FORUM 257

PROJEKSİYON

RUSYA ve EKONOMİ:

Alaattin AKTAŞ

ala.aktas@gmail.com

GÖSTERGELER

Gelin kabul edelim, Rus uçağını düşür-

mek toplumolarak gururumuzu okşadı. Öyle

ya, bir dünya devine kafa tutmuş olduk; top-

lumun büyük bir kesimi böyle yorumladı

durumu. Hatırlayalım, öğretmenler günü

dolayısıyla Saray’da bir grup öğretmeni kabul

eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, uçağın dü-

şürüldüğünü söylediğinde, (ki, yeni bir bilgi

veriliyor da değildi) kopan alkış tufanı kar-

şısında, “Mesele, bir alkış meselesi değildir”

demek durumunda kaldı. Öğretmenler bile

uçak düşürmeyi bir zafer, bir bilek bükme

gibi görüyordu, varın gerisini siz düşünün...

Angajman kurallarını uyguladık, hakkı-

mızdı, sınırlarımızı koruduk; hepsi kabul.

Ama ne kadar haklı olursak olalım, bu uçak

düşürmenin bir yansıması, bir sonucu ola-

cak, olmaya başladı nitekim.

Bir yandan Devlet Başkanı Putin, bir yan-

dan Dışişleri Bakanı Lavrov, çok sert açık-

lamalar yapıyorlar. Lavrov, Dışişleri Bakanı

Çavuşoğlu ile görüştükten sonra birlikte fo-

toğraf çektirmeyi bile kabul etmiyor. Sanki

gizli kapaklı bir görüşme yapılmış gibi...

Lavrov, Türkiye’deki terör tehdidinin

Mısır’dan daha az olmadığını ileri sürüyor ve

Rus vatandaşlarına her ne gerekçeyle olursa

olsun Türkiye’ye gitmemelerini öneriyor.

Rus uçağı Türkiye’nin ta güney ucunda

düşürüldü. Tüm Türkiye’nin terör tehdidi

altında olduğu da nereden çıkıyor peki? Lav-

rov bir şeyler mi biliyor, yoksa daha kötüsü

bir şeyler olacağını mı ima ediyor?

Ekonomiye yansıma

Türkiye, Rusya’da müteahhitlik hizmet-

lerinde en çok pay alan ülkelerden biri ko-

numunda. Rusya zaman içinde, Türkiye’nin

yurt dışı müteahhitlik hizmeti üstlendiği ül-

keler arasında ilk sıraya yükseldi. 1988’den

bugüne kadar olan dönemde Rusya’da tam

1920 proje üstlenildi. Bu projelerin tutarı

olan 62 milyar dolar, Türkiye’nin yurt dışı

müteahhitlik projelerinin toplamı içinde

%19.4’lük bir yere sahip.

Türk müteahhitler Rusya’da geçen yıl 3.9

milyar dolarlık 47 proje, bu yıl ise 2.3 milyar

dolarlık 9 proje üstlendi. Bu yıl proje sayısı-

nın azaldığı, ancak tutarın arttığı gözleniyor.

Petrol fiyatlarının gerilemesi, rublenin

devalüe olması ve Batı’nın uyguladığı bazı

yaptırımlar yüzünden Rusya’nın zaten bir

ödeme güçlüğü yaşadığına dikkat çekiliyor ve

bu durumun Türk müteahhitlik şirketlerini

de zaman zaman zora soktuğu biliniyordu.

Son yaşananların ardından ise Rusya’da iş

yapan Türk müteahhitlik şirketlerinin ya-

şadığı zorlukların katlanarak artacağı dile

getiriliyor. Ödemelerde sıkıntı yaşanması

bekleniyor; çalışanların oturma izinleri uza-

tılmıyor ve bazı çalışanlar sınır dışı ediliyor.

Bunlar, mevcut işlerle ilgili ortaya çıkabile-

cek zorluklar.

Bundan sonrasına ilişkin tablo ise çok daha

karanlık. Türk müteahhitler, artık yeni iş alma

umudunu büyük ölçüde yitirmiş durumda.

Doğrudan iş üstlenmesi olanaksız görülenTürk

şirketlerinin bir dönem diğer ülke şirketleri-

nin taşeronu gibi çalışmak isteyebilecekleri

belirtiliyor, ancak Rusya’nın buna bile sıcak

bakmayacağı endişesi dile getiriliyor.

Ve tabii ki bir de zaten çok tartışmalı

olan nükleer santral konusu var. Akkuyu’da

Rusların yapması yönünde anlaşmaya va-

rılan nükleer santral ne olacak, belli değil.

Belki Türkiye’nin elindeki en büyük kozlar-

dan biri bu santral projesi.

Türkiye, sanki bu kozu şimdilik elinde

tutuyor ve hiç gündeme getirmiyor. Hem za-

ten, Türkiye de Akkuyu’dan Rusları dışlama

noktasına gelirse, iki ülke arasındaki ilişkiler

çok kötü bir boyuta taşınmış demektir.

EKONOMİK

FORUM

113