76 / 132
EKONOMİK
FORUM
76
Türkiye, doğalgaz ithalatının yaklaşık
%55’sini Rusya’dan karşılaması nedeniyle,
bu ülkeden ithal ettiği doğalgazda bir
sıkıntı yaşaması halinde orta vadede al-
ternatif kaynaklardan elde edebileceği
doğalgaz miktarı son derece yetersiz olur
ve boru gazı ile LNG atıl kapasiteleriyle
sınırlı kalır. Yandaki grafikte görüldüğü
gibi, Türkiye’nin doğalgaz depolama kapa-
sitesinin son derece yetersiz. Grafikte yer
alan verilere göre, Türkiye’nin 2014 yılında
doğalgaz depolama kapasitesi, yıllık tüke-
timin yalnızca %6’sını oluşturuyor.
Doğalgazda ithalat bağımlılığı yüksek
olan ülkelerde arz güvenliğini sağlamak
için gerekli olan en önemli unsurlardan
biri, yıllık tüketimin %20-30’u kadar de-
polama kapasitesine sahip olmaları
2
. Bu
oranla Türkiye, söz konusu Avrupa ülkeleri-
nin içinde, yıllık tüketimmiktarına göre en
düşük doğalgaz depolama kapasitesine
sahip. Bu oran Çek Cumhuriyeti’nde %48,
Fransa ve Hollanda’da %36, Almanya’da
%31 seviyelerinde. Şu an Türkiye’nin yak-
laşık 2,7 milyar metreküp olan mevcut
doğalgaz depolama kapasitesinin, 2017’de
3,3 milyar metreküpe çıkarılması öngörü-
lürken, 2019'da 5,3 milyar metreküp depo-
lama kapasitesine ulaşılması hedefleniyor.
Stratejik Plana göre ise daha uzun vadede
hedef, doğalgaz depolama kapasitesini
yıllık tüketimin %20’sini karşılayabilecek
kapasiteye ulaştırmak
3
.
Bunun yanı sıra, gerek fiyatları gerek
pazarlık şartlarının daha uygun olması ne-
deniyle şu an için doğalgaza en iyi alternatif
olarak görülen LNG depolama kapasitesine
bakıldığında, Türkiye’nin güncel olarak Mar-
mara Ereğlisi ve EGE GAZ terminalleri olmak
üzere iki adet LNG depolama tesisinin bu-
lunuyor. Bu terminallerdeki yıllık LNG depo-
lama kapasitesi yaklaşık 6 milyar metreküp
civarında. Yani, Türkiye’nin yıllık 49 milyar
metreküp doğalgaz tüketimi olduğu göz
önüne alındığında, LNG’nin de doğalgaz
açığını doldurabilecek bir pozisyonda ol-
madığı anlaşılıyor. Başka bir deyişle, gerek
sanayi ve elektrik üretiminde sistemimizin
alternatif ürün kullanma yetersizliği gerekse
konut sektöründe orta vadede farklı ürün
kullanım konusundaki düşük esneklik so-
Kaynak:
EPDK.
Türkiye’nin Doğalgaz ÜretimMiktarı, 2007-2014 (Milyon m
3
)
Elektrik üretimi
%48
Diğer
%2
Sanayi
%25
Konut
%19
Resmi Daire ve
Ticarethane
%6
Doğalgazın KullanımAlanları, 2014 (%)
Kaynak:
EPDK.
döneme denk gelebileceğini gösteriyor.
Türkiye’nin doğalgazdaki dışa bağım-
lılığını daha iyi anlayabilmek için bir de
doğalgaz üretimine bakalım. Yukarıda üstte
yer alan tablo, Türkiye’nin 2007-2014 yılları
arasındaki doğalgaz üretim miktarını gös-
teriyor. Bu tabloya bakıldığında, Türkiye’nin
doğalgaz üretiminin tüketimi ve ithalat
miktarının tam tersi bir trende sahip ol-
ması dikkat çekiyor. Şöyle ki, 2007 yılında
893 milyon metreküp olan Türkiye’nin do-
ğalgaz üretimi 2014 yılında %45 oranında
düşüş gösteriyor ve 479 milyon metreküp
oluyor. 2014 yılı verilerine göre, doğalgaz
üretimi bir önceki yıla göre %11, 2005 yılına
göre ise %44 oranında azalıyor. Tüketimde
ise milyar metreküplerden bahsedilirken,
üretimde milyon metreküplerde kalınıyor.
Dolayısıyla bu da Türkiye’nin doğalgaz ko-
nusunda dışa bağımlılığını açıklıyor.
Doğalgazın kullanım alanlarına bakıldı-
ğında, dönüşüm ve çevre sektörünün (ısı ve
elektrik santralleri) %48, sanayi sektörünün
%25, hizmet sektörünün %6, ulaşım sektö-
rünün %0,18, enerji sektörünün %0,75 ve
diğer sektörlerin (konut, tarım, hayvancılık)
%19 paya sahip olduğu görülüyor.
Doğalgaz konusunda
yaşanabilecek olasılıklar
Peki, Rusya ile doğalgaz konusunda
yaşanabilecek olumsuzluklara karşı Türki-
ye’nin karşılaşacağı sorunlar neler olabilir
ve ne yapılabilir?
2)
Ozan Acar, Doğalgaz tüketimi artıyor, depolama kapasitesi yerinde sayıyor,TEPAV Değerlendirme Notu, N201343, Aralık 2013,
http://www.tepav.org.tr/upload/files/13875474960.Dogalgaz_tuketimi_artiyor__de-polama_kapasitesi_yerinde_sayiyor.pdf
3)
T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, 2015-2019 Stratejik Planı.
ARAŞTIRMA