79 / 132
79
EKONOMİK
FORUM
Bugünlerde dünyadaki teknolojik dö-
nüşümün kaynağını oluşturan üç yatay
teknolojiden biri olan biyoteknoloji, Türki-
ye’nin hızlı bir sıçrama yapabilmesi için fır-
sat sunuyor. Sadece ilaç gibi ileri teknolojili
sektörler için değil, tekstil, plastik gibi vaz-
geçilemez geleneksel sektörlerimizde sağ-
layabileceği verimlilik artışları açısından da
transferi ve difüzyonu son derece önemli.
Farklı ülkelerin biyoteknoloji ile ilgili yatırım
ekosistemini gösterir bir puanlama, her yıl
Scientific American tarafından yayımlanı-
yor ve dünyanın en büyük biyoteknoloji
organizasyonu olan BIO Convention’da
farklı ülkelerden gelen şirketler ve araştırma
kuruluşlarına açıklanıyor.
Türkiye 45. sırada yer alıyor
2015 yılı biyoteknoloji ekosistemi sı-
ralamasında Türkiye, 54 ülke arasında 45.
sırada yer alıyor. Bu sıralama, ekosistemin 7
ana bileşeni değerlendirilerek yapılıyor: Fikri
mülkiyet, Ar-Ge yoğunluğu, şirket teşvikleri,
eğitim/beşeri sermaye, kurumlar ve politika
ile istikrar. Yatırım ortamını tüm bileşenler
açısından birden iyileştirmek mümkün de-
ğil. Eğitim/beşeri sermaye, kurumlar gibi
bileşenler, şimdi atılmaya başlanacak adım-
larla ancak orta ve uzun vadede sonuç verir
gibi görünüyor. Fakat çeşitli hızlandırıcı
araçlara odaklanmak, rakip ülkeler arasında
öne çıkmayı hedeflemek yatırım ortamı
açısından cazip olmayı sağlayabilir. Aslına
bakarsanız farklı ülkelerin de dönüşüm ve
sıçrama dönemlerinde yaptıkları bu.
Singapur ve İrlanda örneği
Singapur’un fikri mülkiyet düzenleme-
leri, İrlanda’nın vergi düzenlemeleri gibi.
Araştırmamızda kullandığımız puanlama
tablosunu bu kez alt bileşenler açısından in-
celersek, farklı ülkelerin farklı alt bileşenlere
odaklanarak öne çıkabildiğini görebiliyoruz.
Diğer tablomuz da 2015 yılı biyotekno-
loji ekosistemi endeksinin alt bileşenlerinde
ülkelerin birincilik, ikincilik ve üçüncülük
sayılarını gösteriyor. Endeksteki toplam 54
ülkenin aşağıdaki 30’u en az bir bileşende
en az bir kez birinci, ikinci ya da üçüncü ola-
rak öne çıkmış. Bu ülkeler arasında Türkiye
yok. Türkiye endekste kullanılan 27 alt bile-
şenden herhangi birinde öne çıkamamış.
Radikal adımlar gerekiyor
Türkiye’nin yeni bir büyüme stratejisine,
hızlı bir sıçramaya ihtiyacı olan bu dönem-
de uluslararası uyumla düzenlemelerde
eşitliği sağlaması yetmez, eşitliği bozma-
ya ihtiyacımız var artık. Bu yüzden yatırım
ortamında bir adım öne çıkmamız lazım.
Farklı ülkelerin yaptığı gibi bazı bileşenlerde
radikal adımlar gerekiyor. Bu çerçevede in-
celediğimizde, geçtiğimiz günlerde görüşe
açılan“Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı Taslağı”
nın, uluslararası anlaşmalara ve AB mevzu-
atına uyumu arttırmayı hedefleyen yönde
gerekli düzenlemeleri içermesi son derece
olumlu. Fakat bunun yanı sıra, bu kanunun
yukarıda bahsedilen yatırım ortamı açısın-
dan tercih edilir ülke haline gelmek için öne
çıkmak üzere önemli bir araç olarak kulla-
nılabileceği üzerine odaklanmak gerekiyor.
Türkiye’nin acil bir sıçrama ihtiyacına
sahip olduğu bugünlerde, sürdürülebilir
büyüme hedefiyle yeni teknolojili yatırım-
ların Türkiye’ye yapılır hale gelmesi için bu
tasarı hızlandırıcı araç olarak kullanılabilir.
Bu tasarı ile atılacak uluslararası uyumun
da ötesinde rekabet gücünü artırıcı farklı
adımlar Türkiye’nin yatırımcılar açısından
tercih edilir ülke olmasını sağlayabilir. Ya-
tırım ortamı bileşenlerinden kısa vadede
düzeltemeyeceğimiz, orta-uzun vadede
açığın kapatılabileceği bileşenlerinden kay-
naklı eksiklerimizi tamamlamamıza neden
olabilir. Türkiye’nin artık sıçrama için oda-
ğını, küresel teknolojik değişimle uyumlu
şekilde belirlemesi ve bir an önce kendisini
farklılaştıracak adımlar atması gerekiyor.
Bizim artık 10 yıl öncesinde olduğu gibi
tek başına eşitliği sağlayıcı düzenlemelere
değil, eşitliği bozucu, fark yaratacak hızlan-
dırıcı araçlara ihtiyacımız var.”
2015 YILI BİYOTEKNOLOJİ EKOSİSTEMİ ENDEKSİNİN
ALT BİLEŞENLERİNDE ÜLKELERİN BİRİNCİLİK, İKİNCİLİK VE
ÜÇÜNCÜLÜK SAYILARI
Herhangi bir alt
bileşende birincilik sayısı
Herhangi bir alt
bileşende ikincilik sayısı
Herhangi bir alt bileşende
üçüncülük sayısı
ABD
10
3
1
Avustralya
6
İngiltere
4
3
Kanada
1
1
Hollanda
1
Fransa
2
Danimarka
1
1
2
İsviçre
1
1
2
Finlandiya
2
5
Singapur
3
2
Belçika
1
Katar
1
Hong Kong
2
1
BAE
3
Yeni Zelanda
2
Almanya
1
Lüksemburg
1
İsrail
3
S. Arabistan
1
Tayland
1
Şili
1
Hindistan
1
Çin
1
Ukrayna
1
Güney Kore
2
Japonya
1
İsveç
1
1
1
Norveç
1
Brezilya
1
Arjantin
1
Kaynak:
Scientific American Worldview Biotechnology Scorecard, 2015