karara bağlanan Kyoto Protokolü’nün 2020
yılına kadar uzatılması, beraberinde önü-
müzdeki altı yılda ne gibi gelişmelere tanık-
lık edileceği konusunu öne çıkarıyor. Ulusla-
rarası toplantıların sonuçlarının anlaşmanın
hazırlık sürecini ciddi yönde etkilediği açık.
Nitekim en son yapılan Varşova’daki Taraf-
lar Konferansı kararlarında, Paris Anlaş-
ması’nın iklim değişikliğini iki dereceyle sı-
nırlayan herhangi bir somut adım içermesi
şimdilik pek mümkün görünmüyor. Özellik-
le ABD, Kanada, Japonya ve Avustralya gibi
küresel boyutta ilk sıralarda yer alan emis-
yon üreticilerinin müzakere sürecindeki et-
kisiz tutumları ve gelişmekte olan ülkelerin
iklim değişikliğiyle mücadelede sahip olması
gereken finansman destek mekanizmala-
rının “temini”, en önemli sorunlar olarak
duruyor. Ülkelerin kırmızı hatlarla çizdikle-
ri öncelikleri, müzakerelere damgasını vu-
rurken, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler
üzerindeki bu ayrılıklar iyice gün yüzüne
çıkıyor. İklim değişikliği artık sadece azaltım
ve uyum çalışmalarıyla ilgili olmayıp, ahlaki
sorumluluk haline geliyor.
DİP NOTLAR:
1)
Robert Mendelsohn, “An Economist’s View of the Kyoto
Climate Treaty”, 2005,
/
story/story.php?storyId=4504298
2)
Ayrıntılı bilgiye
/
07/14/14climatewire-does-nasas-james-hansen-still-
matter-in-clim-82897.html internet adresinden ulaşılabilir.
3)
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), “Emissions
Gap Report”, 2013,
Default.aspx?DocumentId=2755&ArticleId=9683
liği taşıyor. Her ne kadar Kyoto Protokolü’ne getirilen eleştiriler
gündemde olsa da, Türkiye’nin önceliği ulusal belgeler içinde yer
alan sorumluluklarını ve gelecek planlarını temiz enerji üretimi
teknolojilerine yapacağı yatırımlardan sağlaması gerekiyor. Sera
gazı salımlarının azaltılması için verilecek uzun vadeli hedef, Tür-
kiye’nin iklim değişikliği krizinde uluslararası müzakerelerde ve
anlaşma metninin hazırlanmasında aktif konuma geçmesini de
hızlandıracak bir etken oluyor. Ekonomik kalkınma, gelişmekte
olan ülkeler için doğal bir süreç. Nitekim, ekonomik kalkınma
Türkiye için de, başta kalkınma planları olmak üzere ulusal belge-
lerde belirtildiği gibi öncelik olmaya devam ediyor.
PARİS’E İKİ KALA
Paris’e iki kala, Kyoto sonrası yeni bir anlaşma metnine taraf-
ların hazır olması, bugünden atılacak adımlara bağlı. 2015 yılın-
da imzalanması öngörülen anlaşma öncesinde, özellikle Doha’da
EKONOMİK
FORUM
61
i
AVRUPA BİRLİĞİ
2009 YILINDAN İTİBAREN
İKLİM
DEĞİŞİKLİĞİ
KONUSUNDA AB’YE
GETİRİLEN ELEŞTİRİLERİN, YAPISAL
PROSEDÜRLER NEDENİYLE VE
ULUSLARARASI ORTAMDA OLUŞAN
BASKIDAN ÖTÜRÜ ÖNEMLİ ÖLÇÜDE
ARTTIĞI GÖZLEMLENİYOR.
