49 / 132
49
EKONOMİK
FORUM
mümkün olduğu kadar uzun bir süre bir
evvelki kuşağın elinde kalması kaçınılmaz.
Veraset yoluyla intikalde ve hibe yoluyla
devirde farklı vergi yüklerinin söz konusu
olması, nöbet değişiminin ne zaman ya-
pılması gerektiği konusunda ailenin tutu-
munu ve şirket sahibinin kararlarını önemli
ölçüde etkiliyor.
Aile şirketinin şirket sahibi hayattayken
değil de veraset yoluyla devredilmesi bazı
durumlarda vergi açısından olumlu sonuç-
lar doğurmakla beraber, büyümesine katkı-
da bulundukları şirkette “sahip” konumun-
da olmamaları genç kuşakların hevesinin
gelecek kuşağa veraset yoluyla devret-
mek daha mantıklı.
Hibeyle devri teşvik eden ülkeler var
Ülkeler arasındaki karşılaştırma, 10 mil-
yon Euro değerindeki bir şirketin devrinde
alınan vergi üzerinden yapıldı. Türkiye’de bu
değerde şirketi olan bir kişi vefat ettiğinde,
şirketi devralan kişi ya da kişiler 446 bin Euro
vergi ödemek zorunda. Aynı şirket sahibi
şirketi hayattayken bir sonraki nesle dev-
rederse, şirketi devralan kişilerin ödemesi
gereken tutar 1.4milyon Euro’ya yükseliyor.
Bu şekilde Türkiye gibi 10 ülke daha var.
Avustralya ve Ürdün en çarpıcı örnekler.
İki ülke de miras yoluyla devirde hiç vergi
almazken, hibede ise 2 milyon Euro’nun
üzerinde vergi alıyor. Bu ülkeleri iki farklı
devir arasındaki 1.7 milyon Euro’luk vergi
farkı ile Japonya izliyor. Türkiye ise 4. sırada.
Araştırmaya dahil edilen 42 ülkenin
30’unda iki farklı devir arasında alınan vergi
ya aynı ya da yok denecek kadar az. Üç ülke
ise vergi sistemi ile hibeyle devri teşvik edi-
yor. En çarpıcı örnek Belçika. Verasette 2.7
milyon Euro vergi alan ülke, hibede ise yalnız-
ca 300 bin euro alıyor. İngiltere’de bu denge
4’e 2.5 milyon, ABD’de ise 4.7’ye 4 milyon.
‘Sahip olmamak’ genç
kuşağın hevesini kırabilir
Raporda veriler şu şekilde değerlendi-
rildi: “Sonuç olarak, bu ülkelerde varlıkların
KPMG Türkiye Vergi Bölüm Başkanı
Abdulkadir Kahraman, “Gelişmiş
ekonomilerde varlıklar vergilendirilirken,
geçerli olan vergi yükü, gelişmekte olan
ekonomilere kıyasla çok daha yüksek.
Ancak gelişmiş ekonomiler geniş kap-
samlı ve cömert indirimler uygulayarak
vergi yükünü azaltmakta ve böylece aile
şirketlerini parasal açıdan korumaktadır-
lar. Bu durum gelişmiş ekonomilerin
servet birikimini teşvik etme politikası
ile de örtüşmekte”dedi.
Gelişmiş ülkeler aile
şirketlerini koruyor
kırılmasına da neden olabilir. Mülkiyet bir
önceki kuşakta, yönetim ise genç kuşakta
olacak şekilde bir denge kurabilmek için,
her iki tarafın da düşünceli davranması ve
ortayı bulması gerekir.”
Kamuya sağlıklı devir uyarısı
Hükümetlerin, aile şirketi sahiplerinin
en önemli hedeflerinden birinin şirketi aile
içinde tutmak ve bir sonraki kuşağa başa-
rılı bir şekilde aktarmak olduğunu; ancak
şirket sahiplerinin şirketlerinin geleceğiyle
ilgili verecekleri kararlarda vergi yükünün
de önemli bir rol oynayabileceğini hesaba
katması gerektiği belirtilen raporda,“Politika
yapıcılar, ekonomik faaliyetlerden vergi geliri
elde etme ihtiyacını dengelemeye çalışırken
bu hususları da dikkate almalı”deniliyor.
Türkiye’de hangisi daha karlı?
KPMG Türkiye Vergi Bölüm Başkanı Ab-
dulkadir Kahraman, araştırmayla ilgili“Dün-
yanın farklı bölgelerinde farklı uygulamalar
söz konusu ve araştırmamızda bunların
önemli olanlarını inceledik.
Türkiye’de aile büyüklerinin vefat etme-
den işlerini bir sonraki kuşağa devretmeleri
hâlinde ödenecek vergi, vefat hâlinde öde-
necek vergiden daha yüksek. Bu uygulama
şu anlama geliyor; daha az vergi vermek ve
kasadan çıkan parayı azaltmak istiyorsanız
işinizi ölmeden önce bir sonraki nesle ak-
tarmayın”diye konuştu.