111 / 132
111
EKONOMİK
FORUM
ve nemli havadaki iritan ve alerjenler astım
hastaları için iyi değildir. Astım tedavisinde
kullanılan bazı ilaçlar da vücudun ısıya
reaksiyonunu engelleyebilirler.
Yüksek sıcaklık derecelerinin neden
olduğu en hafif rahatsızlık hali sıcak yor-
gunluğudur. Terleme ile su ve tuz kaybına
bağlıdır. Baş ağrısı, aşırı terleme, soğuk ve
nemli cilt, titreme, baş dönmesi, fenalık
hissi, zayıf ve hızlı nabız, kas krampları, hızlı
ve yüzeysel solunum, bulantı kusma olur.
Hasta serin veya gölge
bir yere alınmalı
Yüksek sıcaklıkta ağır işte çalışanlar veya
egzersiz yapanlarda rastlanır. Bu durumda
hasta serin veya gölge bir yere alınmalı,
elbiseleri çıkartılmalı, yakınmaları geçene
kadar dinlendirilmelidir. Soğuk suyla duş
yaptırılabilir. Bol su içmesi sağlanmaya ça-
lışılır. Sıvı kaybına neden olan alkol, kafein
ve şekerli içeceklerden kaçınılır. Şikayetler
1 saatten fazla sürerse hastaneye gidilme-
lidir. Sıcak çarpması ise ciddi bir durumdur,
vücut ısısı 39 C üzerine çıkar, cilt kuru, sıcak
ve kırmızıdır. Zonklayıcı baş ağrısı vardır.
Nabız hızlıdır, bulantı, baş dönmesi ve şuur
bozukluğu olur. Kusma, istemsiz hareketler
olabilir. Hasta serin ortama alınmalı, buz
veya ıslak bez uygulaması gibi vücut so-
ğutma teknikleri kullanılmalı ve acilen has-
taneye götürülmelidir.
Yazın nasıl yaşayalım?
◗
Sıcağın üzerimizdeki etkisini azalt-
mak için; bol bol su için, alkol ve kafeinli
içeceklerden uzak durun. Aktivitelerden
önce-sonra ve sırasında dehidratasyonu
önlemek için bol su için.
◗
Güneşten korunma için geniş kenarlı
şapkalar, güneş gözlüğü, koruyucu güneş
kremleri kullanın. Güneş ışınlarının güçlü
olduğu öğle saatlerinde zorlu aktiviteler-
den kaçının.
◗
Hafif, ince, açık renkli giysiler giyin,
pamuklu hava alabilir kumaşları tercih edin.
Terleme değil, terin buharlaşması vücut
ısısını düşürür, onun için ince kıyafetler
kullanın. Rahat ayakkabı ve çoraplar tercih
edin, ayaklar iyi havalansın, ayak pudraları
ve antiperspiranlar kullanılabilir.
◗
Yaz aylarında güneş ışınlarının mini-
mal olduğu sabah ve akşam saatlerinde
egzersiz yapılabilir. Yüksek ısı ve nem du-
rumlarında egzersizin şiddet ve süresini
azaltmalıdır.
◗
Sıcağa alışmak için günlük dışarıda
kalış süresini yavaş yavaş arttırabilirsiniz.
Düzenli fiziksel aktivite için egzersiz iç or-
tamlara alınmalı ve sürdürülmelidir. Bir
arkadaş veya yakınınız ile egzersiz yap-
mak her zaman daha emniyetli ve daha
eğlencelidir.
Doktorunuza danışmayı
ihmal etmeyin!
◗
Kalp hastası iseniz 50 yaş üzeri veya ki-
lolu iseniz sıcak havalarda doktorunuza da-
nışarak bazı özel önlemler almalısınız. Bazı
kalp ilaçları; beta blokerler, ACE inhibitörleri
ve diüretikler, kalsiyum kanal blokerleri vü-
cudun ısıya cevabını değiştirebilir. Trankili-
zanlar, antikolinerjikler de sıcak çarpmasını
arttıran ilaçlardır. İlaç almasalar da yaşlıların
dikkatli olması gereklidir. 50 yaş üzerinde
susadığınızdan haberdar olmayabilirsiniz,
dışarı çıktığınızda susuzluk hissetmeseniz
de su içmenizde fayda vardır.
Evde alınacak tedbirler
◗
Günün en sıcak zamanı olan saat
11.00-15.00 arası dışarı çıkmayınız.
◗
Günlük işlerinizi sabahın erken saat-
lerinde sıcaklık artışı başlamadan yapabi-
lirsiniz. Sıcak havada dışarı çıkışı azaltmak
için ilaç, yiyecek ve içecek gibi ihtiyaçlarınızı
önceden temin ediniz, evde bol miktarda
içecek su bulundurunuz, yüksek kalorili ağır
yiyeceklerden uzak durunuz.
◗
Buzlukta buz bulundurunuz.
◗
Evin havalanmasını kontrol ediniz.
◗
Gereksiz yere pencerelerin açık kalma-
sını önleyiniz, Güneş gelen pencereleri açık
renk perdeler ile kapatınız, koyu renk per-
deler ısıyı emer ve odanızın sıcaklığını artırır.
◗
Evin doğu veya güneyinde bulu-
nan bir odada fan veya klima kullanarak
oturunuz. Klimaların bakım ve kontrolünü
yaptırınız.
◗
Alışveriş merkezi, kütüphane, sinema
gibi serin yerlerde de gününüzü geçirebi-
lirsiniz. Hava durumunu takip edin, seyahat
planı varsa gidilecek yerin hava şartlarını
kontrol edin.
›
Klimalı ortamlarda hava sıcaklığı
25 derecenin altına indirilmemeli.
›
2000 metre üzerindeki yerlerde
yayla turizmi kalp hastalarının
sağlığına iyi gelmiyor. Daha düşük
seviyelerde yaşanmalı.
›
Serinlemek için buz gibi suyla
değil, ılık su ile duş yapılmalıdır.
›
Sıcak hava depresyona neden
olabilir.
›
Düzenli egzersiz yapan kişilerin
yaz sıcaklarında aktiviteye ara ver-
meleri doğru değildir, 4-6 haftalık
inaktivite egzersizin kazanılmış
yararlı etkilerini ortadan kaldırır.
›
Susuzluk hissi su içme gerek-
liliği için güvenilir bir gösterge
değildir. İdrar rengi açık ve temiz
ise hidrasyon iyi, koyu renk ise
dehidratasyon var demektir. Sıcak
ve nemli havada egzersiz yap-
madan otursanız bile yine de suya
ihtiyacınız vardır.
Bunları biliyor musunuz?
Özel TOBB ETÜ Hastanesi Kardiyoloji ve İç
Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Berkten Berkalp