EKONOMİK
FORUM
39
i
AVRUPA BİRLİĞİ
vazgeçmezse, Türkiye’nin AB’ye katılımının çok zor olduğunu,
çünkü ülkenin Kopenhag Kriterleri’ne uyumdan çok uzak oldu-
ğunu belirtiyorlar
13
.
Görüldüğü gibi, Türkiye’nin AB’deki geleceği, genişleme
sürecinin akibeti gibi belirsizliğini koruyor. Avrupa Komisyo-
nu’nun Türkiye’ye ilişkin son İlerleme Raporu’na ve AB yetkili-
lerinin açıklamalarına bakıldığında, AB’nin Türkiye’yi giderek
“katılımı hedefleyen bir aday ülke” yerine çok riskli bir bölgede
yer alan ve bu nedenle istikrarlı olması gereken bir “stratejik
ortak” olarak görüyor. Aynı zamanda dış politikanın yanı sıra
enerji ve göç gibi konularda da işbirliği yapmayı düşündüğü
izlenimi ediniliyor. Tarafların içinde bulundukları bölgede ortak
çıkarlara sahip olduğu düşüncesi de bu görüşü güçlendiriyor. Bu
bakış açısının günümüz koşullarında Türkiye’nin de işine geldiği
yönünde değerlendirmeler de mevcut. Tabii bu konuda somut
adımlar atılabilmesi için önemli dış politika konularında bir
uzlaşıya varılmasının gerekliliği de unutulmamalı.
Türkiye-AB ilişkilerini zaman faktörü açısından incelediği-
mizde, Türkiye’nin istisnai dönemler hariç AB dinamikleriyle
kendi süreçlerini birleştiremediğini ve AB’nin zamanı ile kendi
zamanını buluşturamadığını gözlemleniyor. Genişleme süreci
açısından “zamanın ruhunun” olumsuz olduğu bu dönemde,
Türkiye’nin zamanı iyi kullanması daha da zor gözüküyor. An-
cak böyle dönemlerde zaman iyi kullanılırsa genişlemenin tek-
rar ivme kazanacağı dönemde daha iyi bir
konumda olmak da mümkün. Genişlemeyle
komşuluk konularının daha iç içe geçtiği ve
uyumlu bir dış politikanın öneminin arttığı
bir ortamda, Türkiye komşuluk ilişkile-
rinde kazanabileceği derinlikle komşuluk
ilişkilerini ve dış politikasını AB süreciyle
alternatif değil birbirlerini besleyici süreç-
ler olarak geliştirebilir. Zamanı daha iyi
kullanabilir ve AB’nin zamanla yöneleceği
yeni genişleme girişiminde kendisine daha
iyi bir konum edinme olasılığını artırabilir.
Başka bir deyişle, taraflar gerçek anlamda
“stratejik ortak” olabilir ve dış politikada
anlamlı bir işbirliği gerçekleştirebilirlerse
karşılıklı güven eksikliğinin giderilerek,
ilişkinin katılımı da içeren farklı boyutlara
ulaşması umulabilir.
1) “Spitzenkandidat” ilkesi, seçim sonuçlarının esas alınarak Avrupa Parlamentosu
seçimlerinde en yüksek oyu alan parti adayının Komisyon başkanı olarak önerilmesini
gerektiriyor.
2) Jean-Claude Juncker, “A New Start for Europe: My Agenda for Jobs, Growth,
Fairness and Democratic Change,” European Commission (July 2014): p.10 http://
ec.europa.eu/about/ juncker-commission/docs/pg_en.pdf.
3) Hâlihazırda katılım müzakereleri devam eden ülkeler, İzlanda, Karadağ ve
Türkiye’dir. Diğer aday ülkeler olan Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan ile
müzakereler henüz başlamamıştır.
4)
-
genislemeden-sorumlu-uye-bulunmamasna-tepki- 030218 ve the Western Balkans
and the EU : in the queue, The Economist, 27th September 2014.
5) Dimitar Bechev, The Periphery of the Periphery: The Western Balkans and the
Euro Crisis, Policy Brief (London, United Kingdom: ECFR, August 2012).
6) Zeynep Atikkan, Avrupa Benim: Batı Avrupa’da Aşırı Sağın Yükselişi, Metis
Yayınları, Eylül 2014.
7) Fransa’da Milli Cephe, Danimarka’da Halk Partisi, Avusturya Özgürlük Partisi,
Macaristan’da FIDESZ ve JOBBIK.
8) Birleşik Krallık’da Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi, Polonya’da Hukuk ve Adalet
Hareketi, Almanya’da Almanya için Alternatif Partisi.
9) Michael Leigh, “A New Neighbourhood Stretgy for Europe” and Ian Lesser,
“Rethinking Mediterranean Strategy” in Ideas for Europe’s New Leadership, The
German Marshall Fund of the United States, October 2014.
10)
11)
no-turkey-last-tv-duel-302278
12)
commissioner-turkey-importantpartner-us-308831
13) Marc Pierini, “The West and President Erdoğan”, Hürriyet Daily News, 14
August 2013.
DİPNOTLAR:
l
Avrupa
Komisyonu
Komşuluk Politikası
ve Genişleme
Müzakerelerinden
Sorumlu Üyesi
Johannes Hahn.
n
Avrupa
Parlamentosu
Başkanı Martin
Schulz.
