Forum265

EKONOMİK

FORUM

İNCELEME

nalım) gibi örgütler bölgelerinin ihtiyaçları

konusunda farkındalık oluşturmak ve böl-

genin cazibesini artırmak için doğrudan

ya da yerel yönetimlerle işbirliği yaparak

çeşitli etkinlikler düzenlemektedir. İzmir’de

ise klasik sivil toplum örgütlenmesinin

ötesine geçen bir deneyim yaşanmaktadır.

Kemeraltı örneği

116 ortaklı bir anonim şirket olan Tarihi

Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret A.Ş. (TAR-

KEM) Kemeraltı bölgesinin toplumsal ve

ekonomik olarak canlandırılmasını hedef-

lemekte tasarım, planlama ve iyileştirme

projelerini finanse etmektedir. %30 hissesi

büyükşehir belediyesine ait olan şirket bir

kısmı Kemeraltı semtinden olmak üzere,

önde gelen iş insanları ve şirketin ortaklı-

ğıyla kurulmuştur.

Semt/esnaf dernekleri gibi gönüllü

kuruluşlar ya da şirket modelleri birlikte

hareket ederek üyelerine hatta üyeleri-

nin ötesinde genel bir toplumsal fayda

oluşturmaya çalışmaktadır. Dernek mo-

deli üyelerinin gönüllü katılımına dayalıdır

üyeler ilgi gösterdiği sürece var olmakta-

Esnafın feryadı…

Ankaralı esnafın bu feryadı aslında

şehir merkezlerinde ekonomik ve sosyal

aktivitenin yoğunlaştığı semt ve caddele-

rin AVM’ye dönüşmeden ama AVM’lerdeki

ortak hizmet ve altyapı avantajlarından

faydalanarak cazibesini artırabileceğinin

ipuçlarını içermektedir.

AVM modeli temelde aidatlar aracılı-

ğıyla finanse edilen bir yönetim, altyapı

ve ortak hizmet sunum, tanıtım, işlevlerini

içinde barındırdığı işletmelere sunmak-

tadır. AVM içindeki düzenlilik, temizlik,

görsel estetik, kültürel faaliyetler, güvenlik,

otopark gibi ortak hizmetler veya ortak

altyapı imkânları ile çekiliş, kampanya gibi

promosyon faaliyetleri, AVM modelinde

cazibeyi yaratmaktadır.

AVM’lerin böylesi imkânlara sahip ol-

ması, aidat yoluyla edindikleri fon, örgüt-

lenme ve kurumsal kapasiteleriyle müm-

kün olmaktadır.

“Soslu”mekânlar yaratılıyor

Sonuç olarak AVM’ler bir cadde ya da

bir semtte kümelenmiş işletmelerin, bura-

lardaki kamusal alanların yarattığı cazibe-

den daha fazlasını sunabilmektedir. Hatta

AVM’ler alışveriş caddelerinin canlılık, açık

hava gibi çekici özelliklerinden öykün-

mekte kendi içlerinde kamusal alan “soslu”

mekânlar yaratmaktadır.

Kamusal alanlarda ise ortak ihtiyaçların

yerel yönetimler aracılığıyla yerine getiril-

mesi beklenmektedir. Şehir merkezleri-

nin canlılığının ve cazibesinin korunması,

bunun için gerekli ortak altyapı, hizmet,

tanıtım işlevleri büyük ölçüde yerel yöne-

timlerden beklenmektedir.

Üç önemli sorun

Ancak yerel yönetimler “çarşı” olarak

tabir edilen kimi zaman bir mahalleden

küçük kimi zaman birkaç mahalleyi içeren

merkezi semtler ya da alışveriş caddeleri

gibi bu tür sosyal, kültürel, ekonomik yo-

ğunlaşmanın olduğu bölgeleri iyileştirme

konusunda,

Tüm şehirle ilgili sorumlu-

lukları içinde kent merkezi için çözümler

üretme konusunda yerinden düşüneme-

mek,

Büyükşehirlerde büyükşehir-ilçe

belediyeleri arasında ve altyapı şirketleri

ile koordinasyon sağlayamamak,

Yeterli

finansman sağlayamamak gibi sorunlarla

karşı karşıya kalmaktadır.

Kent merkezlerindeki semt/cadde gibi

cazibe merkezlerinde yer alan işletmelerin

ortak menfaatlerini savunma, bu bölgele-

rin ekonomisini canlandırma konusunda

gönüllü girişimler ortaya çıkmaktadır. Ma-

halle veya semt sakinlerinin örgütlenme-

lerinden farklı olarak bu girişimler ortak

ekonomik kaygılar temelinde oluşmak-

tadır. İstanbul’da Beyoğlu Eğlence Yerleri

Derneği (BEYDER) Ankara’da Tunalı Hilmi İş

ve Sosyal Yaşamı Destekleme Derneği (Tu-