115 / 132
GÖSTERGELER
EKONOMİK
FORUM
115
i
petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklan-
mıştı. Bu yıl öyle bir durum yok.
Rusya’nın ambargosu yüzünden meyve
sebze fiyatlarında ortaya çıkacağı umulan
düşüşün de toplam TÜFE’de böyle bir etki
yapması söz konusu değil. Dolayısıyla bu
yıl aralıkta geçen yıllar ortalamasına ya-
kın, yani %0.25 dolayında bir artış ger-
çekleşmesi normal bulunmalı. Bu durum-
da %9’a yaklaşan bir yıllık oran göreceğiz
demektir. Fiyatlar aralıkta hiç değişmese
bile %8.58’lik bir artış gerçekleşeceği ke-
sinleşmiş durumda zaten.
Bu arada, 2016-2018 dönemine ilişkin
orta vadeli programda 2016 yılı için TÜFE
artışının %6.5 olarak öngörüldüğünü, 2017
ve 2018 için de %5.5 ve yüzde 5’lik hedefler
belirlendiğini ifade edelim.
Enflasyonda başlangıç hedefimiz pek
değişmiyor. Genellikle yılı %5 düzeyinde
kapatmayı öngörüyoruz. Bazen küsuratta
oynama oluyor, ama uzun vadede hedefimiz
hep %5. Ama nedense bu orana bir türlü
ulaşamıyor, daha da kötüsü bu başarısız-
lığın altında yatan nedenleri de yeterince
irdelemiyoruz. O yüzden de, başarısızlık
tekrarlanıyor.
Aslında enflasyonda hedefle tahmi-
nin birbirine karıştığı tuhaf bir durum da
yaşıyoruz. Merkez Bankası sürekli olarak
“Hedef sabit kalmakla birlikte tahmin şu”
gibi bir yaklaşım sergiliyor. Tahmin deği-
şiyorsa, hedefin ne anlamı kalıyor, bu da
tartışılmıyor değil.
2014’ün son enflasyon raporu açıklan-
dığında 2015’in tahmini %6.1 olarak ilan
edildi. Ama petrol fiyatları hızla gerileyince
Merkez Bankası bu yılın ilk enflasyon ra-
porunu açıkladığında tahminini bir anda
%5i5’e çekti. Bu değişikliğin, tümüyle petrol
fiyatlarındaki düşüşe bağlı olduğu belirtildi.
%5.5 kulağa hoş geliyordu kuşkusuz.
Ama tahmin, gerçeklerle pek örtüşmedi,
gidişata uymadı. Yılın ikinci enflasyon ra-
porunda bu kez tahmini yeniden artırmak,
hem de önemli ölçüde artırmak gerekti. Ar-
tık 2015’in enflasyon tahmini %6.8 olarak
değişmişti. Ama görülmekteydi ki, bu oran
da zordu. Merkez Bankası, üçüncü enflas-
yon raporunu açıkladığında oranı biraz da
“%7 aşılmasın” diye %6.9’da tuttu. Fiyat
etiketi gibi bir enflasyon tahmini belirlen-
mişti adeta.
Ekimayının sonuna geldik; Merkez Ban-
kası yılın son enflasyon raporunu açıkladı
ve bu kez tahmin 1 puan daha yukarı çeki-
lerek %7.9 olarak belirlendi.
Yüzde 9’a gidiyor
TÜİK’in yaptığı açıklamaya göre, yıllık
TÜFE artışı kasım sonu itibariyle %8.10
oldu. Yılın ilk 11 ayındaki artış ise %8.58
düzeyinde oluştu. İlk bakışta oranlarda bir
yanlışlık olduğu izlenimi uyanıyor. Öyle ya,
son on bir aydaki artış %8.58, son 12 ayda-
ki artış ise %8.10. Oranlarda bir yanlışlık
yok, bu durum, geçen yılın aralık ayındaki
%0.44’lük fiyat düşüşünden kaynaklanıyor.
Peki, bu yıl aralıkta ne olur, fiyatlar yine
gerileme gösterir mi? Doğrusu pek sanıl-
mıyor. Aralıkta fiyatların gerilemesi pek sık
rastlanan bir durum değil ve geçen yıl bu
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
1.98 0.43 1.13 1.34 0.40 0.31 0.45 0.09 0.14 1.90 0.18
-0.44
1.10 0.71
1.19 1.63 0.56 -0.51 0.09
0.40 0.89 1.55 0.67
3
2
0
1
-1
2014
2015
10
9
8
6
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
7.75 7.89 8.39 9.38 9.66 9.16 9.32 9.54 8.86 8.96 9.15
8.17
7.24 7.55
7.61 7.91 8.09 7.20 6.81
7.14 7.95 7.58 8.58
2014
2015
7
ENFLASYON: