57 / 134
EKONOMİK
FORUM
57
i
ARAŞTIRMA
YENİ TEKNOLOJİLER BİLGİNİN YAYILMA HIZINI ARTIRIYOR
Sanayinin ekonomik büyümedeki tartışılmaz rolü ve yeni
büyüme kaynağı arayışları, yeni teknolojileri sürdürülebilir bü-
yümenin merkezine yerleştiriyor. Bu, son yıllarda hem gelişmiş
ülkelerin hem de gelişmekte olanların gündeminde. Gelişmiş
ülkeleri, gelişmekte olanlardan ayıran en büyük fark ise ara-
larındaki bilgi boşluğu oluyor. Bilgi boşlukları tamamlandığı
sürece aradaki kalkınma ve gelir farkını kapatmak mümkün
görünüyor. Üretimde verimlilik artışının büyümenin en önemli
belirleyicilerinden olduğu günümüzde, bilgiye ve inovasyona
dayalı sanayi stratejileri, gerek ülke gerekse firma seviyesinde
rekabet gücünün temel koşullarından biri haline geldi. İmalat
sanayindeki bu yapısal değişim eğilimleriyle birlikte artık şir-
ketler küresel değer zincirlerine eklemlenebildiği, ülkeler ise
içlerinden küresel değer zincirleri geçebildiği sürece rekabet
gücüne sahipler.
Yeni teknolojiler bilginin yayılma hızını arttırıyor, bu da
öğrenme sürecinin hızlanmasına ve küreselleşmesine imkân
tanıyor. Bu nedenle bilgiye dayalı ekonomilerde yeni büyüme
stratejileri ve yeni sanayi politikası perspektifiyle artık öğrenen
topluma dönüşmeyi destekleyici politikalar ön plana çıkıyor.
Tekil sektörler için bağımsız rekabet gücü politikaları tasar-
lamanın yanında, aynı anda birçok sektörü etkileyen teknoloji
platformlarının yayılması için mekanizma tasarlamak sanayi
politikasının yeni konusu. Yeni teknoloji platformlarıyla sanayide
yapısal dönüşüm ve ekonomide sürdürülebilir büyüme, mevcut
politika araçları üzerine düşünme ihtiyacını beraberinde getiri-
yor. Teknoloji platformları yaklaşımıyla yeni sanayi politikasının
üç temel gereği var: Akıllı devlet, öğrenen toplum ve iyi yönetişim.
Yeni teknolojilerle birlikte politika araçlarındaki adaptasyon
ihtiyacının farkında olan ve yeni araçları tasarlamak üzere gerekli
teknik ve idari kapasiteye sahip akıllı bir devlet en temel ihtiyaç
oluyor. Yeni teknolojiler için politika tasarlamak, yeni teknoloji-
nin teknik olarak ne olduğunu ve hangi sektörleri nasıl etkiledi-
ğini bilmeyi gerektiriyor. Yeni teknolojilerle sanayide niteliksel
dönüşümü tasarlamak, değer zincirinin hangi aşamasının hangi
teknolojilerle ne tür yayılma etkisine sahip olacağı öngörülebili-
yor. Bu noktada da kamunun teknik kapasitesini artırarak farklı
roller üstlenmesi gereği ortaya çıkıyor. (Yeni teknolojilere yönelik
yeni finansal mekanizmalar, kurumsal yapılar ve yasal düzenleme
ihtiyacı.) Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin günde-
minde son dönemde bu yeni teknolojilere yönelik yeni kamu araç-
larının ve işbirliklerinin tasarımı yer alıyor.
6
Yıllardır kullanılan
kamu alımları mekanizmasını artık yeni teknolojilere odaklı hale
getirmek ve çağa uygun şekilde dönüştürmek gerekiyor.
TEKNOLOJİK DEĞİŞİMİN ETKİSİ
Kapsayıcı ve sürdürülebilir büyüme öğrenen bir toplum-
la mümkün. Teknolojik değişimin etkisi dolayısıyla bilginin
yayılması üzerine odaklanmak, öğrenen bir toplum olmayı
gerekli kılıyor. Öğrenmek bilgi boşluğunun kapanmasını, bu
da verimlilik artışını sağlar. Teknoloji platformları farklı sek-
törlere etki etme potansiyeli taşısa da, yeni teknolojilerden
farklı sektörlerde yararlanabilmek, adapte edebilme kabiliyeti
ve öğrenme kapasitesi gerektirir. Öğrenen toplum olmayı ka-
konuşur hale gelmesi, diğeri ise bulut bilişim
teknolojisiyle bilginin bilgisayar hard disk-
lerinin yerine çevrim içi bulutlarda saklan-
ması. Enerjide, ulaştırmada, sağlık hizmet-
lerinde “Nesnelerin İnterneti” yaklaşımının
hızla yaygınlaşmasının yanında AB’de bulut
bilişim kullanan firmaların %80’inin bu
sayede maliyetlerinde %10 ile 20 arasında
düşüş yaşandığı görülüyor. Önümüzdeki
dönemde endüstriyel internetin 15 trilyon
dolar hacminde yeni bir ekonomi yaratabil-
me potansiyeli var. Ayrıca BİT uygulamaları
KOBİ’lerin verimliliğine önemli katkılar
sağladığı gibi, günümüzde hızla yaygınlaşan
e-ticaret kavramı, KOBİ’lerin uluslararası-
laşmasında ve ihracat artışında tetikleyici
rol üstleniyor.
6)
OECD, “Science, Technology and Innovation Outlook 2014”, 2015.