bul görmüş ilk çok taraflı anlaşmadır. An-
laşmanın DTÖ sistemine somut katkılar
sağlaması bakımından önemi yadsınamaz.
Buna göre, gümrük işlemlerinin basitleşti-
rilmesi konusunda 20 alanda işbirliğini ön-
gören hususlar kabul edildi. Bunlar, bağla-
yıcı mutabakatlarla gelişmiş ülkelerin (GÜ),
GYÜ’ye teknik ve kapasite artırımı konu-
sunda yardımcı olacağı varsayılıyor.
Türkiye’nin AB ile olan Gümrük Birliği
neticesinde, gümrük idareleriyle ilgili yap-
tığı düzeltmeler sonucunda Türk gümrük
idarelerinin yöntem ve uygulamalarında
Avrupa Birliği’ne (AB) önemli ölçüde uyum
sağlandı. Dolayısıyla, Türkiye’nin gümrük
sisteminde ve uygulamalarında önemli bir
değişiklik yapılmasına gerek görülmüyor.
Ticaretin kolaylaştırılması alanında
Türkiye açısından en önemli konu transit
serbestisi oldu. Türk ihracatçısının pazara
girişte transit kotalar türünden tarife dışı
engellerle karşılaşıyor olması nedeniyle,
Türkiye toplantılarda bu konuyu gündeme
taşıdı. Türkiye, AB’yle olan Gümrük Birliği
ilişkisi ve 2023 vizyonundaki ihracat hedef-
leri nedeniyle, toplantıda özellikle bu konu-
nun üzerinde ısrarla durdu ve Türkiye’nin
çabalarıyla Bali Paketi’ne bir madde eklen-
di. Türkiye’nin metne ekletmeyi başardığı
kısma göre; DTÖ’de, transit kotalarının
kaldırılmasına yönelik bir anlayış yer aldı.
DTÖ transit geçişte hizmete ilişkin alınan
ücretler dışında geçiş izni karşılığı alınan
ücretlere karşıdır. Ekonomi Bakanlığı’nın
basın açıklamasında da, “Transitte kota ve
benzeri gönüllü kısıtlamaların uygulanamayacağı” belirtildi. Bu
husus, ücret karşılığı satılan transit geçiş belgelerinin DTÖ’nün
meşru görmeyeceğine ilişkin anlayışını içeriyor.
2
TARIM ALANINDA DÖRT YENİ MUTABAKATA VARILDI
Tarım alanında gıda güvenliği önerisi, dış satım destekleri,
tarife kota yönetimi ve genel hizmetler hususları, uzun müza-
kere edilen konular oldu. Toplantı öncesinde tarım konusunda
müzakerelerin tıkanabileceği, hatta bu tıkanmanın bütün top-
lantıya etki etmesiyle genel bir tıkanma yaşanabileceğinden en-
dişe ediliyordu.
Tarım konusunda en çok üzerinde durulan konu gıda güven-
liği başlığı altında ele alınan iç destekler konusuydu. Hindistan’ın
gündeme getirdiği, ülke için önemli olan gıda maddelerinin arzı-
52
EKONOMİK
FORUM
ARAŞTIRMA
