87 / 132
87
EKONOMİK
FORUM
Y
assı çelik üretimi, 1990’lardan
2000’li yılların ortalarına kadar
sektörün ve kamunun çok tar-
tıştığı bir konu oldu ve yatırım
yapılması gereken bir alan şeklinde değer-
lendirildi. Uzun ürün ağırlıklı imalat yapan
ve yassı çelik üretimi, yurtiçindeki ihtiyacı
karşılamakta yetersiz kalan Türkiye çelik
sektörü, tüketicilerin zorunlu olarak itha-
lata yönelmelerini engellemek, ihtiyacın
yurtiçinden karşılanmasını sağlamak ve
yeni ihracat imkanları oluşturmak amacıyla
2005 yılından sonra yassı çelik üretimine
hız verdi. Yassı çelik yatırımları, sektörün
ürün çeşitlendirme ve katma değeri yük-
sek ürünlere geçme stratejisi doğrultusun-
da, önemli bir adım teşkil etti.
Türkiye çelik sektörü, ağırlıklı bir şekilde
2008 global finans krizi döneminde ger-
çekleştirdiği yatırımlarla, kapasitesini 2005
yılındaki 3 milyon ton seviyesinden, 2015
yılında yaklaşık 19 milyon ton seviyesine
çıkardı. Bu açıdan kurulu bulunan kapasite,
sektörün ihtiyacını tamamen karşılayacak
ve buna ilave olarak ihracat yapabilecek bir
seviyeye ulaştı. Ancak sektör, kapasitesini
etkin kullanma konusunda problemlerle
karşı karşıya kaldı ve yassı ürün ithalat artışı
devam ederken, yurtiçindeki kapasiteler
atıl durumda kaldı.
Türkiye sac piyasası, 2015 yılı rakamları
ile yaklaşık olarak 8 milyar dolarlık bir hac-
mi ifade ediyor. Sac ürünleri; otomotivden
makineye, beyaz eşyadan, savunma sana-
VEYSEL YAYAN
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği
(TÇÜD) Genel Sekreteri
İTHALAT ARTIŞI İLE KAPASİTE ATIL
DURUMDA KALMAYA DEVAM EDİYOR
yiine, gemi inşadan, enerji ve elektronik
sektörüne kadar, üretimin hemen hemen
her alanında kullanılıyor. Bu durumdikkate
alındığında, sektörlerdeki büyümeye para-
lel, sac sanayiinin de önemini sürdüreceği
değerlendiriliyor. Sac sanayii de gelişen
tüketici sektörlere ve ihtiyaçlara paralel,
kendisini yeniliyor ve güncelliyor.
Buna karşın, Türkiye sac sektörü, 2015
yılında, önceki dört yılın altında kalan bir
performans ortaya koydu. Çelik sektörü, son
yıllarda yassı çelik üretimine yoğun bir şekil-
de yatırım yapmasına ve kapasitesini yakla-
şık 19 milyon tona yükseltmesine rağmen,
ithalat baskısı nedeniyle, kapasitesini etkin
bir şekilde kullanamıyor. Sacın yarı ürünü
niteliğindeki 19 milyon tonluk slab üretim
kapasitesinin yalnızca 8.3 milyon tonda
kaldı. 2015 yılında sektörün slab üretiminde
kapasite kullanım oranı yüzde 44 seviyesin-
de gerçekleşti ve yaklaşık 10.7 milyon tonluk
kapasite atıl kaldı. Buna karşılık toplam
5.5 milyar dolar değerinde, 8.6 milyon ton
yassı çelik ürünü ithal edildi. 2015 yılında,
yassı çelik ürünleri ithalatı yüzde 28 artarak,
tarihinin en yüksek ikinci seviyesine ulaştı.
Sektördeki kapasite
artışı devam ediyor
Yassı çelik ithalatının yüksek seviye-
sini sürdürmesinde Çin, Rusya ve Uk-
rayna gibi ülkelerdeki üreticilerin, devlet
destekli dampingli fiyatlarla ihracatta
ağırlıklarını artırmaları etkili oldu. Bunun
yanında, kalitesiz ve sertifikasız ürünlerin
pazara kontrolsüzce girebilmesi de sek-
törü olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Ayrıca, Dahilde İşleme Rejimi’nin ithal sac
kullanımını yerli girdi kullanımı karşısında
avantajlı hale getirmesi gibi etkenler, yur-
tiçi üretimi de baskı altında tutuyor ve ka-
pasitenin atıl durumda kalmasına neden
oluyor. Yassı ürünlerde, sektördeki kapa-
site artışına ve ürün çeşitlendirmesine
yönelik yatırımlar da hızla devam ediyor.
Türkiye çelik sektörü, 2015 yılında
10.4 milyon ton yassı mamul üretti. Buna
karşılık Türkiye’de 14.6 milyon ton yassı
mamul tüketildi. Üretim kapasitesi, ihti-
yacı rahatlıkla karşılayabilecek seviyeye
ulaşmasına rağmen, yurtiçindeki ihtiyaç,
kurulu kapasitelerin atıl durumda kal-
ması pahasına, artan oranlarda ithalatla
karşılandı. Bu yılın ilk dört aylık dönemine
ilişkin göstergeler, sektörde sınırlı bir to-
parlanmanın yaşandığını ortaya koyuyor.