GÖSTERGELER
EKONOMİK
FORUM
107
i
2014 enflasyonunda %9’un altı bile büyük
başarı olacak gibi görünüyor. Ama daha yılı
tamamlamaya çok var ve köprülerin altından
çok sular akacak, hele hele siyaseten çok şey
yaşanacak. Dolayısıyla enflasyon konusuna
son yılların ikinci yarılarındaki gidişata baka-
rak daha sonra yeniden değinmekte yarar var.
BAZ ETKISI UMUDU DA KALMADI
Haziran’daki fiyat artışı beklentilerin çok
üstünde gelince ve yıllık oran umulan ölçü-
de aşağı çekilemeyince, adeta aylar süren
“hazırlık-beklenti” boşa gibi oldu Oysa ne
umutlar vardı, yıllık enflasyon %8’in altına
inecekti, yıllık %7,6’lık tahmine ulaşmanın
yolu açılacaktı ve bu tabloyu gören hükümet
büyüklerine karşı da göğüs gerile gerile “Bakın
faiz kararımız ne kadar doğru” denilebilecekti.
O görüş yine dile getirilebilirdi getirilmesine
ama çok da rahat olunamazdı.
ELDE NE KALDI?
Haziran sonuna kadar baz etkisi umuduy-
la zaman geçirdik. Ama artık elimizde öyle
bir “koz” yok.
Yok, çünkü bu yıl için baz etkisi oluşturan
ve oluşturacak geçen yılın ilk ve ikinci yarısı
itibarıyla artış hızında yavaşlama gözleniyor.
2013’ün ilk yarısında %4 olan TÜFE artışı,
ikinci yarıda %3,28 olarak gerçekleşti. Yani bu
yıla baz etkisi yönüyle etki edecek olan geçen
yılın ikinci yarı artışı görece düşük. Örneğin
geçen yılın ikinci altı ayındaki %3,28’lik artış,
2004-2012 döneminin ortalamasında yüzde
4,69 olan artışın oldukça altında.
Yani artık ikinci altı ayda, “Geçen yılın
yüksek oranı devreden çıkacak ve bu baz etkisi
sayesinde enflasyon yönünü aşağı çevirecek”
deme durumunda değiliz.
İşte o yüzden, Haziran sonuna kadar
elimizde adeta koz olarak tuttuğumuz ya da
tuttuğumuzu sandığımız baz etkisi gerekçesi
artık yok. Hatta tam tersine, ikinci altı ay için
baz etkisi aleyhimize işleyecek.
TAHMINLER KARAMSAR
İlk yarıdaki gerçekleşme, geçmiş yılların
eğilimi ve içinde bulunulan siyasi koşullar,
enflasyonda yılın ikinci yarısı için umutlu
olmaya elvermiyor. Çok geniş bir marjda
söylersek, 2014 yılsonu enflasyonunu %9-
10 aralığında beklemek gerekiyor. Hatta yılı
çift hanede kapatma olasılığı bile söz konusu.
Bu yıl bir de tarımdaki sıkıntı var. Tarım
üretiminin düşük olacağı zaten resmen açık-
landı. TÜİK’in bu tahmini yapmasından son-
ra yaşanan sel felaketleri, üretimin daha da
düşük olacağının habercisi. Dolayısıyla gıda
maddelerinin fiyatı da yüksek seyredecek gibi
görünüyor.
Ve biz bu koşullarda ilk altı aydaki %5,7
artıştan sonra ikinci altı aydaki artışı %1,8’de
tutmayı öngörüyoruz ya da umuyoruz. Kal-
dı ki, elimizde “baz etkisi kozu” da tümüyle
sıfırlanmışken...
2004-2012
ortalaması
2013
2014
İlk yarı
3,45
4,00
5,70
İkinci yarı
4,69
3,28
1,80(?)
Yıllık
8,30
7,41
7,60(?)
TÜFE’de ilk ve ikinci yarılar
(Yüzde)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kasım Aralık
2004
0,66
0,52
0,96
0,49
0,44
-0,14
0,47
0,77
0,94
2,24
1,32
0,32
2005
0,55
0,02
0,26
0,71
0,92
0,10
-0,57
0,85
1,02
1,79
1,40
0,42
2006
0,75
0,22
0,27
1,34
1,88
0,34
0,85
-0,44
1,29
1,27
1,29
0,23
2007
1,00
0,43
0,92
1,21
0,50
-0,24
-0,73
0,02
1,03
1,81
1,95
0,22
2008
0,80
1,29
0,96
1,68
1,49
-0,36
0,58
-0,24
0,45
2,60
0,83
-0,41
2009
0,29
-0,34
1,10
0,02
0,64
0,11
0,25
-0,30
0,39
2,41
1,27
0,53
2010
1,85
1,45
0,58
0,60
-0,36
-0,56
-0,48
0,40
1,23
1,83
0,03
-0,30
2011
0,41
0,73
0,42
0,87
2,42
-1,43
-0,41
0,73
0,75
3,27
1,73
0,58
2012
0,56
0,56
0,41
1,52
-0,21
-0,90
-0,23
0,56
1,03
1,96
0,38
0,38
ORTALAMA
0,76
0,54
0,65
0,94
0,86
-0,34
-0,03
0,26
0,90
2,13
1,13
0,22
2013
1,65
0,30
0,66
0,42
0,15
0,76
0,31
-0,10
0,77
1,80
0,01
0,46
2014
1,98
0,43
1,13
1,34
0,40
0,31
TÜFE aylara göre nasıl seyrediyor?
(Yüzde)
