EKONOMİK
FORUM
63
i
Bozkır’ın, Türkiye’nin Gümrük Birliği’ni don-
durabileceği veya dondurmasa bile hukuki
dayanağı olmasa da AB’nin STA imzaladığı
ülkelere Gümrük Birliği’nin avantajlarını
uygulamayacağını belirten açıklamasıyla
6
gündeme geldi.
Türkiye’nin ihracatının yarısına yakını-
nı AB ülkelerine yaptığı düşünüldüğünde,
Gümrük Birliği’nin dondurulmasının ihra-
cata büyük darbe vuracağı, dolayısıyla söz
konusu olamayacağı net bir şekilde anlaşılı-
yor. AB’yle STA imzalayan ülkelere Gümrük
Birliği’nin avantajlarının uygulanmaması
isteniyorsa konu, AB’yle masaya oturularak
karşılıklı müzakerelerle çözülmeli ve gere-
kirse 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı
yenilenmeli.
Diğer taraftan Türkiye AB’yle anlaşarak
veya tek taraflı İthalat Rejim Kararı’nda de-
ğişiklikler yapılarak, AB ile STA imzalayan
ülkelere vergi indirimi uygulamasa bile söz
konusu ülkeler menşeli eşyalar, AB ülkeleri
üzerinden Türkiye’ye serbest dolaşım (A.TR)
belgeleriyle (yine vergisiz şekilde) gelebilir.
Sonuç olarak bu durum serbest dolaşım
sisteminin yani Gümrük Birliği’nin sonlandı-
rılmasını, menşe esaslı sisteme dönülmesini
zorunlu kılar. Ayrıca uluslararası hukuk veya
teamüllere aykırı herhangi bir girişim, AB’nin
de karşılık vermesinin ve sonuçta Gümrük Birliği’nin uygulanamaz
hale gelmesinin yolunu açabilir.
O halde ne “bekle-gör” stratejisi izlemek ne de “beklemeyelim
bir adım atalım” deyip ters tepecek restlerle gereksiz bir gerilimya-
ratmamak gerekiyor. Yapılması gereken, haklıyken haksız duruma
düşmeden bir an önce AB’yle müzakere masasına oturmak olmalı.
Türkiye’nin TTIP’den Gümrük Birliği sebebiyle ne kadar bü-
yük kayıp yaşayacağı bilimsel çalışmaların sonuçlarıyla ortaya
konulmalı ve AB üyeliği kararlılığından şaşılmadığı vurgulanarak,
resmen AB üyesi olacağı tarihe kadar Gümrük Birliği’ni bir STA’ya
çevirmek için görüşmelere başlanmalı. Bu kapsamda AB’yle tarım,
hizmet sektörü ve kamu alımlarını da içerecek şekilde Gümrük
Birliği’nden daha ileri avantajlar sağlayacak bir anlaşmanın imza-
lanması da mümkün.
AB’yle imzalanacak ve Gümrük Birliği’nin yerini alacak, kap-
samlı bir yeni nesil STA bir taraftan Gümrük Birliği’nden sağlanan
avantajları kaybetmeye, neden olsa da, diğer taraftan AB’nin üçün-
cü ülkelerle yaptığı STA’lar sebebiyle Türkiye’nin zarar görmesini
önleyecek ve belki de en önemlisi; dış ticaret politikasını bağımsız
bir şekilde belirleyebilmesinin önü açılabilir. Unutulmamalıdır ki,
2023 yılı hedeflerine ulaşmanın yolu, milli birlik ve bütünlüğünü
koruyan, dünyayla barışık ve ticaret politikalarını kendisi belirleyen
bağımsız bir Türkiye’den geçer.
DİP NOT:
1)
2)
/ Ülkelere göre dış ticaret istatistikleri.
3)
Bertelsmann Vakfı, “Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) Who Benefits From a Free Trade
Deal Part 1 Macroeconomic Effects”, 17 Haziran 2013, s.28, s.30, s.41.
4)
TC Merkez Bankası Ekonomi Notları, “AB-ABD Serbest Ticaret Anlaşması ve Türkiye Üzerine Etkileri”,
Sayı:2013/30, 26 Kasım 2013, s.8.
5)
Gazete Haberi, “Gümrük Birliğini Dondururuz”, Hürriyet, 06.11.2014.http://www.hurriyet.com.tr/
ekonomi/27518315.asp,Erişim Tarihi: 05.02.2015.
6)
Gazete Haberi, “Gümrük Birliğini Dondururuz”, Hürriyet, 6 Kasım 2014.
ekonomi/27518315.asp, Erişim Tarihi: 5Şubat 2014.
ARAŞTIRMA
