EKONOMİK
FORUM
69
i
Naci ALKAN
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Sorumlu Ortak Baş Denetçi
Ô
Defterlerini elektronik defter biçiminde tutmaya başlayanlar,
ilgili defterlerini kâğıt ortamında tutamıyorlar. Elektronik defter
tutanlar, defterlerine ait kayıtların bozulması, silinmesi, zarar
görmesiyle olağanüstü durumların meydana gelmesi halinde,
durumu 15 gün içinde Başkanlığa bildirmek ve kayıtları nasıl
tamamlayacağına ilişkin ayrıntılı bir plan sunmak zorunlulu-
ğundalar. E-defter tutanlar, bu defterleri ve muhafaza ettikleri
bilgi işlem sistemlerinin haczedilmesi veya el konulması halin-
de, durumu en geç üç iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na
bildirmeleri gerekiyor. Elektronik defter tutma sürecinde hesap
döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının
beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçiyor.
Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip
eden ayın son gününe kadar (Aralık ayına ilişkin defterler gelir
vergisi beyannamesinin verilme süresinin sonuna kadar) kendi-
lerine ait güvenli elektronik imza ile imzalar. Tüzel kişiler elekt-
ronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden ayın son gününe
kadar (Hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi
beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar) kendilerine ait
mali mühür ile onaylar. İmzalı veya mühürlü defterler için berat
dosyaları oluşturulur ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygula-
ması aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nın onayına sunulur.
Başkanlık, mali mührünü de içeren beratlar elektronik defter tu-
ifaları için e-fatura düzenleme-
leri ise zorunlu.
E-fatura kullanmak
zorunda olan mükellefler;
nihai tüketicilere ya da e-fa-
tura kullanmayan mükellef-
lere kâğıt fatura düzenlemeye
devam edecekler. E-fatura uy-
gulaması kapsamında, e-fatura
alması gerekirken kâğıt fatura ka-
bul eden mükelleflerin, ilgili vergi
mevzuatı hükümleri çerçevesinde
bahse konu KDV’yi indirim konusu
yapmaları ve kâğıt faturada yer alan
tutarı gider yazmaları mümkün değil.
E-FATURA YENİ BİR
BELGE TÜRÜ DEĞİL
Kâğıt faturayla aynı hukuki niteliklere
sahip e-fatura yeni bir belge türü değil. Do-
layısıyla aynı mal veya hizmet satışı işlemin-
de hem kâğıt faturanın hem de elektronik
faturanın bir arada düzenlenmesi mümkün
değil. Ticari alışverişte bulunan gerçek ve tü-
zel kişiler, birbirlerinin e-fatura kapsamında
olup olmadığı bilgisini sorarak alabilecekleri
gibi,
internet adresinden
de kontrol edebilirler. İlgili adreste kayıtlı
kullanıcı olmayanlara kâğıt fatura, kayıtlı
kullanıcılara ise elektronik fatura düzenlen-
mesi gerekiyor. Kapsama girmediği halde
e-fatura ve e-defter kullanmak isteyenler bu
uygulamalardan yararlanabilecekler.
Zorunluluk kapsamına giren mükellefler
e-fatura için 1 Eylül 2013, e-defter için ise
1 Eylül 2014 tarihlerine kadar Gelir İdaresi
Başkanlığı’na başvurmuş olmaları gerekir.
E-fatura ve e-defterin, mükelleflere ait bilgi
işlem sistemlerinde saklanması gerekmekte
olup, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde
ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli
olduğu yerlerde saklanması zorunlu. E-defter
ve e-defter beratının elektronik, manyetik,
optik araçlarla saklanması ve ibraz edilmesi
gerekiyor. Defter ve beratın kâğıda bastırıla-
rak saklanması söz konusu değil.
E-FATURALAMA, OLUŞTURMA-
GÖNDERME-SAKLAMA-İBRAZ
AŞAMALARININ
TAMAMININ
ELEKTRONİK ORTAMDA
GERÇEKLEŞTİRİLDİĞİ
FATURALAMA BİÇİMİDİR.
•
E-defter tutmak isteyen anonim veya limited şirket
statüsündeki mükelleflerin öncelikle e-fatura uygulamasına
kayıtlı kullanıcı haline gelmeleri gerekmektedir. 8E-Fatura
Uygulamasını fiilen kullanıyor olma şartı bulunmaktadır.,
kullanma izni almış olmak yeterlidir.)
•
E-faturayı entegrasyon yöntemiyle kullanan
mükelleflerin e-defteri de mevcut entegrasyonlarına
dahil etmesi mümkündür. E-defterin XBRL-GL teknolojisi,
e-faturanın e-defter içinden referanslanmasını mümkün
kılmaktadır.
E-FATURA İLE E-DEFTER
ARASINDAKİ İLİŞKİ
