42 / 132
EKONOMİK
FORUM
42
TOBB ULUSLARARASI
uyumlu olarak üzerinde mutabık kalınacak
bitmiş mallar) kapsaması amaçlanıyor. GAF-
TA, üyeler arası ticarette tarifelerin yanısıra,
eş etkili vergiler ve tarife dışı engellerin de
kaldırılmasını öngörüyor, hizmetler ve yatı-
rımlara ilişkin hususları ise kapsamıyor. Arap
menşeli olmayan benzer veya alternatif
ürünlerin meydana getireceği rekabete kar-
şı Arap menşeli ürünlerin tedrici korunması
konusunda karşı tedbir alınması ve Arap
ülkeleri arasındaki ticaretin finansmanının
kolaylaştırılması da diğer ana amaçlar ara-
sında yer alıyor.
GAFTA başarılı bir
model olarak görülmüyor
GAFTA uygulaması değerlendirildiğin-
de, anlaşmanın birçok konuda detaylı ve
spesifik hükümler içermemesi nedeniyle
üye ülkeler arasındaki uygulamalarda yek-
nesaklığın sağlanamaması, üyeler arasında
yaptırım uygulayacak anlaşmazlıkların halli
mekanizmasının kurulamaması, birçok ko-
nuda istisnaları içermesi ve üyelerin ço-
ğunun ticarette yüksek korumacı kültüre
sahip olan ülkeler olmaları gibi nedenlerle
GAFTA’yı başarılı bir ekonomik bütünleşme
örneği olarak görmek mümkün değil.
Arap ülkelerinin ticaret akışı esas olarak
Arap olmayan ülkeler ile oluyor. Bu durum-
da üye ülkeler kendilerini daha ziyade ikili
anlaşmalarla bağlamak isteyecekler. Dolayı-
sıyla GAFTA’nın ilerde, örneğin ortak pazar
veya ekonomik birlik gibi, daha geniş bir
ekonomik bütünleşme türüne dönüşmesi
beklenmiyor.
ADL üyesi ülkelerin GSYİH’si 2000 yılından
itibaren artış gösteriyor. 2014 yılında
284 trilyon ABD Doları ile son 20 yılın en
yüksek GSYH’sini elde etti. 2014 yılında
global ekonomideki büyüme oranı %
3,4 olarak gerçekleşti. 2015 ve 2016 yılları
için global ekonomide % 3,5 ve % 4,4
büyüme oranı bekleniyor. 1990 yılarında
ortalama % 9,7 büyüme oranına sahip
ADL ülkeleri, 2012 yılından sonra büyüme
oranın düşüşe geçtiği gözlemleniyor.
ADL ülkelerin GSYİH’si
2014’te 284 trilyon dolar oldu
TÜİK kaynaklarına göre Türkiye’nin dünya
ile ihracatı 143 milyar ABD Doları ve
ithalatı da 207 milyar ABD Doları olarak
gerçekleşiyor. Türkiye ihracatının yüzde
4.5’ini, ithalatının yüzde 4’ünün ve toplam
ticaretinin yüzde 8,2’sini ADL ülkeleri ile
gerçekleştiriyor.
Türkiye, toplam ticaretinin
yüzde 8,2’sini ADL ile yapıyor
●
Arab World | Data”.
Data.worldbank.org. N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
Poorest Countries In Africa”.
Aneki.com.N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
T.C. Dışişleri Bakanlığı’ndan”. T.C. Dışişleri Bakanlığı. N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
T.C. Dışişleri Bakanlığı’ndan”. T.C. Dışişleri Bakanlığı. N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
T.C. Ekonomi Bakanlığı”.
Ekonomi.gov.tr. N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
“Top 10 Poorest Countries In Africa 2015 - By GDP Per Capita”.
Richestlifestyle.com. N.p.,
2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
The World Factbook”. Cia.gov. N.p., 2016. Web. 15 Apr. 2016.
●
World Development Indicators| World Databank”.
Databank.worldbank.org.N.p., 2016.
Web. 15 Apr. 2016.
GYSİH’in sektörel dağılımı (%)
Veri
2013 2014
Tarım
6,5 6,4
Sanayi
50,9 49,3
Hizmet
42,6 44,3
Kaynak:
Worldbank
Kaynak:
TÜİK
Kaynakça;