Forum 259

EKONOMİK

FORUM

KAPAK KONUSU

Endüstri 4.0 tartışmaları

için bir çerçeve önerisi

Endüstri 4.0 aşaması için reformcu önlemlere ihtiyaç var. Proje-odaklı teşvik sistemleri, yatırım ve

desteklerde ön izin ve sonuçların gözetim ve denetimi, dinamik envanter gerekli.

OBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu,

bilim ve teknolojideki gelişmelerin

yarattığı “Endüstri 4.0” aşamasının

önemine vurgu yaptıktan sonra

tartışmalar yoğunlaştı. Yaygın ve yerel med-

yada, mesleki yayın organlarında çok sayıda

değerlendirme yapılıyor. Değerlendirmelerde

yaşanmakta olan büyük devrimin olası etkileri

üzerinde duruluyor; toplum olarak doğru ko-

numlanma yapabilmemiz için alınması gere-

ken önlemler peş peşe sıralanıyor.

Endüstri 4.0, bilgi toplumu aşamasında

yaşamakta olduğumuz önemli bir deney:

“Ürün ve üretim metodlarını, tedarik ve da-

ğıtım sistemlerini, üretim ve bölüşüm yapıla-

rını, verimlilikleri, rekabet stratejilerini, yaşam

biçimlerimizi ve yaşam tarzlarımızı derinden

etkileyeceğe benziyor. Yaşanmakta olan de-

ğişim ve dönüşümlerin büyük fırsatları kadar,

büyük tehlikeler de barındırdığını unutma-

mak gerekiyor. Değişimve dönüşümü “doğru

yönetebilmek” için bütünlüğü olan beş adı-

mın atılması gerektiğini düşüyoruz.

Bu yazı, Endüstri 4.0 aşamasını kavramayla

ilgili bileşen ve bağlamlarla ilgili ana başlıkları

sıralayan çerçeve denemesidir. Bir başka an-

latımla, konuyu hangi çerçevede ele alırsak

bütünsel bir yaklaşım olabileceğine ilişkin

öneridir. Bilgilerimiz derinleştikçe, çerçevenin

eksiklerini tamamlayabiliriz, yanlışlarını düzeltir

daha bütünsel bir çerçeve oluşturabiliriz.

Öncelikle yapı analiz edilmeli

Öncelikle, değişimleri doğru yönetebil-

mek için "Endüstri 4.0 aşamasını" daha önceki

aşamalardan ayıran temel önceliklerini bilme-

liyiz. Bileşenler netleştirilmezse, önüne gelen,

kendince bir tanım yapar, korkarız ki kavramın

içeriği boşaltılır; yanlış anlatımlara dayalı açık-

lamalarla toplumsal enerjimiz boşa harcanır.

Bir başka açıdan,”Endüstri 4.0 aşaması-

nın bileşenlerini” belirleyemezsek, kapsa-

yıcı tanımlarını yapamayız. Bugünkü bilgi

düzeyimizle önereceğimiz bileşenler, yapıyı

oluşturan donanımlarla ilgilidir. Çipler, en-

tegre devreler ve bilgisayar kapasitelerinin

gelişme yönleri ve hızlarıyla ilgili bilgi sahibi

değilsek; bilgisayar biliminin ne yönde ge-

liştiğini zihnimizde netleştirmez, Endüstri

4.0 aşamasının donanım bazlı yapısını ge-

rektiği gibi kavrayamayız.

Geniş bant ve bağlantı potansiyelleri

artmamış olsaydı Endüstri 4.0 aşamasından

söz edemezdik. Masaüstü bilgisayarın erişi-

lebilirlikteki katkılarını kavramamışsak, ses

komuta ve konuşma analizinde gelişmelerin

farkında değilsek, çeviri ve konuşma sentez-

lemede alınan mesafeler ilgi menzilimizin

dışındaysa, Endüstri 4.0 aşamasına ilişkin

kavramların içeriklerini dolduramayız, bu

kavramlara dayandırılan analizleri de net

olarak anlama imkanımız olmaz. Endüstri

4.0 aşamasının altyapısını oluşturan internet

ve bulut bilişimmimarisi olanaklarını ayrıntıla-

rıyla bilmeliyiz ki servis sağlayıcılar/işletim sis-

temleri, veri akış noktaları ve bağlantıların tek-

nolojik ayrıntılarını kavrayabilelim. Teknoloji

alanında izleyici olmaktan çıkarak teknoloji

üreticiler kervanına katılmanın gerek şartlarını

oluşturalım. Sensör ve transdüserlerin yarattı-

ğı algılama, ölçme ve kodlama potansiyelinin

bilinmesi ve tasarımdan yazılıma ve üretilme-

lerine kadar gerekenin yapılması da Endüstri

4.0 aşaması stratejileri geliştirmesinde hayatı

öneme sahip. Veri güvenliği önlemleri, her

şeyden önce donanım geliştirmeye ilgili te-

mel yapı sorunlarından biri,

İşlev ve kültür de önemli

Başlıklar halinde hatırlattığımız dona-

nım altyapısının içine hayat kalabilmemiz

için sayısal düşüncenin yaygınlaşması ve

derinleşmesi, algoritmaların öneminin kav-

ranması, kodlama ve yazılımın hayati değe-

rinin anlaşılması gerekir. Ayrıca, IP adresleri

ve alan adları oluşturmanın gereği, yazılım

içeren ürünlerin veri üretimi/öğrenen ürün-

ler yaratmanın rekabet üstünlüğündeki yeri

de kavranmalıdır. Özellikle kombinasyon,

koordinasyon ve verimlilik alındaki potansi-

yellerin ayrıntılı olarak bilinmesi, gelişmelere

hakim olabilmenin olmazsa olmazıdır.

Endüstri 4.0 aşamasının itici gücü olan

kaynaklar kadar oluşturacağı değerler sistemi

de göz ardı edilmemeli. İnternet yönetişi-

minin temel ilkeleri; erişim haklarına saygılı

olma, barış ve güvenliği kurma sorumluluğu,

dışa açık işbirliğinin geliştirilmesi, işbirliğine

dayalı sağlıklı düzen oluşturulması olmalıdır.

Yeni nesil veri merkezleriyle ilgili bilgi-

miz yoksa internet ekosisteminde özel firma

egemenliğinin fırsat ve tehditleri hakkında

düşünmemişsek, Endüstri 4.0 aşamasını ye-

terince kavrayamayız. Hükümetlerin fiziksel

Rüştü

BOZKURT: