çıktı. Obama, girişimcilik konusunda ABD’nin
bir üst seviyeye çıkmasını sağladı.
2013 yılında önce Kanada’da hayata geçi-
rilen “Start-up” vizesi programını başlatıyor.
Buna göre yenilikçi bir fikri olup, bu fikri
uygulamaya aktarmak için ABD girişim ser-
mayesi desteği alabilen yabancı girişimciler,
Amerika’ya yerleşip kurdukları şirketin ba-
şına geçebilecekler. Vize süreçleri de kolay-
laştırılacak. Yasa tasarısı henüz Kongre’de.
Ama yenilikçi girişimcileri çekmek üzere
önemli bir adım.
ABD ekonomisi toparlandıkça FED’in
para politikası da normalleşiyor. Küresel
likidite artışı son buluyor. Emtia fiyatları
üzerindeki balon sönüyor. Bunun farkına
zamanında varamayan ve ellerindeki emtia
gücünü olduğundan fazla görüp buna göre
politika belirleyen Rusya, Venezuela ve İran
gibi ülkeler doğal olarak bundan en olumsuz
şekilde etkileniyor.
Rusya, Kırım’daki agresifliğinin maliye-
tinin yeni yeni farkına varıyor. Ne yazık ki,
Rusya’da ekonominin zor
duruma düşmesi, Türkiye’yi
de olumsuz etkiliyor. Petrol
fiyatlarındaki düşüşle ka-
zanacaklarımızın yanında,
ihracat, turizm, müteahhit-
lik gibi alanlarda kayıplara
karşı da hazırlıklı olmalıyız.
Öte yandan Türk halkı-
nın tüketici olarak bu işten
yararlanması da zor görünü-
yor. Zira petrol fiyatı dolar cinsinden belirle-
niyor. Amerikan faizi artarken, dolar değer
kazandığında ham maddenin fiyatı dolar
bazında ucuzluyor. Dolar değer kaybederken
ham maddenin fiyatı dolar bazında yükseli-
yor. Şu anda petrol fiyatı dolar bazında ucuz-
luyor ama dolar dünyanın her yerinde değer
kazandığı ve Lira bu süreçte değer kaybettiği
için, Lira cinsinden petrol fiyatında fazla bir
değişiklik olmuyor.
Elbette Türkiye’nin petrol faturası dolar
bazında bakıldığında bu süreçte hafifleye-
cek ama net etki açısından bakarsanız, cari
işlemler açığında büyük bir iyileşme beklen-
miyor. Zira ihracat yaptığımız petrol ihraç
eden ülkeler, petrol gelirleri azalınca bizden
aynı miktarda ithalat yapmazlar.
Özetle 2015 temkinli ve hazırlıklı olun-
ması gereken bir yıl olarak görülüyor. Etrafta
ne olduğunu görebilen, ortadaki eğilimleri
dikkate alarak politika belirleyen ülkelerle
böyle olmayanlar arasındaki fark iyice belir-
ginleşecektir.
S
on bir kaç aydır başta ham petrol
fiyatları olmak üzere hemen hemen
tüm emtia fiyatları düşüyor. “Niye
böyle oluyor” diye baktığımızda en
başta gelen faktörün ABD para politikasın-
daki değişim olduğu görülüyor. Amerikan
Merkez Bankası (FED) parasal genişleme-
den çıkıp para politikasını normalleştirdik-
çe, dünya çapında meydana gelen finansal
portföy kaymaları hammadde fiyatlarını
etkiliyor. Amerika’da alınan ulusal bazda bir
kararın tüm dünyayı etkilemesi, ABD’nin
hâlâ tek küresel çaptaki güç olduğunu da
ortaya koyuyor.
ABD Başkanı Barack Obama, geçen hafta
kendileri açısında tarihi bir adım daha attı.
ABD, yaklaşık 50 yıldır Küba’ya tecrit uygu-
luyordu. Obama, pek bir fayda sağlamayan
bu 50 yıllık dış politika yaklaşımını değiş-
tirdi. Küba’yla ilişkilerin normalleşmesine
yönelik adımlar attı.
Bizim coğrafyada “yapacağız, edeceğiz”
şeklinde uzun uzun konuşmak adettendir.
Hatta daha ciddi gözükmek
için çalıştaylar, toplantılar
düzenlenir. Uzun uzun ra-
porlar hazırlanır ama sonra
da, pek bir şey ortaya çık-
maz. ABD Başkanı ise olayı
politize etmeden, konuşa-
rak zaman harcamadan,
doğrudan icraata geçti. İşle-
meyeni değiştirmek gerekir
ve yaptı.
21’inci yüzyılda, 20’nci yüzyıldan kalma
meselelerin ABD’nin önünü tıkayamayacağı-
nı Obama böylece gösterdi. Amerikan politi-
kasını geçen yüzyıldan kalma bir ipotekten
kurtardı. İşlemeyeni değiştirmek, yanlışa
devam etmemek, bir nevi patlak lastiği
yenilemek gibidir. Latin Amerika’dan gelen
ilk açıklamalar, Obama’nın Küba açılımının
bölgede olumlu karşılandığını gösteriyor.
ABD ekonomisinin son dönemdeki olum-
lu performansı da, Obama’nın elini güçlen-
dirmiş olmalı. Ekonomide Bush döneminden
kalan enkazı temizleme görevi de iyi gidiyor.
ABD ekonomisi hızla toparlanıyor. Ekono-
mide sağlanan hızlı büyüme istihdama da
yansıyor. İşsizlik oranı son yılların en düşük
seviyelerine gerilemiş durumda.
Obama liderliğindeki ABD 2015 yılına po-
zitif bir biçimde giriyor. ABD, bilimve teknoloji
alanındaki liderliği yine başkasına bırakmadı.
Yenilikçilik konusunda da hâlâ ilk sıradalar.
Son dönemlerde hayatımızı değiştiren yeni in-
ternet girişimlerinin neredeyse hepsi ABD’den
EKONOMİK
FORUM
7
i
PETROL FİYATI DOLAR BAZINDA
UCUZLUYOR AMA DOLAR DÜNYANIN
HER YERİNDE DEĞER KAZANDIĞI VE LİRA
BU SÜREÇTE DEĞER KAYBETTİĞİ İÇİN,
LİRA CİNSİNDEN PETROL FİYATINDA
FAZLA BİR DEĞİŞİKLİK OLMUYOR
.
