BİRİNCİ DEĞERLENDİRME RAPORU’NDA NELER VAR?
Avrupa Komisyonu, Türkiye ile vize serbestliğine yönelik
Yol Haritası’nın Birinci Değerlendirme Raporu’nda, kriterlerin
Türkiye tarafından karşılanma seviyesini somut bir şekilde
ortaya koyuyor.
Komisyon’un Avrupa Parlamentosu (AP) ile AB Konseyi’ne
tavsiye niteliği taşıyan ve 40 sayfadan oluşan Birinci Değerlen-
dirme Raporu; Belge Güvenliği, Göç Yönetimi, Kamu Düzeni ve
Güvenliği, Temel Haklar ile Geri Kabul başlıklarını içeren beş
ayrı bloktan oluşuyor. Söz konusu bloklarda yer verilen 72 ayrı
kriterde, Aralık 2013 tarihinde başlatılan diyalog sürecinden
bugüne, Türkiye tarafından söz konusu teknik kriterlerin kar-
şılanması yönünde atılan adımlar değerlendirilirken, kriterlere
uyumun artırılmasına yönelik, hedef odaklı politika önerilerin-
de bulunuluyor.
Beş blokta yer alan 72 kriter genel itibarıyla değerlendirildi-
ğinde; Türkiye’nin 22 kriteri karşılamış veya karşılamaya yakın
olduğu, 40 kriterin bir bölümünün karşılandığı, 10 kriterin
ise karşılanmadığı görülüyor. Bu çerçeveden bakıldığında, 72
kriterden 62’sinde Türkiye Yol Haritası kriterleriyle belli sevi-
yelerde uyumu yakalıyor.
Bloklar itibarıyla bakıldığında ise Türkiye’nin Yol Haritası’nı
oluşturan Belge Güvenliği ve Temel Haklar bloklarında ilgili kri-
terleri “neredeyse karşıladığı”, Göç Yönetimi ile Kamu Düzeni
ve Güvenliği bloklarında ilgili kriterlerin “bir bölümünün karşı-
landığı, ancak sağlanan ilerlemenin ilerisi için ümit vaat ettiği”
görülüyor. Birinci Değerlendirme Raporu’nda Türkiye’nin en
düşük notu aldığı blok ise Geri Kabul başlığını taşıyan 5’inci
blok oluyor. Bu çerçeveden bakıldığında Türkiye’nin mevcut
uyumu iki blokta iyi düzeyde, üç blokta ise orta düzeyde olduğu
gözlemleniyor.
MEVCUT PASAPORTLAR AB STANDARTLARIYLA
UYUMLU DEĞİL
Yol Haritasının “Belge Güvenliği” başlıklı 1’inci bloğunda,
en dikkat çekici olan değerlendirme, Türk vatandaşları tara-
fından kullanılan pasaportların AB standartlarıyla uyumlu
olmadığı yönünde. Komisyon değerlendirmesinde Türkiye’ye,
“2252/2004 sayılı Konsey Tüzüğü ile uyumlu; parmak izi ve di-
jital fotoğraf gibi biyometrik verileri içeren ve yüksek güvenlik
düzeyine sahip pasaportların kullanılma-
sı” tavsiyesinde bulunuyor.
Yol Haritası’nın Göç Yönetimi başlık-
lı 2’nci bloğunda ise üç değerlendirme
özellikle dikkat çekiyor. Bu kapsamda,
Komisyon:
•
Sayısı 1,5 milyona yaklaşan Suriyeli
ve Iraklı sığınmacıya, Türkiye tarafından
uluslararası korumanın sağlandığının al-
tını çizerken, bu uluslararası göçün ne-
denleri arasında, “terk edilen ülkelerdeki
olumsuz koşullardan kaçan mültecilerin
ülkelerine geri gönderilmesini” ifade eden
itici faktörlerin (push-back factors) bulun-
madığını belirtiyor.
•
Sınır kapıları hariç, diğer sınır çizgi-
lerini ifade eden yeşil sınırların korunması
ve yönetiminin, kademeli olarak profesyo-
nel sınır güvenlik birimlerine aktarılmasını
tavsiye ediyor.
•
AB üye ülke vatandaşlarına yönelik
Türkiye tarafından uygulanan vize uygu-
58
EKONOMİK
FORUM
AVRUPA BİRLİĞİ
KRİTER DEĞERLENDİRMESİ
KRİTER SAYISI
"Kriter karşılanmıştır"
13
"Kriter neredeyse karşılanmıştır"
9
“Kriterlerin bir Bölümü karşılanmıştır, ancak sağlanan ilerleme
ilerisi içi ümit vaat etmektedir"
23
"Kriterin bir bölümü karşılanmıştır"
17
"Kriter karşılanmamıştır"
10
BLOKLAR
KRİTER SAYISI
0 1 2 3 4
BLOK 1: BELGE GÜVENLİĞİ
7 -
1 1 2 3
BLOK 2: GÖÇ YÖNETİMİ
28 2 5 16 3 2
BLOK 3: KAMU DÜZENİ VE
GÜVENLİĞİ
21 3 7 6 3 2
BLOK 4: TEMEL HAKLAR
9 -
3 -
1 5
BLOK 5: GERİ KABUL
7 5 1 -
-
1
TOPLAM
72 10 17 23 9 13
