124 / 132
EKONOMİK
FORUM
124
Ocak Şubat
Mart
Nisan Mayıs
Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
2015
1.10
0.71
1.19
1.63
0.56
-0.51
0.09
0.40
0.89
1.55
0.67
0.21
2016
1.82 -0.02
-0.04
0.78
0.58
0.47
1.16
-0.29 0.18
1.44
0.52
2
0
1
-1
Ocak Şubat
Mart
Nisan Mayıs
Haz.
Tem.
Ağus.
Eylül
Ekim Kas.
Ara.
2015
7.24
7.55
7.61
7.91
8.09
7.20
6.81
7.14
7.95
7.58
8.58
8.81
2016
9.58
8.78
7.46
6.57
6.58
7.64
8.79
8.05
7.28
7.16
7.00
10
9
7
8
6
GÖSTERGELER
TÜFE artışı kasım ayında geçen yılın altında
kalınca yıllık oran bir miktar daha geriledi ve
yüzde 7’ye indi. Herhalde kasım sonundaki yıllık
oranın yüzde 7 düzeyinde oluşacağını hükümet
de beklemiyordu, Merkez Bankası da... Ama oran
bu düzeye indi ve elbette bumemnun olunacak
bir duruma işaret ediyor.
Ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarında ge-
çen yılın altında gerçekleşen artışlar sayesinde
yıllık oran da bu dört ay boyunca sürekli geriledi.
Temmuz sonunda yıllık bazda yüzde 8.79 olan
oran, biraz önce de belirttik kasım sonunda yüz-
de 7’ye indi. İçinde bulunulan siyasi ve ekono-
mik koşulların vatandaştaki “para harcamama”
dürtüsünü iyice güçlendirdiği ortada. Yani yıllık
enflasyonun tahminin bile altına düşerek yüzde
7’ye kadar gerilemesinin altında durgunluğun
yattığına, bunun da pekmemnuniyet duyulacak
bir durum olmadığına dikkat çekiliyor.
Enflasyonun düşmesinden neredeyse
memnun olmayacağız, bugünleri de görecek-
mişiz. Enflasyon tabii ki düşsün düşmeye ama
hani klasik hale gelen ifadeyle“piyasada yaprak
kımıldamadığı” için düşüyorsa bu enflasyon, ki
öyle görünüyor, insan düşünmeden edemiyor:
“Acaba enflasyon biraz daha yukarıda oluş-
saydı da işler daha canlı mı seyretseydi ki...”
Enflasyon hızla gerileyince sanki hep bu dü-
zeylerde kalacak, hatta piyasadaki durgunluk
yüzünden gerileme daha da belirgin hale gele-
cek gibi bir algı da oluştu. Daha durun! Dövizde
son aylarda yaşanan hızlı artış henüz fiyatlara
tamolarak yansımış değil. Enflasyon konusunda
daha sağlıklı değerlendirme yapabilmek için çok
acele etmeyip biraz beklemekte yarar var.
ENFLASYON:
kabul edilen zincirlenmiş hacimendeksi sabit
fiyatlarla 2015 yılında 152.86’ya geldi.YaniTür-
kiye ekonomisi altı yılda yüzde 52.86 büyüdü.
Peki 1998 bazlı endekse göre bu dö-
nemdeki büyüme kaçtı? Eski seriye göre
büyüme oranları elimizde ve yapılan
hesaplamaya göre 2015 itibariyle son
altı yıldaki toplam büyüme yüzde 35.33
düzeyinde.
Bu altı yıllık dönemde, eski seriye göre
yıllık ortalama büyüme hızımız yüzde 5.17
olarak ölçülmüştü. Yeni seriye göre yıllık
büyümemiz ise yüzde 7.33’e çıkmış oldu.
Çıkış çok güçlü olmayacak
Yeni seri GSYH’ye göre üçüncü çeyrek-
te yüzde 1.8 küçüldük, ilk iki çeyreğin veri-
leri de revize edildi. İlk çeyrek oranı yüzde
4.7’den yüzde 4.5’e indirildi, ikinci çeyrek
ise yüzde 3.1’den yüzde yine yüzde 4.5’e
yükseltildi. İlk üç çeyrek için yaklaşık yüzde
2.2’lik bir büyüme hesaplanıyor. Peki bu
gerçekleşmeden sonra yılı hangi düzeyde
kapatabiliriz, ona bakalım.
Hükümetin 2016 için revize büyüme
tahmini yüzde 3.2. Her ne kadar bu oran
eski seri GSYH setine göre ortaya konu-
lan bir tahminse de, yeni seriye göre bir
tahminde bulunulmadığı için bu oranı
esas almak durumundayız. Yılın tümünde
yüzde 3.2’lik bir büyümeye erişmek, yılın
son çeyreğindeki büyüme hızının yüzde
6’ya ulaşmasını gerektiriyor. Bu, neredeyse
olanaksız bir oran.
Son çeyrekteki büyüme hızını birer
puan düşürüp sıfıra kadar indirerek ola-
bilecek oranları sıraladık. Son çeyrekte
büyüme sıfır olursa 2016 yılı büyümesi
yüzde 1.6’ya kadar inecek. Sıfır, en düşük
oran değil tabii ki. Türkiye ekonomisi son
çeyrekte de küçülmeye devam eder ve
oran negatif yüzde 1 olursa, bu kez yıllık
büyüme yüzde 1.3’e gerileyecek.
4. Çeyrek ne olursa, yıllık oran nasıl oluşur? (%)
Yüzde 6 olursa
3,2
Yüzde 5 olursa
2,9
Yüzde 4 olursa
2,7
Yüzde 3 olursa
2,4
Yüzde 2 olursa
2,1
Yüzde 1 olursa
1,9
Sıfır olursa
1,6