EKONOMİK
FORUM
117
i
den çıkış başladı ve nihayet ekim ayında 60.9
milyar dolara ulaşıldı.
VE NET HATA NOKSAN AZALDI
Yılın üçüncü çeyreğinde net hata noksan
kalemi 9.8 milyar dolarlık bir büyüklüğe eriş-
mişti. Net hata noksan, pozitif olmak üzere
temmuzda 4.7 milyar, ağustosta 3 milyar,
eylülde 2 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Net hata ve noksan, pozitif olduğunda
net finans kalemi, kuşkusuz negatif olduğun-
da da net harcama kalemi. Net hata noksan,
bir denkleştirme kalemi, ödemeler dengesi
kayıtlarında ortaya çıkan “hata”nın bir sonu-
cu. Dolayısıyla net hata noksan pozitif oluş-
tuğunda “Bu kalemden şu kadar finansman
sağlandı” diyenler çıktığı gibi şimdi de, “Bu
kalemden şu kadar döviz çıkışı var” diyenler
de olacaktır, pek dikkate almamak gerekir.
Ama yine söylüyoruz net hata noksan,
zaman içinde dengeleniyor gibiyse de, den-
geleniyor gibi görünüyorsa da, aydan aya ya
da dönemden döneme böylesine büyük fark-
lılıklar yaşanması normal değil ve öyle anla-
şılıyor ki, kayıt sisteminde büyük boşluklar
bulunmakta.
BORÇLANAN BANKALAR
Bu yıl on ayda 7.2 milyarı doğrudan ya-
tırım, 22.8 milyarı portföy yatırımı ve 29.7
milyarı diğer yatırımlardan oluşmak üzere
finans hesabından 59.7 milyar dolarlık giriş
gerçekleşti. Bu tutarın 11.5 milyar doları re-
zerve eklendi ve böylece finans hesabındaki
net tutar 48.1 milyar dolar oldu.
Geçen yılın aynı dönemine göre doğru-
dan yatırımlar çok fazla değişmedi. Ancak
portföy yatırımları 30.3 milyardan 22.8 mil-
yara geriledi. Ama öbür taraftan diğer yatı-
rımlar 18.7 milyardan 29.7 milyara fırladı.
Diğer kalemindeki bu hızlı artış, temel ola-
rak bankaların sağladığı kredilerdeki artıştan
kaynaklandı.
Bu arada, 10 ayda 11.5 milyar dolar olan
ve rezerve eklenen “fazla döviz”in, geçen yı-
lın 10 ayında 21 milyar olduğunu belirtmek-
te yarar var.
Ocak Şubat Mart
Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
0.56 0.56 0.41 1.52 -0.21 -0.90 -0.23 0.56 1.03 1.96 0.38 0.38
1.65 0.30 0.66 0.42 0.15 0.76 0.31 -0.10 0.77 1.80 0.02
3
2
0
1
-1
2012
2013
12
10
6
8
4
Ocak Şubat Mart
Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
10.61 10.43 10.43 11.14 8.28 8.87 9.07 8.88 9.19 7.80 6.37 6.16
7.31 7.03 7.29 6.13 6.51 8.30 8.88 8.17 7.88 7.71 7.32
2012
2013
On aylık açık
52 milyar dolar
(Milyon $)
Ocak-Ekim
2013
2012
A-Cari işlemler hesabı
-51.901
-39.553
B-Sermaye hesabı
-76
-44
C-Finans hesabı (net) (a+b)
48.140
35.851
a-Finans hesabı (brüt)
59.672
56.843
Doğrudan Yatırımlar
7.211
7.820
Portföy Yatırımları
22.770
30.276
Diğer Yatırımlar
29.691
18.747
b-Rezerv Varlıklar (*)
-11.532
-20.992
D-Net hata ve noksan
3.837
3.746
(*) Eksi, rezerve ekleme yapıldığını gösteriyor.
Yıllık açık
60 milyarı aştı
(Milyon $)
2013
2012
2011
Ocak
48.499
74.958
48.405
Şubat
49.311
73.261
52.276
Mart
48.680
70.059
57.596
Nisan
52.199
67.108
60.941
Mayıs
54.448
64.761
65.913
Haziran
55.230
61.142
70.376
Temmuz
57.365
60.126
72.245
Ağustos
58.434
57.711
73.271
Eylül
59.146
54.258
75.835
Ekim
60.855
51.296
76.855
Kasım
50.138
76.149
Aralık
48.507
75.092
