98 / 132
EKONOMİK
FORUM
98
Japonya ç n
daha y b r
ekonom k program
Japonya, çeyrek yüzyıllık
b r durgunluk yaşamasına
rağmen, hâlâ dünyanın
en büyük üçüncü
ekonom s . Japonya’nın
yaşam standartlarını
y leşt reb lecek olan
pol t kalar, dünyanın d ğer
ekonom ler nde taleb ve
büyümey teşv k edeb l r.
Nobel Ekonomi ödülü sahibi olan Prof. Joseph E. Stiglitz, Roosevelt
Enstitüsü’nün Baş Ekonomisti ve Columbia Üniversitesi’nde ders
vermektedir. Adam S. Hersh, Roosevelt Enstitüsü’nde Kıdemli
Ekonomist ve Columbia Üniversitesi’nin Politik Diyalog Girişimi’nde
misafir öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
J
aponya’nın aktif balon ekonomisi patlayalı çeyrek yüzyıl
oldu ve“kayıp on yıllık”dönemler birbirini izlerken çeyrek
yüzyıllık bir kırılganlık devam etti. Ülkenin ekonomi politi-
kalarına yönelik bazı eleştiriler temelden yoksun. Büyüme
kendi başına bir amaç değildir, yaşam standartlarına da bakmamız
gerekiyor. Japonya, nüfus artışını frenlemekte başarılı oldu ve ve-
rimlilik yükseliyor. Verimlilik konusunda, özellikle 2008’den bu yana
çalışma yaşındaki fert başına elde edilen büyüme, ABD’dekinden
yüksek ve Avrupa’dakinden ise çok daha yüksek durumda.
Buna rağmen, Japonlar daha iyisini de yapabileceklerine ina-
nıyorlar. Ben de inanıyorum. Japonya’nın arz ve talep konusunda
olduğu gibi, reel ekonomi ve finans alanlarında da sorunları var.
Büyük yatırımları tetikleyebilir
Bu sorunlara çözüm olarak, politika yapıcılarının son yıllarda
belirledikleri ve enflasyon hedefine ulaşmakta, güveni yeniden
tesis etmekte veya büyümeyi beklenen düzeyde yakalamakta
başarısız olduğu görülen tedbirlerden daha fazla işe yarayabile-
cek bir ekonomik programa ihtiyacı var.
Yeni başlayanlar için belirtmek gerekirse, yüksek karbon ver-
gisi, “yeşil finansman” ile birlikte uygulandığında ekonomiyi güç-
lendirecek büyük yatırımları tetikleyebilir. Bu teşvik unsuru, büyük
olasılıkla sistem dışına çıkan paranın daraltıcı etkisi ile“karbon ak-
tiflerin”düşen değerinin refah üzerindeki negatif etkisini bertaraf
edebilir. Karbon aktiflerde gözlenen değer düşüklüğünün refah
üzerindeki negatif etkisi önemli olmayabilir. Yeni fiyat sistemi ile
ciddi derecede uyumsuz olan sermaye birikimi de göz önüne
alındığında, bütçe açığını kapatmada darboğazlar yaşanmadığı
sürece, önü açılan yatırım miktarı yüksek olabilir.
Böyle bir durumda, vergiler yoluyla elde edilen para kamu
Prof. Joseph
E. St gl tz