Forum265

EKONOMİK

FORUM

114

Romatoid artrit

nasıl bir hastalıktır?

Özel TOBB ETÜ Hastanesi İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı

Prof. Dr. Hamide Kart Köseoğlu, en sık karşılaşılan iltihaplı

romatizmal hastalık olan romatoid artriti mercek altına aldı.

Kart Köseoğlu da bu hastalıkla ilgili şu

açıklamalarda bulundu:

“Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha

fazla görülmekte, kadınların aleyhine olan

bu artış ileri yaşlarda azalmaktadır. Ge-

belik döneminde hastalık %75-80 sessiz

döneme girerken doğum sonrası dö-

nemde ilk 3 ayda alevlenme sıktır. Genetik

faktörler önemlidir ama tek başına has-

talık oluşumunu açıklamaz. Tek yumurta

ikizlerinin her ikisinde birden görülme

olasılığı %15-20’dir.

Nasıl başlar? Tanıda

gecikme olur mu?

Hastaların yakınmalarının başlangıcın-

dan tanı alıncaya kadar geçen süre İngiltere

ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bile orta-

lama 4 ay olarak rapor edilmiştir. Hastalığın

yavaş ve sinsi başlaması, erken dönemde-

ki yakınma ve bulguların hastalığa özgü

olmayışı ve tanıda kullanılan laboratuar

parametrelerinin başka durumlarda da po-

zitif olabilmesi veya negatif olması tanıda

gecikmeye neden olmaktadır.

Eklem dışı organları da tutar mı?

Hastalık sadece eklem tutulum ile sı-

nırlı değildir. Bazen hiç bir hastalığa özgül

olmayan halsizlik, yorgunluk gibi belirti-

lerin yanısıra ciddi organ hasarlarına da

yol açabilmektedir. Kalp, akciğer, göz ve

deride daha fazla olmakla birlikte birçok

farklı organı etkileyebilir. Kan hücrelerinde

bazı değişikliklere yol açabilir.

Tanısı nasıl konur?

Hasta mutlaka bir uzman hekim ta-

rafından görülmelidir. Hastadan alınacak

ayrıntılı bir öykü, fizik inceleme sonrası

laboratuvar ve radyolojik tetkik planlanır.

Laboratuvardan istenen kan testleri arasın-

da kan sayımı, sedimentasyon hızı ve CRP

gibi iltihabı destekleyen bazı tetkiklerin

yanısıra hastalığın tanısını koymada daha

etkili olan bazı özel testler de (Romatoid

faktör, ve anti-CCP gibi ) istenir. Bu testlerin

pozitifliği klinik ve fizik muayene bulguları

ile birlikte değerlendirilmelidir. Yine bu

testler negatif olduğunda klinik ve fizik

muayene bulguları ile karar verilmeli, ge-

rekirse diğer romatizmal hastalıkları veya

sistemik hastalıkları dışlamak için başka

ek testler istenmelidir. Yine eklem hasarını

veya akciğer gibi diğer organların tutulu-

munu değerlendirmede direkt grafi, ult-

rasonografi, manyetik rezonans görüntü-

leme ve bilgisayarlı tomografi gerekebilir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Hastalığın oluşum mekanizmaları he-

nüz tam olarak bilinmediğinden, tedavi

ile hastalık tamamen ortadan kaldırılama-

maktadır. Ancak, tedavi ile geri dönüşümü

olmayan eklem hasarları önlenebilmekte

ve akciğer gibi eklem dışı organ tutulum-

ları kontrol altına alınabilmektedir. Günü-

müzde tedavi amaçlı kullanılmakta olan

ilaçlar ile hastalığın aktivitesini baskılayıp

hastanın yakınmalarını geriletmek ve ek-

lemlerde oluşabilecek hasarları engelle-

mek olanaklıdır.

Tedavisinde hedef ne olmalıdır?

●

Tedavi edilmeyen olguların %80’nin-

de ilk iki yıl içinde eklem hasarı oluşmak-

SAĞLIK

Fotoğraflar:

Dünya Gazetesi Fotoğraf Arşivi ve TOBB Fotoğraf Servisi

omatoid artrit, en sık karşılaşılan

iltihaplı (inflamatuvar) romatizmal

hastalıktır. El-el bileği ve ayak-ayak

bileği gibi küçük eklemler başta

olmak üzere, diz, dirsek, omuz ve kalçanın

yanısıra birçok eklem iki taraflı (simetrik) et-

kilenebilmektedir. Eklem tutulumu ilerleyici,

tedavi edilmediği takdirde kalıcı şekil bozuklu-

ğuna (deformite) ve işlev kaybına (iş göremez

duruma) neden olabilmektedir. Eklemlerde

ağrı, şişlik, genellikle 30 dakikadan uzun sü-

ren sabah tutukluğu önemli belirtilerdendir.

Omurga tutulumu olmaz ancak romatoid

artrit olduğu bilinen veya düşünülen bir has-

tada nedeni açıklanamayan boyun ağrılarında

nadir olmakla birlikte boyun ilk iki omurunun

tutulabileceği akılda tutulmalıdır.

Genetik ve cinsiyetin önemi var mı?

Özel TOBB ETÜ Hastanesi İç Hastalıkları

ve Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hamide