58
EKONOMİK
FORUM
EKO ANALİZ
Yunanistan’ın dünya ekonomisi ve ticaretindeki payına bakıp
“eti budu ne ki?” diyemiyoruz. Yunanistan’ın eurodan çıkma ka-
rarı alması ya da bu yönde bir kaygı oluşması finansal piyasalarda
büyük bir türbülansın yaşanmasına neden olur. Avrupa’da 2011-
2012 yıllarında yaşanan bankacılık krizinin yeniden hortlamasına
ve sallan yuvarlan büyüyen dünya ekonomisinin de yeniden krize
girmesine zemin oluşturur.
Yazımın başlığını “GR€XIT RİSKİ” olarak belirlememin nedeni de
bu. GR€XIT, uluslararası piyasalarda kullanılan bir jargon. Yunanis-
tan’ın (GR), eurodan (€) çıkma (XİT) senaryosu anlamında kullanılıyor.
EURO-DOLAR PARİTESİ
Euro-dolar paritesi aylardır sert bir düşüş trendinde. 1,40’lı
düzeylerden başlayan hareket 1,15’lere kadar geldi. Doların euro
B
unca parasal genişleme ve eko-
nomik teşvik paketlerine rağmen
dünya ekonomisi 2015’e kör topal
girdi. ABD ve İngiltere ekonomisi
gelişmiş ekonomilerin lokomotifi konumun-
dalar. ABD ve İngiltere dışındaki gelişmiş
ekonomilerde ise büyük sıkıntılar yaşanı-
yor. Japonya’da iki çeyrek üst üste daralma
yaşandı. Bir başka ifadeyle, Japonya teknik
resesyonda. Çin 2008-2009 krizi öncesin-
deki büyüme hızının oldukça altında bir
ekonomik büyüme hızına sahip durumda.
Dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan
Çin ekonomisinde %7,5 mertebesindeki bü-
yüme hızı hem ekonomik hem de sosyolojik
dengeleri tehdit ediyor. Çin’in bankacılık
sisteminde sorunlu krediler zaten yüksek.
Çin, standartlarına kıyasla düşük büyüme
sorunlu kredilerde sıçrama yaşanmasına
neden olabilir. Haliyle de Çin ekonomisinde
sert iniş olasılığı gündemden çıkamıyor.
Avrupa’da da işler yolunda değil. Faizler
sıfıra indirildi, Avrupa Merkez Bankası var-
lık alım programlarıyla finansal sistemdeki
likiditeyi artırıyor ancak Avrupa ekonomisi
reaksiyon vermiyor. Tam anlamıyla “likidite
tuzağı”na düşmüş durumdalar. Hasta bün-
ye, ilaca da olumlu tepki vermiyor. Ekono-
mik büyüme zayıf ve bankacılık sistemi çok
büyük Rusya ve Yunanistan riski taşıyor. Hal
böyle olunca da Avrupa’dan dünya ekonomi-
sine destek gelmiyor.
FİNANSAL PİYASALARDA YUNANİSTAN
ETKİSİ YOK SAYILAMAZ
Dünya ekonomisi (kaynağı ne olursa ol-
sun, menşei neresi olursa olsun) gelebilecek
negatif bir şoku göğüsleyebilecek güçte değil.
Dolayısıyla gözler Rusya ve Yunanistan’daki
gelişmelere çevrilmiş durumda.
Yunanistan geçen senenin sonlarında
yapılan üçüncü ve son turda da cumhurbaş-
kanını seçemedi. Bu ne anlama geliyor? Ve
bizim için neden önemli? Çünkü Yunanistan
25 Ocak tarihinde genel seçimlere gitmek
zorunda kalacak. Son anketlere göre de Syriza
Partisi %28’e yakın bir oy potansiyeliyle Baş-
bakan Samaras’in partisinin önünde. Syriza
Partisi ve lideri Tsipras’in zamanında Yuna-
nistan’ın kurtarılmasını sağlayan Avrupa ve
IMF ile yapılmış borç protokollerine bakış
açısı pekiyi değil. Yunanistan hem AB hem
de IMF’den aldığı 240milyar euro tutarındaki
borcunun bir kısmını sildirmek için pazarlığa
oturmaya kararlı. Bunu yapabilmek için de
Avrupa’yı tehdit edecek. Neyle? Yunanistan’ı
parasal birlikten yani eurodan çıkarmakla…
