Güvenli bir gezegen
için
son şansımız
Prof. JEFFREY D. SACHS
İ
nsanlığın iklimdeğişikliğini ele almak için za-
manı bitmek üzere. Bilim insanları, sıcaklığın
sanayileşme öncesi seviyelerinin 2°C üzerine
çıkmasının dünyayı tehlikeli, keşfedilmemiş
bir noktaya getireceğini belirtiyor. Yine de şu anda
bu yüzyıl içinde 4°C veya daha fazla artışa doğru
gidiyoruz. Harekete geçmek için son şansımız.
Bu şans, dünya devletlerinin 22. Birleşmiş
Milletler (BM) İklim Değişikliği Toplantısı için
Paris’te bir araya geleceği Aralık 2015’te bulu-
nuyor. Ama bu kez farklı olacak. Ya devletler,
söz verdikleri gibi, kararlı bir eylem üzerinde
anlaşacak ya da ileride 2015 yılına iklim konusun-
daki akılcılığın parmaklarımızın arasından kayıp
gittiği bir yıl olarak bakacağız.
Dünya devletleri 1992’de sera gazlarının,
özellikle karbondioksit salımını azaltıp “iklim
sistemine insan kaynaklı tehlikeli müdahalenin
önlenmesini” vaat ederek BM İklim Değişikliği
Çerçeve Sözleşmesi’ni benimsedi. Fakat anlaşma
1994’te yürürlüğe girse de, sera gazlarının salımı,
karbondioksit de dâhil olmak üzere, aslında arttı.
1992 yılında dünya üzerinde kömür, petrol ve
gazın yakılması ile çimento üretimi, toplam 22,6
milyar ton karbondioksiti havaya karıştırdı. Kar-
şılaştırılabilir verilerin bulunduğu en son yıl olan
2012’de ise emisyon 34,5 milyar ton düzeyindey-
di. İnsanlık, insan kaynaklı iklim değişikliğini
kontrol etmek yerine, hızlandırmıştı.
ZAMANIMIZIN EN BÜYÜK AHLAKİ MESELESİ
Fosil yakıtların küresel kullanımı, iklim de-
ğişikliğine karşı en kırılgan olan yoksulları (ik-
lim değişikliğinin ana nedeni zenginler olsa da)
ve birçok bölgede yaşanılmaz hale gelmiş, gıda
kaynaklarının devasa bir şoka maruz kalacağı
bir gezegen devralacak olan gelecek nesilleri ağır
şekilde tehlikeye sokuyor.
Bu zararı; teknolojik çığırların dünyayı tehlikeli
fosil yakıtlardan, rüzgâr, güneş, nükleer ve hidro
gibi düşük karbonlu enerji kaynaklarına geçmeye,
karbon yakalama ve depolama (CCS) teknoloji-
si kullanarak fosil yakıtların etkisini azaltmaya
olanak verdiği bir çağda veriyoruz. Papa Francis,
yakın zamanda çok doğru söyledi:
“Evren’i koruyun. Çünkü Evren’i yok edersek,
Evren bizi yok edecek! Bunu asla unutmayın!”
Ancak birçok güçlü menfaat için, iklim deği-
şikliği, harekete geçmeyi olabildiğince geciktirme
amacı olan bir oyun gibi görülmeye devam ediyor.
Dev fosil yakıt şirketleri, kapalı kapılar ardında
düşük karbonlu enerjiye geçişe karşı lobi yapmayı
sürdürüyorlar. Aynı zamandamuazzam servetleri-
ni medyada karışıklık yaratmak üzere tasarlanmış
yer ve zaman satın almak için kullanıyorlar. Rupert
Murdoch’un Birleşik Devletler, Birleşik Krallık,
Avustralya ve diğer yerlerdeki medya imparator-
luğu, bilim karşıtı propagandada özellikle şüpheci
ve zararlı bir rol oynayarak göze batıyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKASI
DAHA İYİYE GİDİYOR MU?
Öyle bile olsa, iklim değişikliği politikası daha
iyiye gidiyor olabilir. Papa’nın güçlü mesajına yan-
sıyan bir değişimvar. Açmazın neden yakında sona
erebileceğine ilişkin altı neden şunlar:
Birincisi, dünya, neden olduğumuz felaketin
farkına varıyor. Murdoch propaganda makinesi
her gün bilimsellik karşıtı yanlış bilgiler yayı-
yor olsa da, kamuoyu uzun süreli kuraklıkları
(pek azından bahsedecek olursak yakın zamanda
Brezilya’da, California’da ve Güneydoğu Asya’da),
büyük selleri (Bosna Hersek’te ve Sırbistan’da) ve
ölümcül sıcak dalgalarını dünyanın birçok bölge-
sinde görüyor.
İkincisi, dünya vatandaşları başarısız olmak
istemiyor. Kamuoyu, şimdiye dek, Kanada’nın
petrol kumluklarının üretimini artıracak olan
İnsanlığın iklim değişikliğini ele almak için zamanı bitmek üzere.
Bilim insanları,
sıcaklığın sanayileşme öncesi seviyelerinin 2°C
üzerine çıkmasının
dünyayı tehlikeli, keşfedilmemiş bir noktaya
getireceğini belirtiyor. Yine de şu anda bu yüzyıl içinde 4°C veya
daha fazla artışa doğru gidiyoruz. Harekete geçmek için son
şansımız.
GÖRÜŞ
94
EKONOMİK
FORUM
Jeffrey D. Sachs
Columbia Üniversitesi’nde
Sürdürülebilir Kalkınma
Profesörü, Sağlık Politikası
ve Yönetimi Profesörü
ve Dünya Enstitüsü
Direktörüdür. Ayrıca
Birleşmiş Milletler Genel
Sekreteri’ne Milenyum
Kalkınma Hedefleri
konusunda Özel
Danışmanlık yapmaktadır.
