61 / 132
61
EKONOMİK
FORUM
ğına getirdiği en zor ama belki de en kritik
fırsatlardan biri de Kıbrıs ile ilgili. Kıbrıs’a içme
ve kullanma suyu temin eden Barış Suyu
olarak nitelendirilen su boru hattı projesi
Ada’ya su aktarmaya başladı. Benzeri bir
hattın, bu kez tersinden ve enerji taşımacılığı
için kurulması şimdilik hayal gibi görünse de
yakın gelecekte somutlaştığına tanık olmak
hiç de şaşırtıcı olmayacaktır. BöyleceTürkiye,
Kıbrıs’ta kalıcı çözümü, insanoğlunun iki
ana ihtiyaç maddesi ile yani su ve enerjiyle
sağlamış bir ülke olarak tarihe geçebilir. Tabii
böylesi tarihsel bir unvanı Türkiye’nin tek
başına taşıması düşünülemez. Yunanistan
ile Kıbrıs’taki Türk ve Rum tarafları da kalıcı
barışı sağlamaları halinde tarihe geçecektir.
Kendi kaynakları da var
Petrol, doğalgaz ve kömür gibi fosil ener-
ji kaynakları açısından en azından şimdilik
(kıyı ve açık deniz sahalarında yeterince re-
zerv araştırması yapılmış değil) fakir görünen
Türkiye, yenilenebilir kaynaklar açısından ise
ciddi avantajlara sahip. Ülkenin rüzgar, gü-
neş, jeotermal ve biyokütle gibi yenilenebilir
enerji kaynakları açısından ciddi bir potan-
siyele sahip olduğu tüm enerji otoriteleri
tarafından kabul ediliyor.
Rüzgarı arkasına aldı
Türkiye, rüzgar enerji santrali yatırımları
konusunda son yıllarda yerli ve yabancı gi-
rişimcilerin gözdesi haline gelmiş durumda.
Bunda, ülkenin kesintisiz rüzgar rejimine
sahip önemli bölgelere sahip oluşu ana
faktör. Devletin rüzgar elektriğine 10 yıllığı-
na fiyat alım garantisi vermesi de bir rüzgar
yatırımlarını cazip kılan bir diğer neden.
Türkiye, kurulu rüzgar enerjisi kapasitesinde
Avrupa’da 10’uncu ülke. Büyüme hızında ise
daha yukarılarda. Dolayısıyla RES liginde ilk
10’daki yerini garantilemenin ötesinde daha
üst sıralara yükselmesi bekleniyor.
Güneşli günler yakındır
Yıllık güneşlenme sürelerinin Avrupa ül-
kelerine oranla yüksek oluşuTürkiye’de solar
yatırımları için ciddi bir zemin oluşturuyor.
Güneş santrali yatırımları henüz emekleme
aşamasında olsa da, Türkiye’nin bu alanda-
ki potansiyelinin yüksekliğini, çatı tipi su
ısıtma sistemlerinde dünyanın en büyük üç
pazarından biri olması da net şekilde ortaya
koyuyor. Türkiye yakın bir gelecekte tıpkı
termal güneş sistemlerinde olduğu gibi,
fotovoltaik sistemlerde de bölgesinde öne
çıkan pazarlardan biri haline gelmeye aday.
Jeotermal öne çıkmaya başladı
Türkiye, jeotermal kaynaklar açısından
da zengin bir ülke. Hem yerli hem yenile-
nebilir bir kaynak olan jeotermal yatırımları
son yıllarda görünür derecede büyüme
gösteriyor. Türkiye’nin kısa dönem jeoter-
male dayalı elektrik kurulu kapasite hedefi
600 MW. Ancak bunun yeni rezerv keşifle-
riyle birlikte hızla yükseltilmesi bekleniyor.
Jeotermal enerji santrallerinin (JES) toplam
kurulu güçteki payı düşük bile olsa, kesin-
tisiz çalışabilmeleri nedeniyle üretimdeki
payları daha yüksek. Bu nedenle JES’ler dışa
bağımlılığı azaltacak tesisler olarak kritik
önem taşıyor.
Açıktaki gizli hazine: Biyokütle
Türkiye’nin iklim ve coğrafi özelliklerinin
tarım ve hayvancılık alanındaki yatırımla-
ra uygun olması, enerji açısından da elini
güçlendiriyor. Bunun nedeni bitkisel ve
hayvansal atıkların tüm dünyada olduğu
gibi Türkiye’de de enerji miksinin ana unsur-
larından biri haline gelme potansiyeli. İşte
ülke bu özellikleri sayesinde biyokütleye da-
yalı elektrik üretim tesisi kurmak isteyenlere,
ucuz ve hatta yer yer negatif maliyetle yakıt
vaat ediyor. Kimi uzmanlara göre, bugün
Türkiye’nin bitkisel ve hayvansal atık po-
tansiyeli, doğalgazda dışa bağımlılığı yarıya
düşürecek mertebede. Ancak bu konuda
teknoloji, ARGE ve yatırım finansmanı konu-
larında atılması gereken adımlar var. Kamu
otoritesinin tarım ve hayvancılık tesisleriyle
entegre şekilde düşünülmesi gereken bu
tip yatırımların geri dönüş sürelerinin kı-
saltılmasını sağlayacak adımlar üzerinde
çalıştığı biliniyor.
BÖLGELERE GÖRE DÜNYA GÖRÜNÜR
DOĞALGAZ REZERVLERİ
Bölge
Miktar
(trilyon
varil)
Dünya
toplamındaki
payı (%)
Ortadoğu
81,0
37,5
Avrupa ve Avrasya
78,0
36,1
Asya Pasifik
19,0
8,8
Afrika
17,0
7,9
Kuzey Amerika
13,0
6,0
Güney ve Orta Amerika
8,0
3,7
Toplam
216
100
Kaynak:
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı / Dünya ve
Ülkemiz Enerji ve Tabii Kaynaklar Görünümü Raporu
1 Ocak 2016