HABER
EKONOMİK
FORUM
67
i
“Bu noktada yüksek teknolojili sek-
törlerin dünya imalat sanayi içindeki
payının ortalama % 16,7 olduğu-
nu anımsatmak isterim. Güney
Kore’de bu oran %21,6, Sin-
gapur’da %49,9, ABD’de
%20,6. Türkiye bu oran-
ları teknoloji lehine çe-
virmek zorunda. Aksi
takdirde bu tablonun
sanayideki kârlılık yan-
sımasınıdadeğiştiremeyiz.”
Bahçıvan, ileri sanayi
ülkelerinde şirketlerin
Ar-Ge harcamalarının sa-
tışlara oranının %6 ile %8
oranlarına kadar yükseldiğini
belirterek, “500 Büyük şirketle-
rimizin bu konudaki karnesi Türkiye
ortalamasının altında. Türkiye’de bu oran
binde sekiz. Şirketlerimiz Ar-Ge’ye üre-
timden satışlarının ancak binde 47’sini
ayırıyorlar” dedi.
çıktığını ortaya koydu. Buna göre borç ve öz kaynak oranı
2013 yılında 20.4 puan artarak % 132,4 oranına
yükseldi. Gelişmiş ülkelerde %70’ler seviye-
sinde olan bu orandaki artışta, kârlılık
ve öz kaynak yaratma olanaklarında
yavaşlama, uzun vadeli borçlan-
ma olanakları ve liradaki değer
kaybı etkili oldu. Şirketler, öz
kaynak yetersizliği nedeniy-
le daha çok banka kredilerini
tercih ederek finansman gi-
derlerini plansız bir şekilde
artırdı. Kârlılığı düşen şir-
ketlerin, öz kaynaklarının bü-
yümesi de olumsuz etkilendi.
İSO YönetimKurulu Başkanı Erdal
Bahçıvan, dünyada, öz kaynakların
toplam aktifler içindeki payında %50
oranının kritik bir eşik olduğunu ifade ederek,
“Şirketlerimiz ne yazık ki bono, tahvil, halka arz,
uzun vadeli finansman, hedging gibi borçlanma araçlarından
yararlanmamaktadır. Kendi faaliyet alanlarında başarılı bir per-
formans sergileyen sanayi şirketlerimizin, finansman sağlama ve
kullanmada aynı başarıyı sergileyememesi üzüntü vericidir. Bu
noktada Türkiye Kalkınma Bankası’nın daha işlevsel hale getirilerek
sanayicinin yatırımlarında uygun finansman çözümleri oluşturma-
sına ihtiyaç olduğunu vurgulamak istiyorum” ifadesini kullandı.
ŞİRKETLER KUR VE FAİZ NEDENİYLE FİNANSMAN
BASKISINA YENİLDİ
Bahçıvan, sanayicinin kur baskısı ve faizler nedeniyle
finansman baskısına yenilmiş gözüktüğünü söyledi. Araş-
tırmanın çarpıcı verilerinden biri de, şirketlerin esas faa-
liyetlerinden elde ettikleri kârlarının yarısından fazlasını
finansman giderlerine harcaması oldu. 2013 yılında faaliyet
kârları olan 36,5 milyar liranın 19 milyar lirasını finansman
gideri olarak harcayan şirketlerin, 2013 yılı dönem kârları
ise bir önceki yıla göre yarı yarıya düşerek, %4,9’a geriledi.
Araştırma’nın ortaya koyduğu diğer bir gerçeklik de teknolo-
ji-katma değer denkleminde görülüyor. Bahçıvan bu tabloyu
şöyle değerlendirdi:
◆
Üretimden satışlar, 2012’ye göre %8,3’lük
artışla 353,6 milyar liradan 383 milyara yükseldi.
◆
Şirketlerin kârlılık oranı yedi yılda
%7,2’den 4,9’a düştü.
◆
Özel şirketlerin kârı 2012’ye göre %4,3
geriledi.
◆
Kamu şirketlerinin kârı %47,3 artarak 5,5
milyara ulaştı.
◆
Özkaynakların aktiflere oranı %43 ile son
10 yılın en düşük seviyesine indi.
◆
Finansman giderleri faaliyet kârının
%53’üne denk geldi.
◆
2012’yi kârla kapatan şirket sayısı bir yılda
437’den 371’e geriledi.
◆
Ar-Ge’ye üretimden satışların binde 47’si
ayrıldı.
◆
Özel sektörde çalışan sayısı %4,2, ücretler
de %13,1 oranında arttı.
◆
Listeye 61 yeni şirket girdi.
◆
2013’te en fazla sıçrama yapan şirket
listeye 29’uncu sıradan giren ve 471 şirketi
geride bırakan “isminin açıklanmasını istemeyen
şirket” oldu.
RAPORDA
DİKKAT ÇEKEN
SONUÇLAR
m
İSOYönetim
Kurulu Başkanı
Erdal Bahçıvan,
500 Büyük Sanayi
Kuruluşu’nun
temel tablolarına
bakıldığında,
sanayicinin
kur baskısı ve
faizler nedeniyle
finansman
baskısına yenilmiş
gözüktüğünü
söyledi.
Teknoloji Grubu
Katma Değer Üretimi Payı
%43,6
%36,1
%17,8
%2,6
Orta-düşük teknoloji
Orta-ileri teknoloji
Yüksek teknoloji
Düşük teknoloji
