Forum 259

7 / 132

7 EKONOMİK FORUM
Büyüme rakamı yüksek gözükse de, ayrıntılara bakıldığında
bunun genele yayılmadığı görülüyor. Tüm sektörler ç n yaygın ve
sürdürüleb l r düzeyde yüksek b r büyüme henüz söz konusu değ l.
ötesinde bir şeyler olacak gibi geliyor bana. İlk üç sanayi devriminin
ortak özelliği, üçünün de karbon bazlı bir büyüme stratejisinin
ürünü olmalarıydı. Her üç sanayi devriminde de büyümek demek
daha fazla karbon salımı demekti. Daha hızlı büyümek isteyen,
çevreyi daha fazla kirletmek durumunda kalıyordu. Bugün Çin’in
başkenti Pekin’de sağlık açısından kırmızı alarma neden olan hava
kirliliğine işte böyle bakmak gerekiyor.
Dünün kalkınma anlayışının temelinde havayı kirletmek vardı.
Hızlı büyüme çevreyi geniş ölçüde tahrip etti. Dünya hızla kirlendi.
Hem iktisadi, hem sosyal, hem de çevresel bir sürdürülebilirlik
problemi ortaya çıktı. Dolayısıyla Dördüncü Sanayi Devrimi’nin,
büyüme süreci ile karbon emisyonları arasındaki bağlantıyı orta-
dan kaldıran teknolojilerle gündeme oturması büyük bir ihtimal
gibi gözüküyor.
Öte yandan biyoteknoloji, nanoteknolojiyle bilgi ile iletişim
teknolojisi uygulamalarının iş ve üretim sürecini kalıcı bir biçim-
de değiştireceği kanaatindeyim. Birden fazla sektörü aynı anda
değiştirebilme kabiliyetine sahip bu yeni teknoloji platformları,
hem verimliliği artıracak, hem de karbon salımlarını azaltacak.
Dolayısıyla Dördüncü Sanayi Devrimi bugüne kadar alıştığımız iş
yapma biçimini kalıcı bir biçimde değiştirecek.
Bu durumdaTürkiye’nin ne yapması gerekir? Türkiye henüz bu
sürece hazırlıklı değil. Kamu da, özel sektör de hazır değil. Ne yazık
ki, bizler hâlâ çoğunu kendi kendimize çıkardığımız meselelere
takılıp kalmış durumdayız. Zamanımız ve kaynaklarımızı bumese-
leler etrafında israf ediyoruz. Dünyanın geri kalanı bizi beklemiyor
ve yoluna devam ediyor. O halde bir an önce 21’inci yüzyıla giriş
yapmamız gerekiyor.
Sanayi 4.0 istihdam piyasasını da derinden etkileyecek gibi
görünüyor. Verimlilikleri artırıpmaliyetleri düşürürken, şu an geçerli
pek çok mesleğin yok olmasına ama yepyeni mesleklerin de do-
ğuşuna neden olacak. Nitelik sahibi olmanın önemi artacağından
yaşlanan nüfusun katma değerli şekilde üretime katılmaya devam
etmesini sağlayacak. Dolaysıyla nüfus artışı ve genç nüfus eskisi
gibi avantaj sağlamayacak.
Yeni iş modelleri ve süreçleriyle bağlantılı modern cihazların,
akıllı teknolojilerin ve bilişim sistemlerinin kullanımı ve dijitalleş-
menin artması yarının çalışanları için çok daha yüksek kalitede bir
eğitim gerektirecek. Doğurulan çocuk sayısı değil, doğan çocuk-
ların eğitim kalitesi öne çıkacak.
Meselenin ekonomi tarafında baktığımızda, sektörlerimizi,
ekonomimizi yeni teknoloji platformları ile dönüştürmek duru-
mundayız. Biyoteknoloji, nanoteknoloji ve bilgi-iletişim tekno-
lojisi bu asrın en kritik teknoloji platformları. Çünkü hem sanayi
dönüşümünü en çabuk hızlandırma potansiyeline sahip hem de
tüm sektörlere en çabuk yayılma ve en geniş kullanılma imkânı
olan sektörler.
Maalesef şu an için bu üç teknoloji platformunun üçünde de
Türkiye en geride kalan ülkeler arasında. Çünkü ülkeye teknoloji
transfer etmek yetmez. Transfer edilen teknolojinin, bir sektörden
diğerine, bir şirketten ötekine yayılmasını sağlamak gerekiyor.
Yoksa şimdiki gibi tek bir şirketin veya sektörün içine hapsedilen
teknoloji transferinden ekonomik fayda çıkmıyor.
Bunu başaran ülkeler var ve sonuçları ortada. Mesela son
10 senede Çin’in ihracatı içinde yüksek teknolojili ürünlerin payı
%5’lerden %25’lere çıktı. Bunu sağlayan iyi tasarlanmış bir yatırım
politikası ile ülkeye çektikleri yabancı doğrudan yatırımlar ve tek-
noloji transferleri oldu.
Türkiye’nin acil ihtiyacı olan ve yapması gereken, doğru bir
sanayi politikası tasarlayıp buna uygun şekilde belli alanlarda
teknoloji transferine odaklanması. Zira kısıtlı kaynaklarla her alana
odaklanmak her şeyi yapmaya çalışmak ancak zaman ve kaynak
israfı olur. Ekonomide diğer sektörlere yayılma kapasitesi en fazla
olan, en doğurgan teknolojiler tercih edilmeli.
TOBB Başkanı
Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği
(Eurochambres) Başkan Yardımcısı
İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım
Odası (ICCIA) Başkan Yardımcısı ve
Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Yönetim Kurulu Üyesi
M. R fat
HİSARCIKLIOĞLU