GÖSTERGELER
116
EKONOMİK
FORUM
Hiç kuşku yok ki bu açıklama, siyasilerden
büyük tepki gördü. Ara toplantı yapılabile-
ceğinin söylenmesi ve faiz indirimi sinyali
verilmesinden sonra bir anlamda geri adım
atılması, tepkinin dozunun artmasına yol açtı.
Yüzde 1,1’in nedeni
Ocak ayı enflasyonunun %1,1 olarak
gelmesi faiz indiriminin önündeki en büyük
engel. Piyasadaki beklentiler %0,7-0,9 ara-
lığındayken, gerçekleşme neden böylesine
yüksek oldu peki?
Geçen yılki enflasyonun yüksek gerçekleş-
mesinde, özellikle aralık ayındaki düşüş önce-
sinde yüksek seyretmesinde en büyük etken
gıda maddelerindeki yüksek fiyat artışıydı.
Gıda maddelerinin fiyatı, geçen yıl kuraklık
yüzünden ortalamanın çok üstünde bir artış
göstermişti. Bu yıl, artışın daha düşük olacağı
umuluyordu. Gıda maddeleri grubunda bu yıl
%9 artış olacağı tahmin ediliyordu.
Doğruydu, bu yıl kuraklık yoktu. Ama
kuraklık yerini aşırı yağışa bırakmıştı, bir
de kış koşulları çok sertti. Bu iki etken bir
araya gelmiş ve ocak ayında gıda maddele-
rinin fiyatında yüzde 3,5 gibi çok yüksek sa-
yılabilecek bir artış gerçekleşmişti. Gıda ve
alkolsüz içecekler grubunun toplam TÜFE’de
yüzde 24 gibi çok yüksek bir payı vardı. Do-
layısıyla %3,5’lik zamdan ocak ayı endeksine
0,85 puanlık bir yansıma olmuştu. Yani, ocak
ayında gıda maddeleri dışında kalan tümmal
ve hizmetlerin fiyatı hiç değişmemiş olsaydı
bile, TÜFE gıda maddeleri kaynaklı olarak
%0,85 artış gösterecekti.
Merkez Bankası’ndan ocak ayının son günle-
rinde, piyasadaki koşulların faiz indirimine
elvermediği şeklinde yorumlanması gereken
bir açıklama yapılıyor.
Ve geliyoruz 3 Şubat’a... TÜİK’in TÜFE’nin
ocak ayında %1,1 arttığını açıklıyor. Bu oran
herkes için sürpriz ya da öyle olduğunu sanı-
yoruz. Belki birileri gerçekleşmenin bu dolayda
olacağını biliyordu veya tahmin ediyordu ve bu
varsayımdan yola çıkılarak piyasada bir algı
operasyonu yürütüldü.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, bir
hafta önceden düşük enflasyon varsayımına
dayalı olarak faiz indirimine gidebilecekleri-
nin sinyalini verince piyasalarda ne oldu, hep
birlikte gördük. Dolar hızla yükseldi, piyasa-
larda tedirginlik arttı. Bunun üzerine, “Acaba”
denildi, Merkez Bankası faizi indirebileceğini
söyleyerek piyasalarda ne yaşanacağını gör-
mek, daha da önemlisi göstermek mi istedi?
Sonuçta bunda da başarılı olunmadı mı?
TÜİK’in ocak ayı artışını %1,1 açıklaması,
yıllık enflasyonun bir puandan daha az gerile-
mesi sonucunu doğurdu. Aralık sonunda%8,17
olan yıllık oran, ocak sonunda%7,24’e indi. Yani
gerileme 0.93 puanda kaldı. Merkez Bankası
zaten enflasyonhenüz açıklanmadan koşulların
faiz indirimine pek de uygun olmadığını açıkla-
mıştı. Enflasyonun bir puan değil de 0.93 puan
gerilemesi, Merkez için adeta can simidi oldu.
Merkez Bankası, enflasyonun belli olmasından
çok kısa bir süre yaptığı açıklamada, 4 Şubat’ta
ara toplantıya gidilmeyeceğini ve Para Politikası
Kurulu’nun daha önce açıklanmış tarih olan 24
Şubat’ta toplanacağını duyurdu.
