68 / 134
68
EKONOMİK
FORUM
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Komisyonu,
Hellim peynirinin “Halloumi”
ve “Hellim” olarak Türkçe ve Rumca iki dilde
de korunmuş menşe işaretli ürün olarak
tescil edilmesine yönelik başvuruyu,
28 Temmuz 2015 tarihinde resmen
yayımladı. Sürecin tamamlanmasıyla
birlikte, KKTC’de ve GKRY’de üretilen bu
tür peynirler “Hellim” veya “Halloumi”
etiketini taşıyabilecek.
TESCİLİ
AB’DE
GIDA VE TARIM
ÜRÜNLERİNİN
B
ilindiği üzere, Güney Kıprıs Rum Yönetimi
(GKRY) önceki yıllarda Hellim peynirinin pa-
tentinin kendilerine verilmesi için Avrupa Ko-
misyonu’na başvuruda bulunmuştu. Hellim
peynirinin sadece Rum tarafının tescilli ürünü
olarak AB’nin menşe adı korunan ürünler liste-
sine eklenmesi ihtimali, toplam ihracatının yüzde 25’i Hellim
peyniri ihracatına dayanan Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti
(KKTC) ekonomisi için büyük endişe uyandırmıştı.
Hellim peynirinin tesciline ilişkin anlaşmazlık, temmuz
ayında Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker’in
Kıbrıs’a gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında ele alındı.
Juncker yaptığı açıklamada, Hellim peynirinin AB koruma-
sına alınması konusunda geçici anlaşmanın sağlandığını
duyurdu ve bu adımın tarafların birlikte çalışma iradesinin
bir göstergesi niteliğinde olduğunu ifade etti. Peki, KKTC
ve GKRY’yi ortak bir noktada buluşturan Hellim peynirinin
tescil edilmesi ne anlama geliyor?
COĞRAFİ İŞARETLER MERCEK ALTINDA: PDO-PGI-TSG
Coğrafi işaretler tescille koruma altına alınırken, uygula-
manın amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
✹
ÜrününKorunması:
Coğrafi işarete konu olan ürünün ka-
litesinin korunması ve bilinen özellikte üretiminin sağlanması,
✹
Üreticinin Korunması:
Coğrafi işarete konu olan yörede
veya özellikte üretim yapanların tescilin sağladığı korumadan
öncelikli olarak yararlanmalarının sağlanması,
✹
Tüketicinin Korunması:
Coğrafi işa-
ret ibarelerinin, gerekli özellikleri haiz
olmayan sahte ürünler üzerinde kulla-
nılmasının önüne geçilerek, tüketicinin
yanıltılmasına engel olunması,
✹
Ülkenin milli ve kültürel değerle-
rinin korunması:
Coğrafi işaretler, tek
bir üreticiyi değil, belirli şartlar altında
üretim yapan kişilerin tümünü koruma-
yı amaçlıyor. AB’de Tarım ve Kırsal Kal-
kınma başlığı altındaki kalite politikası
kapsamında ele alınan coğrafi işaretler;
menşe adı korunan ürünler (Protected
Designation of Origin/PDO), coğrafi işa-
reti korunan ürünler (Protected Geograp-
hical Indication/PGI) ve geleneksel özelli-