K
üresel krizin altıncı yılını ta-
mamlandığı bugünlerde dün-
ya hâlâ krizin açtığı yaraları
sarmakla uğraşıyor. 2014 yılı,
ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin
göreli olarak büyüme oranlarını artıraca-
ğı bir yıl olarak öngörülüyor, ama birçok
parametrede hâlâ kriz öncesinin çok ge-
risinde kalındığı açık. Örneğin, ABD eko-
nomisi hâlen kriz öncesinden 1,3 milyon
daha az istihdam sağlıyor. Bu da küresel
kriz bitti demek için çok erken olduğunu
gösteriyor.
Mortgage kredilerinden toksik türev
enstrümanlara kadar krizin birçok “olağan
şüphelisi” var. Ama küresel finansal mima-
rinin dengesini bozan asıl etmenin küresel
dengesizlikler olduğu yönünde bir konsen-
süs bulunuyor. Peki, acaba küresel denge-
sizliklerde bir düzelme eğilimi var mı?
Küresel dengesizliklerin %80’inden
fazlasını aslında 20 ülke oluşturuyor (I)
ve (II) Tablo I’de en fazla cari fazla veren
10 ülke ile en fazla cari açık veren 10 ül-
kenin cari dengelerinin milli gelirlerine
oranı gösteriliyor. Buna göre kriz öncesi
düzeylere göre belirgin bir dengelenme gözleniyor. Fazla ve-
ren ülkelerin kriz öncesinde %8 oranına ulaşan fazlaları 2013
sonu itibarıyla %4,3 oranına geriliyor. Açık veren ülkelerin,
kriz öncesinde %5 oranına dayanan açıkları ise %2,3 oranına
kadar geriliyor. Bu durum küresel ekonominin geleceği açısın-
dan son derece olumlu bir gösterge. Demek ki, küresel denge-
sizliklerde bir dengelenme söz konusu.
58
EKONOMİK
FORUM
GÜNCEL
TEPAV Ekonomi Çalışmaları
Analisti Sarp Kalkan, 2014
yılının ABD başta olmak
üzere
gelişmiş ülkelerin
göreli olarak büyüme
oranlarını artıracağı bir
yıl
olarak öngörüldüğüne,
ama birçok parametrede
hâlâ kriz öncesinin çok
gerisinde olunduğuna
dikkat çekiyor.
Küresel
dengesizlikler
azalıyor mu?
Tablo I
Kaynak:
IMFWEO (
*
Ekim2013)
En fazla cari açık ve cari fazla veren
10 ülkede dengelenme
(Cari Denge/GSYİH, %)
%10
%8
%6
%4
%2
%0
%-2
%-4
%-6
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013*
FAZLA | İlk 10
AÇIK | İlk 10
%
-4.9
%
8
%
4
%
-2.3
