FORUM 255

54 / 132

DTÖ 2015 VE 2016 YILLARI İÇİN
YAVAŞ BÜYÜME ÖNGÖRÜYOR
Bu bilgiler ışığında küresel ekonomideki konjonktürel ve ya-
pısal faktörler ön plana çıkıyor. DTÖ, 2015 ve 2016 seneleri için
yavaş büyümeyi öngörmesinin yanında, bundan sonraki zaman
dilimi için de bu büyümenin aynı hızda devam edeceğine dikkat
çekiyor. Hacim dikkate alındığında dünya ihracatı 2014’ün ilk
yarısında 2013’ün aynı dönemine kıyasla sadece %1,9 arttı. İlk
iki çeyrekte gerek gelişmiş gerek de gelişmekte olan ülkeler ihra-
catları yavaş rwakamlarla yükseldi (%1,8 ve %2,1). Son açıklanan
OECD rakamlarında gözüken tablo ise karamsar.3 Türkiye için
öngörülen 2015-2016 büyüme rakamları %0,1 puan düşürülerek
%3,1’e çekildi. Aşağıdaki tabloya baktığımızda gelişmiş ekono-
milerin, özellikle de ABD ve AB’nin ithalat artışı beklentilerinin
düşük olacağı göz önüne alınırsa bu durum Türkiye açısından
üzerinde düşünülmesi gereken bir nokta oluyor.
Türkiye açısından raporda yer alan başka bir önemli nokta
ise ülkenin dünya mal ihracatındaki yeri. Rapora göre Türkiye
bu sıralamada Avrupa Birliği’ni (AB) tek bir ekonomik güç olarak
kabul ettiğimizde 21’nci sırada. Fakat AB’yi üye ülkeler bazında
değerlendirdiğimizde ihracatında %4 artış sonrasında 158 milyar
dolar ile 31’nci sırada yer alıyor. DTÖ’nün yayınladığı istatistiklere
göre, dünya mal ithalatında Türkiye geçen yıl %4 düşüş sonrasında
242 milyar dolar ile 20’nci sırada yer aldı. DTÖ rakamlarına göre,
Türkiye ticari hizmetler ihracatında 2014 yılında yaşanan%9 artış
sonrasında 50milyar dolar ile 27’nci sırada yer aldı. Grafiklere bak-
tığımızda Türkiye’nin hizmet ihracatındaki yerininmal ihracatına
nazaran görece daha ileride olduğu görülüyor.
TÜRKİYE AÇISINDAN ÖNEMLİ NOKTALAR
Türkiye’nin ithalata dayalı ihracat modelini göz önüne
alındığında, bu veriler ışığında çıkarılabilecek sonuçlar 84
milyar dolarlık dış ticaret açığının bir kısmının artan hizmetler
54 EKONOMİK FORUM
TEPAV
ihracatıyla kapanabileceği yönünde. Ta-
bii ki bunun için bir takım düzenlemeleri
uygulamak gerekiyor. Burada, ekonomiyi
doğrudan etkileyen komşu bölgelerde siya-
si gerilimin azalması, ekonomik zararların
bir ölçüye kadar indirilmesi ve hizmetler
ticaretinde atılacak adımlar öncelikli. Diğer
yandan Türkiye’nin de kendi içinde yerli ve
yabancı yatırımcılar için güvenli bir yatırım
ortamı sağlaması gerekiyor. Kolay hesapla-
nan hizmet türlerinde belirlenen kalemler-
de, yani ulaştırma ve turizm dışında mes-
leki hizmetler, (danışmanlık, mühendislik
vb.) ve perakende gibi ticari sektörlerde
sistem içinde liberal düzenlemelere gidil-
mesinin gerekli olacağı anlaşılıyor. Hizmet
sektörünün Türkiye’de serbestleştirilmesi,
ekonominin dışarıya açılması ve artacak
olan rekabet ortamının ülke ekonomisi-
ne ve dolayısıyla imalat sanayine avantaj
olarak geri dönmesi anlamına geliyor. Bu
serbestleşme ortamı, mevcut yasal dü-
zenlemelerdeki boşlukların, eksikliklerin
giderilmesi ve bürokratik engellerin kaldı-
rılmasıyla sağlanabilir.
Türkiye yakın gelecekte ticari anlaşmalar
için müzakere masasına kendinden emin ve
güçlü bir şekilde oturabilmesini teminen,
teşvik ve dış rekabete ne kadar hazır oldu-
ğunu göstermesi gerekiyor.
Tüm olumsuzluklara ve risklere rağmen,
Transatlantik pazarının Türkiye ekonomisi
için önemi ortada. Türkiye, Transatlanti Ya-
tırım ve Ticaret Ortaklığı (Transatlantic Tra-
de and Investment Partnership/TTIP) mü-
zakerelerindeki gelişmelere paralel olarak
ABD ve AB ile mevcut olan ilişkilerini daha
da geliştirmesi gerekiyor. Türkiye, elinde
bulunan “Gümrük Birliği” olanağını tarım,
hizmet ticareti, kamu alımları gibi yaşamsal
alanları, oluşmakta olan Transatlantik eko-
nomi çerçevesinde yeniden şekillendirmeli.
Türkiye’nin sınırlarında hâlâ sürmekte olan
siyasi ve ekonomik istikrarsızlığı da göz önü-
ne alırsak, şu anda Türkiye’nin ekonomisini
dara sokan bu gelişmeleri TTIP’e entegre
olarak en aza indirmesi mümkün görünüyor.
Böylece Türkiye TTIP’i bir avantaja çevirme
fırsatı yakalayabilir ve yakın gelecekte de-
ğişecek olan küresel finans sistemi içinde
kendine yer bulabilir.
Mal İhracat ve İthalat
Hacmindeki Değişimler / 2010-2014
DİP NOT:
1)WTO Press Release 14 April 2015, “Trade Statistics and Outlook: Modest trade recovery to continue in 2015 and 2016 following three years of weak expansion.” https://www.
2) 2015 değeri %4’ten %3,3’e revize edildi.
3) “OECD’den Dünya İçin Karamsar Tablo” June 4, 2015,