42 / 132
EKONOMİK
FORUM
42
ARAŞTIRMA
İhracatta yüzde 15 kayıp yaşandı
Dış pazarlarda ise Rusya, Suriye, Irak gibi
komşu ülkelerle yaşanan sorunlar ile ABD ve
AB’de beklenen ivmenin yakalanamaması
da büyüme hızını yavaşlattı. Sektör, hem
iç hem de dış pazarlarda, 2015 yılı için he-
deflenen yüzde 4’lük büyüme rakamlarına
ulaşamadı ve ihracat gelirleri de 1 milyar
doların altında kaldı.
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
İhracatçıları Birliği'nden (İKMİB) alınan bil-
gilere göre, Türkiye boya ve hammaddeleri
sanayii 2014’te 777 milyon dolarlık ihracat
yaptı. Sektör, özellikle ihracat pazarlarında
yaşanan siyasi gelişmeler ve ekonomik dur-
gunluğun etkisiyle 2015 yılını yüzde 15’lik bir
kayıpla 686.3milyon dolarlık ihracatla kapattı.
İhracat tutarının yaklaşık 150 milyon dolarlık
kısmı inşaat boyaları ve bağlı yan ürünleri,
geri kalan kısmı ise sanayi boyalarını kapsıyor.
İhracat; ekonomik, mali ve siyasi kon-
jonktür ile birlikte, özellikle dış pazarlardaki
gelişmeler ve döviz kurlarındaki dalgalanma-
lara göre artıyor veya azalıyor. Öte yandan
hammaddede dışa bağımlılık da dış ticaret
açısından önemli bir başka unsur. Türkiye
boya sanayiinin de hammadde yüzde 65
oranında dışa bağımlı olduğu belirtiliyor. Bu
durumun, sektörün 2016 yılındaki gelişimini
de etkileyeceği dile getiriliyor. Sektör tem-
silcileri, bu yılın ilk dört ayında hedeflenen
büyüme oranlarının yakalandığını tahmin
ediyor. Yıl sonunda ise Türkiye’nin büyü-
mesine paralel yüzde 3 ila 4 aralığında bir
büyüme bekleniyor.
Bu yılın ilk dört aylık dönemine bakıldı-
ğında 198 milyon dolarlık bir ihracat yapıl-
dığı kaydediliyor. Söz konusu tutarın yak-
laşık yüzde 50’si boya, diğer yarısı da boya
hammadde ve yan ürünlerinden oluşuyor.
Küresel ölçekteki ekonomik gelişmeler, ih-
racat pazarlarındaki son durum ve ilk dört
aydaki rakamlar göz önüne alındığında,
sektörün bu yıl da 2015’teki ihracat ve bü-
yüme rakamlarına ulaşacağı öngörülüyor.
2023’te ise boya ve hammaddeleri sektö-
rünün ihracat hedefi, İKMİB ve BOSAD’ın
yaptığı ortak çalışmalar sonucunda, 2.5
milyar dolar olarak belirlendi.
Yeni pazarlar aranıyor
Öte yandan kısa ve orta vadede ise ih-
racattaki beklentiler küresel ölçekteki geliş-
melerin yanında, bölgesel dinamiklerin de
etkisiyle oluşacak ekonomik ve ticari yapıya
bağlı. Özellikle ihracatta yeni pazarların oluş-
turulması ve son dönemde AB pazarının
yeniden büyüme sürecine girmesi, sektör
açısından önemli bir avantaj şeklinde de-
ğerlendiriliyor. Ayrıca ihracatta yeniden sağ-
lanabilmesi için potansiyel taşıyan yeni pa-
zarların da yakından izleneceği vurgulanıyor.
menşeli firmaların sektöre duyduğu ilginin
her geçen yıl daha da arttığının altını çiziyor.
Türkiye’nin ekonomideki büyümesine
paralel bir seyir izleyen sektörün, bu yıl da
2015’e benzer bir oranda büyüyeceği tahmin
ediliyor. 2015 yılının büyük bir bölümünde,
üretimde iç ve dış pazarlardaki nispi daral-
manın etkili olduğu belirtiliyor. Bununla bir-
likte, yıl sonuna doğru daralmanın etkisinin
giderek azalarak, sektörün pozitif bir büyüme
sürecine doğru ilerlediği dile getiriliyor. Sektör
temsilcileri, iç pazarda seçim sürecinin oluş-
turduğu belirsizlik, ekonomik istikrarın sür-
dürülebilirliğine yönelik beklentileri azalttı ve
sektörün olumsuz etkilenmesine neden oldu.
İç pazara bakıldığında özellikle ortaya
özellikle kentsel dönüşüm odaklı bir
tablo çıkıyor. Sektör temsilcileri, bu yıl
2015'e göre aynı seviyelerde seyir izleyen
sektörün, ilerleyen dönemde kentsel
dönüşümün hız kazanmasıyla daha da
hareketlenmesini bekliyor.
Uzun dönemde kentsel dönüşümün
gerek inşaat grubu gerekse sanayi gru-
bunda bir ivme yaratacağı görüşü dile
getiriliyor. Binalara uygulanacak enerji
kimlik belgesi zorunluluğu ile birlikte
mantolama işlemleri kayda değer oranda
hızlanmıştı. Uzmanlar, yalıtım faaliyetleri-
nin boya sektörüne katkı sağlamaya de-
vam edeceğini belirtiyor. Firma sahipleri,
artan talep ile birlikte sektörde büyüme-
nin süreceğinin altını çiziyor.
Bu arada Türkiye’de çok fazla gündem-
de olmasa da, birçok ülkede yönetmelik-
lerle çevre açısından sürdürülebilir boya
teknolojileri destekleniyor. Solvent bazlı
boyalarda uçucu organik bileşen rakam-
ları düşürülürken, solvent bazlı boyalar-
dan da su bazlı boyalara geçiş hızlanıyor.
UV lambaları ile anlık kuruma yapabilen
boyalar da sektörün en hızlı gelişen kolu
şeklinde değerlendiriliyor. İnovasyonun
ve Ar-Ge faaliyetlerinin gün geçtikçe
arttığı iç pazarda da sürdürülebilir boya
teknolojisinin gelişeceği öngörülüyor.
Boya ve dekorasyon sektöründe
hizmet veren firmalar, genel anlamda
pazarın gidişatından memnun olsa
da çözülmesi gereken bazı konulara
dikkat çekiliyor. Merdivenaltı üretim
sorunun devam ettiğinin altını çizen
sektör temsilcileri, kayıt dışı ve belgesiz iş
yapan firmaların, pazarda haksız rekabet
oluşturduğunu ve iç pazardaki pastadan
büyük pay aldığını vurguluyor.
Denetimler artırılmalı
Temsilciler, müteahhitlerin ve site
yöneticilerinin belgesiz alışverişe meyilli
olmasının da merdivenaltı üretimi des-
teklediğini savunuyor. Yapılan her imalat
ve hizmette ödenen KDV’nin, vergi iade
yöntemiyle maliyeden geri alındığını
aktaran sektör temsilcileri, bu durumun
da vergi kaybına neden olduğunu ifade
ediyor. Temsilciler, bu konuda Maliye Ba-
kanlığı’nın sıkı denetimler ve yeni yasalar
ile sektörü disipline etmesini bekliyor.
"Kentsel dönüşüm sektöre ivme kazandıracak"
2.5
MİLYAR DOLAR
SEKTÖRÜN PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ
900
TON
TÜRKİYE’NİN 2015 YILI BOYA
ÜRETİMİ