Forum 264

EKONOMİK

FORUM

Kapasite verimli kullanılmıyor

İç pazar büyüklüğüne bakıldığında Tür-

kiye sac sanayiinin 2015 yılında yaklaşık 8

milyar dolarlık ticaret hacmine ulaştığı kay-

dediliyor. Sektörün 2015 yılında, 10.4 milyon

ton yassı mamul üretimi gerçekleştirdiği;

buna karşılık iç pazarda 14.6 milyon ton yassı

mamul tüketildiği bildiriliyor. Sektör aktörle-

ri, kapasitenin verimli kullanılamamasından

dolayı üretimin, tüketimi karşılamadığını

vurguluyor.

2015 yılında 5.5 milyar dolar değerinde,

8.6 milyon ton yassı çelik ürününün ithal

edildiğini kaydeden uzmanlar, ithalatın

yüzde 28 artarak, tarihinin en yüksek ikinci

seviyesine ulaştığını belirtiyor.

Yassı çelik ithalatının yüksek seviyede

devam etmesinde Çin, Rusya ve Ukrayna

gibi ülkelerdeki üreticilerin, devlet destekli

dampingli fiyatlarla, pazarlardaki ağırlıklarını

artırmalarının etkili olduğu ifade ediliyor.

Bunun yanı sıra Dahilde İşleme Rejimi’nin

ithal sac kullanımını yerli girdi kullanımı kar-

şısında avantajlı hale getirdiğini aktaran

sektör aktörleri, söz konusu etkenlerin, yur-

tiçi üretimi baskı altında tutmasından dolayı

kapasitenin atıl durumda kaldığını aktarıyor.

İthalat, yüzde 15 arttı

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği’nden

(TÇÜD) alınan bilgiye göre, Türkiye sac sa-

nayii sektörü, 2015 yılında önceki dört yılın

altında kalan bir performans ortaya koydu.

Bu yılın ilk dört aylık dönemine ilişkin gös-

tergeler ise sektörde sınırlı bir toparlanma-

nın yaşandığına işaret ediyor. Söz konusu

dönemde, 2015 yılının aynı dönemine göre

Türkiye yassı çelik tüketimi yüzde 6, üretimi

ise yüzde 2 arttı. İthalattaki artışın devam

etmesi ise yeni döneme ilişkin beklentileri

azaltıyor. 2015 yılında rekor seviyelere yük-

selen yassı ürün ithalatının, bu yıl ocak-nisan

döneminde 2015’in aynı dönemine göre

yüzde 15 arttığı belirtiliyor.

Sektör bugün itibarıyla üretiminin yak-

laşık yüzde 25’ini ihraç ediyor. 2015 yılında

yüzde 1.5 artarak 2.5 milyon tona ulaşan

ihracat, bu yılın ocak-nisan döneminde de

yüzde 24’lük artışla, 922 bin tonu buldu.

Sektörün ihracatındaki toparlanmada, bi-

rim fiyat seviyelerindeki iyileşme etkili oldu.

Ayrıca ABD, AB, Kanada, Hindistan ve Latin

Amerika ülkeleri gibi yüksek miktarlarda

ithalat yapan pazarların, kapılarını dampingli

ve devlet destekli ihracat yapan Çin ve Rusya

gibi ihracatçılara kapatmaları Türkiye’nin ih-

racatta önünü açtı. 2015 yılında, Türkiye’nin

en fazla yassı çelik ihraç ettiği ülkeler arasın-

da; ABD, İtalya, Romanya, Irak, Fas, İspanya,

İngiltere, Portekiz, Mısır ve Tayland yer alıyor.

Söz konusu ülkeler, Türkiye’nin yassı çelik

ihracatında yaklaşık yüzde 63’lük paya sahip.

Türkiye her yıl ortalama 50 ülkeye ihracat

yapıyor. Sanayisi gelişmiş ve gelişme aşama-

sındaki ülkeler, Türkiye yassı çelik sektörünün

hedef pazarları arasında yer alıyor.

Fiyatlar arasındaki marj etkili oluyor

Uzmanlar, uzun vadede dampingli ve

devlet destekli ithalatın engellenmesi, ka-

litesiz ve sertifikasız ürünlerin ülkeye giri-

şinin önlenmesi ve yerli ürün imalatının

ithal mamuller karşısındaki dezavantajlı

konumunun giderilmesi halinde, sektörün

kurulu kapasitesini daha etkin kullanmaya

başlayacağı görüşünde birleşiyor. Sektörün

en fazla ihracatını, kalite beklentisinin yüksek

olduğu ABD pazarına yapması, ürün kali-

tesi açısından sıkıntı yaşanmadığını ortaya

koyuyor. Fakat, hurda-demir cevheri fiyat-

ları arasındaki marjın, demir cevheri lehine

açılmaya devam etmesi halinde, ağırlıklı bir

şekilde hurdadan üretim yapan Türkiye çelik

sektörünün performansının da etkilenebile-

ceği değerlendiriliyor.

İç pazara bakıldığında ise Türkiye’nin

tüketimi yükselen bir ivmeyle artıyor. 2015

yılında yüzde 13 artan yassı çelik tüketimi,

bu yılın ocak-nisan döneminde de yüzde 6

arttı. Sektör temsilcileri, dolayısıyla öncelikle

artan iç talepten yerli üreticilerin faydalan-

masına imkan sağlayacak adımların atılması

gerektiğinin altını çiziyor. Bu yıl, Türkiye’nin

yassı çelik üretiminin ise yaklaşık yüzde 5

artacağı öngörüsünde bulunan sektör tem-

silcileri, ihracatın 2.5 milyon tonda kalacağını

tahmin ediyor.

Kapasite kullanım oranı

yüzde 44’e geriledi

Yassı çelik sektöründe kapasite kullanım

oranı, 2014 yılında yüzde 55, 2015’te de yüz-

de 44 seviyesine geriledi. Bu durumun Türki-

ye’nin rekabet gücünü azalttığını kaydeden

sektör aktörleri, kapasite kullanım oranının

yüzde 80 düzeyine çıkarılması gerektiğini

dile getiriyor. Temsilciler, bu doğrultuda

sektörün en büyük ikinci girdisi konumunda

bulunan elektrik enerjisi üzerindeki TRT Payı,

Belediye Fonu, kayıp kaçak gibi sektörle ilgisi

bulunmayan fon ve kesintilerin kaldırılması-

nı talep ediyor. Hurda ve kömür ithalatından

tahsil edilen çevre katkı payı uygulamasına

son verilmesini de isteyen firma sahipleri,

sektörün dampingli ve devlet destekli ürün-

lerle rekabet etmek durumunda bırakılma-

ması gerektiğine işaret ediyor.

MİLYON TON

SEKTÖRÜN 2015 YILI

ÜRETİM KAPASİTESİ