60 / 132
EKONOMİK
FORUM
60
◗
Suudi Arabistan ve Körfez Arap Ülke-
leri İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri, İran-I-
rak savaşı döneminde İran tarafından
saldırıya uğrarken 1984’te Riyad, hava
sahasını ihlal ettiğini söylediği bir İran
jetini vurdu.
◗
1980’lerde kurulan Hicaz Hizbullah’ı ülke
içinde çeşitli saldırılar gerçekleştirdi.
◗
Bahreyn’de 2012 yılında başlayan ve hâlâ
devam eden Şii’lerin hükümet karşıtı gös-
terilerinin arkasında İran’ın olduğu düşü-
nülmekte.
Bölge ülkelerinin tepkileri
Suudi Arabistan’ın Tahran ile diplomatik
ve ticari ilişkilerini kesmesinin ardından,
Bahreyn, Katar, Kuveyt ve Sudan, Suudi
Arabistan’ı izlerken, Birleşik Arap Emirlikleri
ilişkilerini maslahatgüzar seviyesine indirdi.
Ayrıca Ürdün, Türkiye ve Cibuti, Suudi Ara-
bistan’a destek verdi.
Suudi Arabistan’da birçok iş insanı ve
tüccar tüketicilere İran ürünlerini boykot et-
meleri çağrısında bulundu. Suudi Arabistan
Ticaret ve Sanayi Odası, söz konusu boykot
girişiminin Suudi Arabistan ekonomisine
olumsuz bir etki yaratmayacağını açıkladı.
7 Ocak 2016 tarihinde Suudi Arabistan
Kralı Salman ile bir araya gelen ve aralarında
Kenya, Angola, Somali, Şili, Malezya, Ekvator,
Liberya, Peru, Irak, Romanya, Kanada, Güney
Kıbrıs, Yunanistan, Maldivler, Vietnam, Türk-
menistan, Sri Lanka, Kore ile Burundi’nin
Büyükelçililerinin bulunduğu diplomatlar
Suudi Arabistan’a destek mesajı verdi
2
.
Bölgedeki Sünni ve Şii meselesi
İran ve Suudi Arabistan 1000 yıldan fazla
İslam’ın kalbinde yer alan bir ayrılığın “Sün-
ni- Şii” iki zıt kutupları olarak nitelendiriliyor.
Ancak iki ülke arasındaki gerilimi sadece
mezhepsel nedenlere dayandırmak yanlış
olur. İki ülke arasındaki gerilimde, Orta Doğu
ve ötesindeki güç mücadelesinin de büyük
rolü var. Bölge nüfusunun %85’i Sünni, %15’i
ise Şiilerden oluşuyor.
İdamlar bölgesel bir strateji miydi?
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin
2013 yılında göreve gelmesiyle birlikte Kör-
fez ülkeleri başta olmak üzere komşu Arap
ülkeleriyle ilişkilerini yumuşatmak yerine
ABD ve Batı ülkelerine yoğunlaşması, Böl-
2)
Arabnews.com,“Envoys Back Saudi Anti-Terror Fight”. N.p., 2016. Web. 8 Jan. 2016.
PROJEKSİYON
Kaynak:
CRS, Pew Research, CIA World Fact Book.
Orta Doğu’da Şiilerin Ülkelere Göre Tahmini Dağılımı
Orta Doğu’da Sünnilerin Ülkelere Göre Tahmini Dağılımı