Sürdürebilir
rekabet
ve girişimcilik
(I)
RÜŞTÜ BOZKURT
S
ürdürülebilirlik kavramı, doğanın düze-
nini, dengesini ve döngüsünü bozmadan,
yeraltı ve yerüstü kaynaklarını, insan
eliyle yapılan fiziki sermaye stokunu, in-
san kaynağını ve teknolojiyi gelecek kuşakların
yararını da gözeterek değerlendirmeyi içeriyor.
Ayrıca, sürdürebilirlik kavramı; çevreyi, sosyal
ve ekonomik gelişmeleri dikkate alan, kesintisiz
üretimin yapılmasını da güven altına alan kaynak
yönetimi anlamına da geliyor. Sürdürülebilirlik
kavramının kapsama alanı genişledikçe, sınırları
çizilmemiş genel anlatımların netliğinden uzak-
laşılarak, soyutlanıyor ve ideolojiye dönüşme
tehlikesi de taşıyor.
İdeoloji, inanç ve düşünce alanında “tek tip
düşünceyi” egemen kılarak, karşılaşılan bütün
sorunlara “tek tip bakış açısı”yla yanıt verebilen,
insanların akıllarını emanet ettikleri bir ortak
düşünce oluyor. Bu açıdan bakıldığında, sürdü-
rebilirlik kavramının bileşen ve bağlamlarına
ilişkin bilimsel kuşku ihmal edilirse, ideolojiye
dönüşebilir ve kavramdan beklenen analizleri
üretme verimliliği azalır.
Sürdürülebilirlik kavramı çok fazla soyutlaşır
ve her anlama gelen, her türlü sorunu çözen bir
anlatım aracına dönüşürse, “kötülük asla çıplak
gelmez, mutlaka üstüne kutsal şallar örter” öz-
deyişinde açıklanmak istenen gerçekle yüzleşilir.
Kapsayıcı, içermeci ve geliştirici kurum ve ey-
lemleri anlatmak için kullanıldığı kadar dışlayıcı,
sömürücü ve uzun soluklu gelişmeleri engelleyen
olumsuzlukları saklamak için kullanılan “kutsal
şallar” gibi ulu orta piyasaya sunulabilir.
Sürdürülebilirlik kavramı için geçerli olan fırsat
ve tehlikeler “girişimci enerjisi” kavramı için de ge-
çerli oluyor. İlk kez ekonomist Richard Cantillon’un
dolaşıma sunduğu “girişimcilik enerjisi kavramı”na,
Jean Babtiste Say ekonomik içerik kazandırıyor.
Schumpeter de “yaratıcı yıkıcılık kuramı” çerçe-
vesinde “yenilikci girişimcilik” boyutunu ekliyor.
Girişimci enerjisinin sürdürebilir gelişmeye
katkı yapabilmesi için “girişimci kişiliğin ayırt edici
özelliklerine” özetle değinmekte yarar var.
Alışkanlıkların esiri olmayan, önyargıların,
yerleşik doğruların, kalıp düşüncelerin, ezberlerin
tuzağına düşmeyen bilinç uyanıklığı, girişimci
kişiliğin çok temel özelliklerinden biridir. Girişim-
cinin risk alma cesareti, korkuların, endişelerin ve
tabuların üzerine gidebilen sorgulama yeteneği de
olmazsa olmaz nitelikler arasında sayılır.
Bir başka girişimci kişilik özelliği, inançtan
düşünceye geçmiş olmayı gerektirir. Eriştiği her
bilgiyi sorgulama süzgecinden geçirecek kadar
bilgisi, zamana kıyma becerisi, özveride bulun-
ma yeteneği olmaksızın da gerçek bir girişimci
kişilikten söz edilemez.
Girişimci kişilik, hiç görmediği, bilmediği,
tanımadığı insanlar için üretme düzeyi olan
“topluluktan topluma geçme düzeyini” de içsel-
leştiren kişiliktir.
Fırsat yaratan ve paylaşan olgunluk, adil davra-
nış, ilham veren ve saygı uyandıran tutum, herkes-
ten farklı sonuçlar yaratabilme yeteneği, geliştirici
değerlere sahip çıkarken, tutucu değerleri aşabilme
gücü de girişimciyi diğer insanlardan ayırır.
Girişimci insanın gözlemlerini düşünceye,
düşüncelerini kaliteli fikre, fikirlerini projeye ve
projeleri de hayata taşıma ayırt edici özellikleri
arasında yer alıyor. Girişimci enerjisi yeraltı ve
yerüstü kaynakları, insan eliyle yapılan fiziki
sermaye stokunu, insan kaynağını ve teknolojiyi
etkin biçimde koordine etmeyi de kapsar.
Girişimci enerjinin işlevleri dikkate alındı-
ğında, yukarıda belirtilen özelliklere daha onlar-
casını eklemek mümkün. Son tahlilde girişimci
enerjisi, birikim yeteneğini koruma, geliştirme
ve uzun dönemli geleceği güven altına almanın
itici gücünü oluşturur. Bu açıdan, sürdürülebi-
lirlik girişimci enerjisi birbirini bütünleyen iki
temel kavramsal çerçevedir.
Sürdürülebilir büyüme yaratabilmemiz için sürdürülebilir
rekabet gücü yaratmak gerekiyor.
Sürdürülebilir rekabet gücü,
avcı-toplayıcı dönemde, Tarım Toplumu ve Sanayi Toplumu
aşamalarında hangi temel dinamiklere bağlı ise
Bilgi Toplumu
aşamasında da benzer dinamikler tarafından yönlendiriliyor.
YÖNETİM
92
EKONOMİK
FORUM
