57 / 132
57
EKONOMİK
FORUM
Fotoğraflar:
Dünya Gazetesi Fotoğraf Arşivi
K
üresel pazarın önemli oyuncula-
rından biri olan Türkiye ambalaj
sektörü, gerçekleştirdiği katma
değeri yüksek üretimle Türki-
ye’nin dış ticaret açığına panzehir oluyor.
2015’te bir önceki yıla göre ihracatı yüzde 17
artan ambalaj sanayii, söz konusu dönemde
ihracatını 3.7 milyar dolara yükseltti. Sektö-
rün ithalatı ise miktarda yüzde 11, değerde
ise yüzde 12’lik azalma kaydetti.
2015’te 1.7 milyon ton ürün karşılığı, 3.1
milyar dolarlık ithalat gerçekleştiren sektör,
yaklaşık 595milyon dolarlık dış ticaret fazlası
verdi. Sektörün bu yılın ilk yarısındaki dış
ticaret fazlası ise 280.2 milyon doları buldu.
2023 yılında 10 milyar dolar ihracat, 30
milyar dolar pazar büyüklüğü ve 300 dolarlık
da kişi başı tüketim hedefi bulunan ambalaj
sektörünün, yüksek teknolojili katma değerli
üretimle küresel pazardaki rekabet gücünü
artırması bekleniyor. Söz konusu hedeflere
ulaşmak amacıyla son bir kaç yıldır gerek
üretim tesislerini geliştirmeye, gerekse ma-
kine parkını yenilemeye yönelik çalışmalara
hız veren sektör, bugün itibarıyla sahip oldu-
ğu teknoloji bakımından bazı Avrupa ülke-
lerinin ilerisinde bulunuyor. Sektörün henüz
gelişimini tamamlamadığına dikkat çeken
uzmanlar, teknolojiye yapılan yatırımın orta
vadede gelişimi tamamlamak adınameyve-
lerini vereceği görüşünde birleşiyor.
Hem üretim hacminin yükseltilmesi
hem de katma değerli ürün imalatının
mümkün olan en ekonomik biçimde ger-
çekleştirilebilmesi için üretimde otomas-
yona geçilmesinin önemine vurgu yapan
sektör temsilcileri, bu noktada özellikle
hızlı tüketim ürünleri imalatçılarının kendi
operasyonlarına uygun teknolojileri geliştir-
meleri ve mevcut üretim hatlarını iyileştire-
rek, en uygun ambalajlama donanımlarını
oluşturmaları önerisinde bulunuyor.
Pazar büyüklüğü
20 milyar dolara ulaştı
Bunun için ambalaj-ambalajlama ma-
kinelerinde yenilik yapmanın ve bileşim
teknolojileri ile imalat sanayiini ortak plat-
formda buluşturmayı amaçlayan Endüstri
4.0’a geçişin önemine dikkat çeken sektör
temsilcileri, son yıllarda Türkiye amba-
laj makinecilerinin inovasyon, Ar-Ge ve
katma değerli üretim konularına ağırlık
vererek uluslararası standartlarda ambalaj
makineleri imalat ettiklerini, böylece hem
sektörlerinin 2023 yılı hedeflerine ulaşma-
sına hem de Türkiye’nin gelişimine katkı
sunduklarını belirtiyor.
Ambalaj Sanayicileri Derneği’nden
(ASD) alınan verilere göre, 2015 yılı itibarıy-
la pazar büyüklüğü 20 milyar dolara ulaşan
Türkiye ambalaj sektörü, halen 180 ülkeye
1.7 milyon ton ambalaja karşılık 3.7 milyar
dolarlık ihracat yapıyor. İrili ufaklı yaklaşık
3 bin firmanın faaliyet gösterdiği sektörde
yaklaşık 100 bin kişi istihdam ediliyor. Son
yıllarda gerek Türkiye’de gerekse global
çapta ambalaja yönelik artan talep ihra-
cata olumlu yansıyor. ASD verilerine göre,
2015 yılının ilk yarısında yaklaşık 791 bin ton
olan Türkiye’nin ambalaj ihracatı, 2016’nın
ilk yarısında ise miktar bakımından yüzde
24 artarak, 984 bin tona çıktı. Yine yılın ilk
yarısında sektörün ihracat değeri de yüzde
9’luk artışla yaklaşık 2 milyar doları gördü.
İthalat miktar bazında
yüzde 3 düştü
Sektör ithalatı bu yılın ilk yarısında
miktar bazında yüzde 3 düşerken, değer
bakımından yüzde 5 arttı. 2016 yılının ilk
yarısında değer bazında en fazla ihracat
yapılan ilk 10 ülkeyi Almanya, İngiltere, Irak,
Fransa, İtalya, İsrail, İran, Hollanda, Bulgaris-
tan ve ABD oluştururken, en fazla ithalat
yapılan ülkeler ise sırasıyla Almanya, Çin,
İtalya, ABD, Güney Kore, Fransa, İngiltere,
Finlandiya, İspanya ve Belçika oldu.
Öte yandan TÜİK verilerine göre, 2015
yılında yapılan toplam ambalaj ihracatından
plastik ambalaj ürünleri yüzde 68'lik pay ile
ilk sırda yer aldı. Bu ürün grubunu yüzde
21'lik payla kağıt ve karton ambalaj ürünle-
ri, yüzde 9'luk pay ile de metal ambalajları
izledi. Ambalaj sanayiinin bir diğer önemli
ihracat kalemini ise cam ve ahşap ambalaj
ürünleri oluşturuyor. 2015 yılında Türkiye
yaklaşık 32 milyon dolarlık cam ambalaj, 31
milyon dolar da ahşap ambalaj ihracatı yaptı.
Plastik ambalajlar
yüzde 37 ile ilk sırada
Plastik, kağıt-karton, metal, cam ve ah-
şap malzemelerden üretim gerçekleştiren
Türkiye ambalaj sektöründe plastik ambalaj-
lar yüzde 37’lik pay ile ilk sırada yer aldı. Ay-
rıca ambalaj sektörü plastik sanayiinden ise
yüzde 40 pay alıyor. PAGDER’den alınan veri-
lere göre, Türkiye plastik ambalaj sanayiinde
yaklaşık bin 400 firma faaliyet gösteriyor.
Türkiye’de 2015 yılında 3.5 milyon tona
karşılık 11 milyar dolar değerinde plastik
ambalajı imalatı yapılırken, 1.7 milyar dolar
değerinde ithalat ve 2.2 dolarlık değerinde
ise ihracat gerçekleştirildi. 2016 yılının ilk
yarısında ise Türkiye’nin plastik ambalaj
üretimi 7.7 milyar dolara ulaştı. Yine bu yılın
ilk yarısında sektör ihracatı 440 bin tonluk
plastik ambalaj karşılığı 1.1 milyar dolarlık
ihracat hacmi yakaladı.
Oluklu mukavva istikrarlı büyüyor
Ambalaj sektörünün önemli alt grupla-
rından biri olan oluklumukavvada ise son 10
yıldır yakalanan istikrarlı büyüme 2015 yılın-
da da sürdürdü. OlukluMukavva Sanayicileri
Derneği’nden (OMÜD) alınan verilere göre,
Türkiye oluklu mukavva pazarı, 2015 yılında
2014’e göre tonajda yüzde 3.1, metrekare
bazında ise yüzde 5.8 oranında büyüdü.
Böylece 2014’te 1.9 milyon tonu bulan Tür-
kiye’nin oluklu mukavva satışı 2015 yılında 2
milyon tona ulaştı.
Söz konusu dönemde kişi başı tüke-
timde de artış yaşandı. 2015 yılında Tür-
kiye’nin kişi başı oluklu mukavva tüketimi
yüzde 1.6 oranında artarak 25.8 kilogra-
ma yükseldi. 2023 yılında kişi başı oluklu
mukavva tüketiminin yüzde 83’lük artışla
47.3 kilogram seviyesine yükselmesi bek-
leniyor. Gerek kişi başı tüketim gerekse
büyüme oranları bakımından oluklu mu-
kavva pazarının; 2015’te yüzde 4 oranında
artış kaydeden Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın
(GSYH) üzerinde bir performans göster-
diğine dikkat çeken sektör temsilcilerine
göre, pazar yakaladığı başarı grafiğini önü-
müzdeki dönemde de sürdürecek.
Ambalaj sanayiinin temelini oluşturan
ambalaj makineleri üreticileri, yaptıkları
teknolojik yatırımlarla dış pazarlardaki ko-
numlarını güçlendirdi. Ambalaj Makine-
cileri Derneği’nden (AMD) alınan verilere
göre, Türkiye ambalaj makinesi üreticileri
2015 yılında Cezayir, İran, BEA, Irak Suudi
Arabistan, Mısır, Almanya, Libya ve Rusya
başta olmak üzere toplam 133 ülkeye 143
milyon dolarlık ihracat yaptı.
20
MİLYAR DOLAR
TÜRKİYE AMBALAJ SANAYİİNİN
2015 YILI PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ