Demografik açıdan karşı rüzgâra ne-
den olacak bir başka unsur da, iş gücüne
katılım oranının azalıyor olması. Erkek,
kadın ve gençler olmak üzere tüm demog-
rafik gruplar genelinde iş gücüne katılım
oranında gözlenen düşüş, kişi başına top-
lam çalışma saatinde azalma anlamına
geliyor.
Tüm demografik karşı rüzgârların,
kişi başına milli gelir büyümesi üzerin-
deki etkisini hesapladığımızda, 2007 yı-
lından sonraki 70 yıllık dönemde, 2007
yılına kadar ortalama büyüme olan %2
seviyesinden 0,2 puan daha düşük büyü-
meye neden olacağını, yani 2071 yılında
kişi başına milli gelirin 184 bin dolar ye-
rine 154 bin dolar olacağını söyleyebiliriz.
Eğitim Kalitesi: Büyümenin önündeki
bir diğer önemli karşı rüzgâr da eğitim.
1972 yılı öncesindeki dönemde, üret-
kenlik büyümesinin en önemli kaynakla-
rından birisi eğitime katılımda yaşanan
artıştı. Bugün itibarıyla, dört yıllık üniver-
site ve üzeri eğitime katılım oranı artma
eğilimini sürdürürken, lise eğitimindeki
başarı durumu kötüye gidiyor. ABD’de
sıradan lise diploması alamayanlar için,
“genel eğitim sertifikası”diye adlandırılan
başka bir seçenek mevcut. Nüfus alanında
uzmanlaşmış ekonomistlerin çalışmaları,
söz konusu sertifikaya sahip insanların
sosyoekonomik getirilerinin, liseden terk
insanlarınki kadar kötü olduğunu gösteri-
üretkenlik üzerindeki etkisi azalmaya başladı ve ABD daha
düşük bir büyüme patikasına geçiş yaptı.
Ekonomik büyümeyle ilgili tartışmalarda çoğu zaman,
uzun dönemde kişi başına reel, milli gelirde olumsuz bir eği-
lim olmadığı, Büyük Bunalım dönemindeki ani düşüş ve İkinci
Dünya Savaşı dönemindeki ani yükseliş dışında, kişi başına
milli gelirin uzun dönemde düzenli bir şekilde artmaya devam
ettiği sıkça dile getiriliyor. ABD’de 1891 yılından 2007 yılına
kadar, kişi başına milli gelirin yılda ortalama %2 büyüdüğüne
katılıyorum. Ancak işaret etmek istediğim nokta, kişi başına
milli gelir büyümesinin bu hızla devam edemeyeceği.
Kişi başına milli gelir 2007 yılında 44 bin dolardı, 2007
yılından itibaren %2 büyümeye devam etmesi durumunda, 70
yıl sonra 184 bin dolara çıkması beklenir. Ancak kişi başına
milli geliri gelecek yıllar için karşı rüzgârların büyüme üze-
rindeki etkilerini göz önünde bulundurarak hesapladığımızda
ne yazık ki, ortaya çıkan tablonun son derece olumsuz olduğu
görülüyor.”
DÖRT KARŞI RÜZGÂR
ABD’de kişi başına milli gelir büyümesini yavaşlatacak
dört karşı rüzgârın öne çıktığını belirtip, bunları demografik
yapı, kalitesi düşen eğitim, büyüyen eşitsizlik ve uzun vadede
artan kamu borcu olarak sıralayan Prof. Dr. Gordon, bu baş-
lıkları da şöyle açıkladı:
Demografik Yapı: Demografik karşı rüzgârlar, kişi başı-
na toplam çalışma saatlerinde düşüşe neden olduğundan,
kişi başına milli geliri olumsuz etkiliyor. Demografik açıdan
karşı rüzgâr etkisi yaratacak iki temel bileşenden söz etmek
mümkün. İlki, 1946-1964 yıllarında dünyaya gelen ve “baby
boomer” olarak adlandırılan jenerasyonun, 2010-2034 yılları
arasında emekli olacak olması. Bu süreçte, toplam çalışma sa-
atleri azalacak ama nüfus aynı kalmaya devam edecek.
EKONOMİK
FORUM
31
i
Gülder DEMİR |
Editör
Ô
Northwestern Üniversitesi’nde Sosyal
Bilimler Stanley G. Harris Profesörü olan
ekonomist Robert J. Gordon,
iş döngüleri ve uzun vadede ekonomik
büyüme alanlarında dünyanın
önde gelen uzmanları arasında
yer alıyor. Lisans eğitimini Harvard
Üniversitesi’nde tamamlayan Prof.
Dr. Gordon, Oxford Üniversitesi’nde
yüksek lisans yaptı. Yeni ekonominin
yükselişi ve düşüşü, 19. yüzyılın
önde gelen büyük buluşları, Avrupa
verimlilik büyümesinin yavaşlaması ve
ABD’de gelir dağılımının genişlemesi
üzerine yakın zamanda gerçekleştirdiği
çalışmaları büyük ilgi gördü.
Prof. Dr. Gordon, sekiz dile çevrilen
Macroeconomics kitabının yanı sıra,
“Dayanıklı TüketimMalları Fiyatlarının
Ölçümü/The Measurement of Durable
Goods Prices”,“Amerikan İş Döngüsü/
The American Business Cycle” ve
“Yeni Mal Ekonomisi/The Economics
of New Goods”kitaplarının da
yazarı. Ayrıca yazılarından derlenen
“Verimlilik, Büyüme, Enflasyon ve
İşsizlik/Productivity Growth, Inflation
and Unemployment”başlıklı kitabı
Cambridge Üniversitesi tarafından
2004 yılında basıldı.
