115 / 132
115
EKONOMİK
FORUM
anevrizmatik genişlemeler, darlıklar, tı-
kanıklıklar, damar duvarının iç kesiminde
yırtılma sonucu oluşan diseksiyonlar (ay-
rılmalar), oluşan plaklar görüntülenebilir.
Ayrıca damar yırtılmasına bağlı kanamalar
da gösterilerek acil müdahale sağlanabilir.
Son zamanlarda yeni teknolojilerin
ve detektör sistemlerinin gelişmesiyle
kalpte, kalp krizi gelişmesinde önemli olan
koroner damarların gösterilmesinde de BT
anjiografi kullanılmaktadır.
Koroner BT anjiografi adı verilen bu
inceleme; komplikasyonsuz, hastanede
yatış gerektirmeden, hızlı bir şekilde kalp
damarlarının görüntülenmesinde kulla-
nılabilir.
Bu inceleme özellikle, koroner arter
hastalığı için riskli bireylerde, ailede kalp
hastalığı olan kişilerde, ani gelişmeyen
veya atipik özellik gösteren göğüs ağ-
rısında, koroner arterlerdeki kişiye özgü
yapısal farklılıkların gösterilmesinde ve
daha önce by-pass geçiren hastalarda
by-pass greftlerin değerlendirilmesinde
kullanılmaktadır.
Gereksiz anjiografi
işleminden kurtulunur
Özellikle göğüs ağrısı ile başvuran has-
talarda düşük ve orta riskli bireylerde gi-
rişimsel işlem gerektiren bir yöntem olan
klasik kateter anjiografi öncesi koroner
BTA uygulandığında tamamen normal iz-
lenen hastalar gereksiz anjiografi işlemin-
den kurtulmuş olurlar. Kateter anjiografiye
bağlı ortaya çıkacak istenmeyen sonuçlar
da bu sayede en aza indirgenmektedir.
Doğru sonuçların elde edilebilmesi
için bu işlemin optimal koşullarda gerçek-
leştirilmesi gerekir. Koroner BT anjiografi
işlemi yapılabilmesi için BT cihazının en
az 64 kesitli olması gereklidir. Hastane-
mizde mevcut olan yeni 128 kesitli BT
cihazı ile bu işlem hızlı bir şekilde yapıla-
bilmektedir. Bunun yanında kalp hızının
mümkün olduğunca düşük olması ve
hastada kalp ritm bozukluklarının çok
belirgin olmaması gerekir.
Kalp hızı yüksek kişiler için uyarı
Kalp hızı çok yüksek kişilerde, tetkik
öncesinde kardiyoloji uzmanının kontro-
lünde kalp hızını düşürmek amacıyla ilaç-
lar kullanılabilir. Tetkik öncesi kalp hızını
arttıracağı düşünülen kafeinli içecekler ve
enerji içecekleri tüketilmemelidir. Kontrast
madde verileceği için en az 2 saat, terci-
hen 4-5 saat açlık gereklidir.
Tetkik süresi 5-10 dakika
Optimal koşullar sağlandıktan sonra
tetkik süresi yaklaşık 5-10 dakika arasın-
dadır. Hasta sırt üstü yatarken kol dama-
rından kontrast madde verilir ve çekim
yapılır (resim). Çekim süresi makinaya
göre değişmekle birlikte 10-20 sn arasın-
dadır. Daha önce belirttiğimiz BT anjiog-
rafi işlemine bağlı değişiklikler bu işlem-
de de ortaya çıkabilmektedir. İlk çekim
sırasında elde edilen görüntüler daha
sonra bu konuda uzman radyologlar ta-
rafından özel bilgisayar programlarıyla
işlenerek, damarların kateter anjiodaki
gibi görüntülerle detaylı incelenmesi
mümkün olur. Bu sayede 3 boyutlu da-
mar görüntüleri oluşturulabilmektedir.
Bu işlem ile kalp damarında daralmaya
neden olan plaklar görüntülenebilmekte,
damarın hangi bölgesinde ne kadar dar-
lığa yol açtığı belirlenebilmektedir. Tam
tıkanmalar da özellikle büyük damarlarda
izlenebilmektedir.
Genç hastalarda ani ölüm riski
Bunların dışında diğer önemli kul-
lanım alanı by-pass geçiren hastalarda
takılan greftler açık mı, değil mi? değer-
lendirilmesidir. Bu hastalara her seferinde
kateter anjiografi işlemi yapmak gerek-
meden kontrol yapılabilmektedir. Kalp
damarlarındaki bazı yapısal farklılıklar çok
genç hastalarda ani ölümle sonuçlana-
bilmektedir. Bu damar yapılarının ortaya
konmasında da BT anjiografi çok değer-
lidir. Çünkü damarları ilk çıktığı yerden
itibaren görüntülemektedir. Kateter an-
jiografide görüntüleyemediğimiz ancak
BT anjiografinin önemli bir avantajı da da-
marların komşuluğundaki diğer organlarla
olan ilişkisini de göstermesidir. Kalp içinde
mevcut olabilecek pıhtı, kitle gibi diğer
patolojiler ve akciğer damarları, akciğerler
de bu yöntemde aynı seansta ek görüntü-
leme yapmadan görülebilmektedir.
Yeni detektör teknolojileriyle birlikte
bu cihazlarda hastanın aldığı radyasyon
dozu da azalmıştır. Ancak özellikle hami-
le olan veya olma olasılığı olan kişilerde
BT anjiografi işlemi X-ışını içerdiğinden
yapılmamalıdır. Gelen hastalar bu açıdan
mutlaka sorgulanmalıdır.”
Özel TOBB ETÜ Hastanesi Radyoloji Uzmanı
Prof. Dr. Nefise Çağla Tarhan