışından sağlanan kısa vadeli kre-
dilerden kaynaklandı. 16.1 milyarın da 5.9
milyarı ticari kredilerden, 10.2 milyarı ticari
olmayan kredilerden oluştu. Özel sektörün,
yurtdışı yerleşiklere karşı olan TL ve döviz cin-
si yükümlülükleri de geçen yıl 6.1 milyar dolar
arttı. Böylece, kısa vadeli borç artışı 22.2 mil-
yar doları buldu.
Uzun vadeli dış borçta ise 17.1 milyar do-
larlık artış kaydedildi, sonuçta toplam borç ar-
tışı 39.3 milyar dolara ulaştı.
SON ÇEYREKTE HIZLANDI
Özel sektörün kısa vadeli dış borcu ilk çey-
rekte 12.4 milyar dolar arttı, ikinci çeyrekteki
artış 7.7 milyara indi, üçüncü çeyrekte ise 1.1
milyar dolarlık bir gerileme yaşandı. Son çey-
rekte ise ayaklar frenden çekildi ve borç artışı
3.2 milyar doları buldu.
Uzun vadelide ise borç artışı genel olarak
büyüme eğiliminde. İlk çeyrekte yalnızca 703
milyon dolar artan uzun vadeli borç, ikinci ve
üçüncü çeyrekte 4.4 ve 4.3 milyar dolar artış
göstermişti. Son çeyrekteki artış ise 7.7 milyar
dolara ulaştı.
KUR ARTARSA SIKINTI BÜYÜR
Özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa
vadeli kredi 73.5 milyar dolar, uzun vadeli
kredi 155.6 milyar dolar, yani toplamda yurt
dışından 229.1 milyar dolar alınmış. Yurt için-
de oluşan 37.2 milyarlık yükümlülükle birlikte
toplam borç 266 milyar doları buluyor.
Ödemeye gelince… Türkiye, 2014 yılında
167 milyar dolar dış borç ödeyecek. Bu öde-
menin 23 milyarını kamu, yaklaşık 3 milyarı
Merkez Bankası yapacak.
Kalan 141 milyarın ödemesini kim mi ya-
pacak, adres belli, özel sektör! Bu 141 milyarın
89 milyarını, 81’ini bankalar, 8’ini bankalar dı-
şında kalanlar olmak üzere finansal kuruluşlar,
52 milyarını da finansal olmayan kuruluşlar
ödeyecek. Yani 52 milyar dolarlık ödeme yükü,
reel sektörün omuzlarında. Reel sektörün dö-
vizdeki açık pozisyonunun kasım itibariyle 163
milyar dolar olduğunu da hatırlatalım.
Enflasyonda 2014 hedefi konusunda daha
yılın ilk ayında havlu attık. Ocak ayı sonunda
yılın ilk enflasyon raporunu açıklayan Mer-
kez Bankası Başkanı Erdem Başçı, %5.3 olan
enflasyon hedefine karşılık tahminin %6.6’ya
yükseltildiğini duyurdu. Buna göre, 2014 enf-
lasyonu orta noktası y%6.6 olmak üzere %5.2
ile %8 arasında bekleniyor. Enflasyonda he-
defe göre ortaya çıkan 1.3 puanlık farkın 0.5
puanı döviz kurundaki artıştan, yine 0.5 pu-
anı vergi oranlarındaki artıştan, 0.3 puanı da
gıda maddelerinin fiyatındaki yükselmeden
kaynaklanacak.
%6.6 da pek tutturulabilir bir oran gibi
görülmüyor. Geçen yılın %7.40’lık oranla
kapatıldığı, ocak ayı sonundaki yıllık oranın
%7.75’e ulaştığı dikkate alınıyor ve önümüz-
deki süreçte yaşanacaklar göz önünde bulun-
durularak %6.6’nın çok ama çok iddialı bir
oran olduğu dile getiriliyor.
Kamuoyunun %8’i iyi bir oran olarak gör-
düğünü belirtelim. Yaygın tahmin ise, 2013
enflasyonunun %9’a ulaşacağı yönünde.
GÖSTERGELER
116
EKONOMİK
FORUM
Ocak Şubat Mart
Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
1.65
0.30 0.66 0.42 0.15 0.76 0.31 -0.10 0.77 1.80 0.02 0.46
1.95
3
2
0
1
-1
2013
2014
12
10
6
8
4
Ocak Şubat Mart
Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
7.31
7.03 7.29 6.13 6.51 8.30 8.88 8.17 7.88 7.71 7.32 7.40
7.75
2013
2014
ENFLASYON:
