PROJEKSİYON
ENFLASYON:
Alaattin AKTAŞ
GÖSTERGELER
EKONOMİK
FORUM
105
i
Doğrusu tüm hesaplar yıllık enflasyo-
nun Haziran’da belirgin bir şekilde düşeceği
üzerine yapılmıştı. 2013’ten önceki yılların
ortalamaları gösteriyordu ki, haziran ayları
artışı negatifti. Oysa geçen yılın Haziran’ında
%0,76’lık bir artış olmuştu. Bu, haziran ayları
için pek rastlanmayan bir artıştı. Dolayısıyla,
bu yılki artış da %0,76’dan düşük gelecek, hem
de çok düşük gelecek, böylece Mayıs sonun-
da %9,66’ya ulaşan yıllık artış %9’ların altına
inebilecekti. Hani enflasyon yıllık bazda şöyle
1 puan gerilese, hiç de fena olmazdı.
Merkez Bankası’nın hemen her açıklama-
sında Haziran’da ortaya çıkacak gerilemeye
vurgu yapılıyordu. Ayı zamanda Merkez Ban-
kası Başkanı Erdem Başçı da son açıklamala-
rından birinde yıllık enflasyonun Haziran’da
kayda değer bir oranda azalacağını söylemişti.
Haziran’da enflasyon geçen yıldan dü-
şük geldi gelmesine ama bu oran yıllıkta
umulan gerilemeyi sağlamaktan uzak kaldı.
TÜFE, Haziran’da %0,31 arttı, geçen yıl Ha-
ziran’daki artış, biraz önce belirttik, %0,76
düzeyinde gerçekleşmişti. Mayıs sonunda
%9,66 olan yıllık oran da, Haziran sonunda
ancak %9,16’ya indi.
Haziran ayındaki artış, beklentilerin üs-
tünde gerçekleştiği için tam bir hayal kırık-
lığıydı. Ne yıllık oranda kayda değer bir geri-
leme sağlanabilmişti ne de bundan sonrasına
ilişkin umut kalmıştı. Artık yıllık tahmin olan
%7,60’ta kalmak mucize gibiydi.
5,70’TEN 1,80’E INEBILIRSEK...
Haziran ayındaki %0,31 artışla birlikte
yılın ilk yarısındaki oran %5,70’e ulaştı.
Yılı tamamlamaya bir altı ay daha var
ve biz bu süredeki artışı %1,80’de tutabilir-
sek, Merkez Bankası’nın ikinci tahmini olan
%7,60’da kalabileceğiz.
İlk altı ayda %5,70, ikinci altı ayda %1,80;
doğrusu hiç de gerçekçi görünmüyor, değil mi?
Önceki 10 yılda, ikinci altı ay enflasyonu-
nun en düşük %2,72 (2010 yılında) olduğu-
nu dikkate alırsak, %1,80’i inandırıcı bulmak
mümkün mü?
ÜÇTE IKI AZALTILIRSA...
Daha değişik ifade etmeye çalışalım.
Enflasyonun ilk yarıdaki düzeyini 100 ka-
bul edelim. Eğer ikinci yarıdaki enflasyon 32
olursa, yıllık hedef tutacak. Yani, ilk yarıya
göre üçte ikilik bir azalma sağlanabilirse...
Sağlanabilir mi?
2003 bazlı yeni TÜFE serisinde 10 yıl ge-
ride kaldı. Bu 10 yıl için ilk yarı gerçekleşme-
lerini 100 kabul edip bir ikinci yarı artışlarını
hesapladık.
Bu yıl için ilk yarıdaki 100’e karşılık ikinci
İkinci yarı umudu yüzde 1,8 (%)
İlk yarı 100 ise…
İlk yarı
İkinci yarı
Yıllık İlk yarı İkinci yarı
2004
2,96
6,21 9,35
100
210
2005
2,59
5,00
7,72
100
193
2006
4,88
4,56 9,65
100
93
2007
3,87
4,35 8,39
100
112
2008
6,00
3,84 10,06
100
64
2009
1,83
4,62 6,53
100
252
2010
3,59
2,72 6,40
100
76
2011
3,43
6,79 10,45
100
198
2012
1,95
4,14 6,16
100
212
2013
4,00
3,27 7,40
100
82
2014
5,70
1,80(*) 7,60 (T)
100
32(**)
(*)
Yıllık yüzde 7,6 tahminin tutması için kalınması gereken düzey.
(T) Merkez Bankası’nın yıllık tahmini.
(**)
Yıllık tahmin için öngörülen.
Enflasyonda ilk ve ikinci yarı
nasıl seyrediyor?
