114 / 132
GÖSTERGELER
114
EKONOMİK
FORUM
Ya dış ticaret?
Rusya’ya karşı en büyük korkumuz kuş-
kusuz doğalgazda olan bağımlılığımız. Ama
Rusya’nın “Anlaşmayı hiçe sayıyorum ve size
doğalgaz satmıyorum” diyeceğini, diyebi-
leceğini de kimse beklemiyor. Belki bir ara
gündeme gelen ve fiyatı aşağı çekme umudu
doğuran pazarlık marjımızı kaybettik, ama
bu yıl gazsız kalacağımız endişesi yersiz gö-
rünüyor. Ne var ki şu da bir gerçek, kışın
çok sert geçmesi durumunda “Bize daha çok
gaz verin” deme durumumuz pek olmaya-
cak gibi. O zaman da, sanayiye verilen gazı
bir miktar kısmak ve ısınmaya yöneltmek
durumunda kalabiliriz ki, bu da sanayi için
bir dezavantaj oluşturur kuşkusuz.
İhracatta bu yıl en hızlı daralan pazar-
ların başında gelen Rusya’nın, yeniden eski
canlılığına kavuşması umulurken işler şimdi
birden tersine döndü. Rusya, artık en azın-
dan bir süre bize pek sıcak bakmayacak. İh-
racata bazı yaptırımlar getirildi bile. Rusya,
iç pazarını ve enflasyonunu da kollayarak
Türkiye’ye uygulayacağı ambargonun kap-
samını genişletebilecek. Aslında onlar da
kestirip atacak konumda değiller. Bizden
almayacakları ürünleri ya yüksek fiyattan
başka ülkelerden temin edecekler ve enf-
lasyonları yükselecek. Ya da ithalatlarını
kısacaklar ve arz daralacağı için enflasyon
yine yükselecek. Dolayısıyla, Rusya’nın da
eli öyle çok güçlü değil, en azından ekono-
mik yönden.
Turizmdeki sıkıntı
İkili ilişkilerde hiçbir sorun yokken, rub-
lenin değer yitirmesi ve Rusya’da yaşanan
ekonomik zorluk, bu yıl bu ülkeden gelen
turist sayısında önemli bir azalmaya yol açtı.
Geçen yılın ilk on ayında Rusya’dan 4 mil-
yon 368 bin turist gelmişti. Sayı bu yıl yak-
laşık beşte bir oranında azalarak 3 milyon
537 bine indi. Yani öyle görünüyor ki, yılın
tümünde Rus turist sayısı 1 milyon kadar
azalmış olacak. Ama, acaba gelecek sezonda
ne olacak, ne bekleniyor? Sektör temsilcileri
doğrusu kara kara bunu düşünüyor.
“Ruslar gelmezse başkaları gelir” demek,
mezarlıktan geçerken ıslık çalmaya benzi-
yor biraz. Zaten turistik tesislerdeki genel
doluluk oranı %65’lerde. Sanki tesisler hep
doluydu da, başka ülke vatandaşlarını ağır-
layamıyorduk, şimdi Ruslar gelmeyeceği için
onlara yer açılıyor.
Kaldı ki, turizmdeki sorun, yalnızca
Rusya ile ilişkilerin bozulması da değil. Tüm
dünyaya yayılan bir terör sorunu yaşanıyor.
Terör, dünya turizminin başkenti sayılan
Paris’i de sardı, Avrupa’nın kalbi Brüksel’i
de, diğer kentleri de. İnsanlar uzunca bir
süre evinde oturmayı ya da çok uzak yer-
lere gitmeyi benimseyecek. Bu dönemde
çok tercih edilmeyecek ülkelerden biri de
ne yazık ki Türkiye olacak.
Tüm dünyayı ilgilendiren bu genel soru-
na şimdi de Türkiye açısından bir de Rusya
sorunu ekleniyor.