Forum 268

EKONOMİK

FORUM

124

Ocak Şubat

Mart

Nisan Mayıs

Haz.

Tem.

Ağus.

Eylül

Ekim Kas.

Ara.

2015

1.10

0.71

1.19

1.63

0.56

-0.51

0.09

0.40

0.89

1.55

0.67

0.21

2016

1.82 -0.02

-0.04

0.78

0.58

0.47

1.16

-0.29 0.18

1.44

-1

Ocak Şubat

Mart

Nisan Mayıs

Haz.

Tem.

Ağus.

Eylül

Ekim Kas.

Ara.

2015

7.24

7.55

7.61

7.91

8.09

7.20

6.81

7.14

7.95

7.58

8.58

8.81

2016

9.58

8.78

7.46

6.57

6.58

7.64

8.79

8.05

7.28

7.16

GÖSTERGELER

Enflasyonda özellikle ağustos ve eylül veri-

leri çok iyi gelince yılsonuna ilişkin yüzde 7.5’lik

tahminin tutacağı, hatta bu oranın altında bile

kalınabileceği yolundaki umutlar bir anda art-

mıştı. Yüzde 7.5’i tutturma umudu tümüyle

yok olmuş değil elbette ama son dönemdeki

hızlı kur artışı hesapları bayağı bozmuşa ve

gelecekte daha da bozacağa benziyor.

Dolar kurunun bir çırpıda 3.30’un üstüne

fırlayacağına kimse ihtimal vermiyordu. Ama

oldu ve artık hiç kimse“Kur şurada durur”diye-

bilecek durumda

değil.Ve

biliniyor ki bu kur ar-

tışı dönüpdolaşıyor ve enflasyonu yukarı itiyor.

Dolar bu düzeylerden geri döner mi ya

da ne ölçüde döner, bilinmez. Ama son dö-

nemde yaşanan yüzde 10’luk artış, fiyatlara

kabaca yüzde 15 oranında, yani 1.5 puan

kadar yansıyacak. Bu yansımayı hemen bu

yıl görmeyeceğiz elbette, bir kısmı zamana

yayılarak çıkacaktır karşımıza. Dolayısıyla hem

bu yılın yüzde 7.5’lik hedef ve gerçekleşme

tahminini, hem yüzde 6.5’lik 2017 hedefini

şimdiden daha farklı düşünmekte yarar var

gibi görünüyor.

Kaldı ki ABD’de başkanlık koltuğuna

Trump’ın oturacak olmasıyla başlayan yeni

süreçte artık faizlerin eski düzeylerinde kal-

mayacağı da anlaşıldı. Bu durum, Türkiye’den

olan fon çıkışını da etkileyecek ve sonuçtaTür-

kiye de günün birinde faizleri yeniden yukarı

çekecek gibi görünüyor. Sanki dönüp dolaşıp

aynı yere geliyor gibiyiz...

ENFLASYON:

yar doları bulduğunu belirttik. Dolayısıyla

kullanılabilecek tutar olan 80 milyara göre

hesaplama yapıldığında açık pozisyon 231

milyar dolara ulaşıyor.

Dolar arttıkça yük büyüyor

Açık pozisyonda en son rakam ağus-

tosa ait ve o ay sonunda 1 dolar 2.95 TL

düzeyinde bulunuyordu. Yani 211 milyar

dolarlık döviz pozisyonu açığının karşı-

lığı 622 milyar liraydı. Dolar 3.30’ları aştı

ve döviz pozisyonu açığının karşılığı 700

milyar liraya dayandı. Yani ağustosa göre

80 milyar liraya yakın fark oluştu.

Bu, reel sektörün sırtına binen yüktür.

Ağustos ayından sonraki dönemde döviz

açığı daha da artmışsa, yük biraz daha bü-

yümüş demektir.

Ekonomide özellikle üçüncü çeyreğin

iyi geçmediği biliniyor. Sanayi üretiminin

üçüncü çeyrekte geçen yıla göre yüzde

3.2 gerilemiş olması, muhtemeldir ki bu

çeyrekte GSYH’nin de negatif gelmesine

yol açabilir. Tüm umutlar son çeyreğe

bağlandı bağlanmasına ama sanayi üre-

timinde bu kez de baz etkisi yüzünden

kayda değer bir artış sağlamak pek müm-

kün görünmüyor. Hatta son çeyrekte de

üretimin gerilemesi olasılığı var. Hele hele

kurda beklenmeyen tırmanma üretimdeki

gidişatı olumsuz etkilemeye aday. Dola-

yısıyla hem üretim cephesinde yaşanan

sıkıntılar, hem net döviz borçlusu olun-

masından kaynaklanan sorunlar, önümüz-

deki dönemde özel sektörün başını çok

ağrıtabilir.

Döviz yükümlülüğünün detayı (Milyon dolar)

Yükümlülükler

310.938

Nakdi krediler

279.199

Yurtiçinden sağlanan krediler

182.311

Bankalar

170.806

Döviz kredileri

147.323

Kısa vadeli

21.197

Uzun vadeli

126.126

Dövize endeksli krediler

23.483

Kısa vadeli

10.184

Uzun vadeli

13.299

Banka dışı finansal kuruluşlar

10.196

Faktoring şirketleri

892

Tüketici finansman şirketleri

588

Finansal kiralama şirketleri

8.716

TMSF'ye devrolunan takipli kredi.

1.309

Yurtdışından sağlanan krediler

96.888

Kısa vadeli

1.612

Uzun vadeli

95.276

Vadeye kalan süre 1 yıldan az

13.908

Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla

81.368

İthalat borçları

31.739

Kısa vadeli

31.3

Uzun vadeli

439