72 / 132
EKONOMİK
FORUM
72
Türkiye'nin En Büyük 10 İhracat Ortağı (Bin $) 2013-2014
Almanya
13,702,577,121
15,155,933,772
Irak
11,948,905,271
10,896,202,645
İngiltere
8,785,124,346
9,914,028,188
Rusya
6,964,209,480
5,945,712,656
İtalya
6,718,355,101
7,144,642,175
Fransa
6,376,703,538
6,470,327,200
ABD
5,641,170,471
6,345,416,230
BAE
4,965,629,586
4,662,880,768
İspanya
4,334,195,627
4,763,139,962
İran
4,192,511,353
3,888,292,120
Kaynak:
Comtrade
Ayşegül AYTAÇ
TEPAV Araştırmacı, Ekonomi Çalışmaları
T
ürkiye ve Rusya’nın Mavi Akım
üzerinden ek 3 milyar metre-
küp doğalgaz gönderilmesi ko-
nusunda geçen aralık ayında,
anlaşmaya varmalarına rağmen, Rusya
geçen ay bu miktarda gönderim yapmayı
reddettiğini açıkladı. Buna ek olarak, Rusya
ile doğalgaz fiyatları konusunda 1 Ocak
2016 tarihinden itibaren geçerli olacak
%6 oranındaki indirim mutabakatı sağ-
lanmasına rağmen, Rusya’nın herhangi bir
indirim yapmayacağını açıklamasının üze-
rine Türkiye uluslararası tahkime başvurdu.
Tüm bunların üzerine bir de 24 Kasım’da
Türkiye’nin sınır ihlali yapmasına nedeniy-
le bir Rus uçağını düşürmesi bu iki ülke
arasındaki ipleri iyice gerdi. Durum böyle
olunca doğalgaz konusu tekrar gündemin
üst sıralarına yerleşti. Peki, Rusya ile ilişki-
lerin askıya alınması halinde Türkiye’nin
yaşayacağı olası sorunlar neler olur? Kısa
ve orta vadede çözüm üretebilir miyiz?
Uzun vadede neler yapılması gerekiyor?
Önce Türkiye tarafından genel bir in-
celeme yapalım. Aşağıda yer alan tablo,
Türkiye’nin 2013 ve 2014 yıllarındaki en
büyük 10 ihracat ortağını gösteriyor.
Tablodan da anlaşıldığı gibi Almanya,
Türkiye’nin toplam ihracatında 2013’de
%9 ve 2014’te %10’luk payla en büyük
ihracat ortağı oluyor. Üstelik 2014 yılında
Almanya ile Türkiye arasındaki ihracatın
%11 oranında yükseldiği dikkat çekiyor.
Türkiye’nin ihracatında Almanya’yı 2014
Türkiye, doğalgaz ithalatının yaklaşık %55’ini Rusya’dan
karşılaması nedeniyle, bu ülkeden ithal ettiği doğalgazda bir
sıkıntı yaşaması halinde orta vadede alternatif kaynaklardan elde
edebileceği doğalgaz miktarı son derece yetersiz olur ve boru gazı
ile LNG atıl kapasiteleriyle sınırlı kalır.
yılında %7’lik payla Irak ve %6’lık payla
İngiltere izliyor. Türkiye’nin Rusya ile ihracat
ilişkilerine bakıldığında ise 2014 yılında
bu 10 ülke içinde en fazla düşüş sergi-
leyen ülke olarak karşımıza çıkıyor. 2013
yılında Türkiye Rusya ile yaklaşık 7 milyar
dolar ihracat yaparken, 2014 yılında ihracat
miktarı %15 oranına düşüyor ve Rusya’nın
Türkiye’nin toplam ihracatında %4’lük bir
paya sahip olduğu gözlemleniyor.
Rusya, Türkiye’nin ihracatının yanı sıra
ithalatı için de büyük öneme sahip. 2014
verilerine göre, %10’luk payla Türkiye’nin
en büyük ithalat ortağı Rusya. Rusya’dan it-
hal edilen ürünlerin en başında ise %10’luk
bir payla petrol ürünleri geliyor. Görüldüğü
gibi Rusya, Türkiye’nin dış ticareti açısından
da oldukça önemli bir yere sahip. Bu ne-
denle Rusya'yla ilişkilerdeki olası olumsuz-
ARAŞTIRMA
Fotoğraflar:
Dünya Gazetesi Fotoğraf Arşivi
Rus Doğalgazı
Türkiye İçin Ne Kadar Önemli?