103 / 132
103
EKONOMİK
FORUM
Toplumumuzda planlı, b lgel , b lg ye dayanan karşılaştırmalı anal zle
lerleyen tartışma yapma gelenekler oluşmadığı ç n, aynı sözler
söylerken, farklı şeyler anlama g b b r eks k yanımız vardır. Toplumsal
enerj m z , dünyadak yen gel şmelere uyum ç n odaklayab lmem z n
lk adımı kavramların b leşen ve bağlamlarını nete get rmekt r.
ile ilişkilendiriyor" diyor. Sak analizinde, Çin Lideri Xi Jin Ping'in, "Bu
çağda, yapısal reform olmadan zenginleşebilme yolu yoktur" sapta-
masını da paylaşarak, teknolojik gelişme farkının kapanması yarışının
geride kaldığını, yeni dönemde inovasyon açığını bir bütün olarak
kapatabilme yarışının öne çıktığını da belirterek, ön hazırlık yapan
ve zihinsel olarak hazırlanmış olanların başarılı olacağını anlatıyor.
Kapsamlı analizinde Lozev, uzun dönemde teknolojik meydan
okumalara yanıt verebilmek için hükümetlerin insan kaynakları inşasına
öncelik vermeleri gerektiğini belirtiyor. Düşünür, sadece endüstriyel
rekabet için değil, ileri düzeyde bir medeniyet inşa etmek için de
kritik yoğunlukta uzman yetiştiren üniversite ve mesleki okul altyapısı
ihtiyacına dikkat çekiyor. İnsan kaynağıyla ilgili uyarısının ardından da,
parasal kaynak varlığının uzun dönemli gelişme yaratmada yetersiz
kaldığını, para sahibi olan Suudi Arabistan'ın bilimsel ve teknolojik
gelişme ve küresel ölçekteki inovasyon yaratmada sadece İsrail'le değil,
uzun dönemdir Batı'nın kısıtlayıcı yaptırımlarına maruz kalan İran' la
bile kıyaslanmayacak gerilikte olduğunu anımsatıyor. Lozev, İran'da
üniversite öğrencilerinin yüzde 47'sinin mühendislik, doğal bilimler,
endüstriyel ve inşaat teknolojileri okuduklarını, İran ekonomisinin çe-
şitliliğini artırdığını, gelirlerin sadece yüzde 14'ünün petrol sektöründen
geldiğini de anımsamamızı istiyor.
Beş öncelikli reformalanı
Alexander Lozev, küresel piyasaların devletlerin egemenliğini
zayıflattığını, ulusal ekonomilerin yönetişiminin zorlaştırdığını, bu ne-
denle kilit finansal merkezlerin, parasal ve siyasi yetkililerin eş zamanlı
olarak etkinliklerini senkronize etmeleri gerektiğini güçlü biçimde
vurguluyor. Son 20 yılda hızlanan küreselleşmenin bütün ekonomik
süreçleri etkilediğini anlatarak, para politikaları ve mali uygulama-
ların metodolojisi ve teorisine yönelik düzeltmeleri etkinleştiren
yeni bir geri-bildirim sistemi ihtiyacının öne çıktığı uyarısını yapıyor.
Nakit akışlarında sınırların saydamlaşması, nakit akış yönetiminin ve
düzenlemelerinin önem kazandığı ve finansal piyasaların her türlü
etki karşısında hassasiyetlerinin arttığı gerçeğini anımsatıyor. Dünya
genelinde son yıllardaki uygulamaların bir özetini aktaran Lozev,
"Dünya yeni bir teknolojik ortama gitmek üzere. Üretimin maddi
yoğunluğu ve enerji azalmaya devam ederken, kalkınmada yeni bir
nitelik sıçraması yaşanacak" diyor; başta insan kaynağı yatırımları ve
yönetişim kalitesinin geliştirilmesi gibi alanlarda hazırlıklı olanların
daha etkin gelecek konumlaması yapabileceğini söylüyor.
Dünyanın farklı yerlerindeki düşünce insanları, artan "yapısal
reform ihtiyacına" vurgu yapıyorsa, eğilimin güç kazandığını, fırsat
ve tehditlerini analiz etmeden kaynak yönetiminde başarılı olama-
yacağımızı düşünmeliyiz.
Toplumumuzda planlı, belgeli, bilgiye dayanan karşılaştırmalı ana-
lizle ilerleyen tartışma yapma gelenekleri oluşmadığı için, aynı sözleri
söylerken, farklı şeyler anlama gibi bir eksik yanımız vardır. Toplumsal
enerjimizi, dünyadaki yeni gelişmelere uyum için odaklayabilmemizin
ilk adımı kavramların bileşen ve bağlamlarını nete getirmektir.
Önce "yapısal reform" dediğimizde ne anladığımızı, kavramların
içeriklerini ve bağlamlarının neler olduğu üzerinde uzlaşalım. Sonra
da, ivedi 5 yapısal reform alanı belirleyelim; dağıtmadan, her şeyi
"yapısal reform paketleri" içine doldurarak, reform sözcüğünü de
sulandırmadan bir programı önümüze koyalım.
Hep birlikte tanıklık edeceğiz ki ayrıştığımız yanlarımız çok
minimal kalırken, birleştiğimiz ortak yanlarımızın ağırlıklı olduğunu
göreceğiz. Bilgiye dayanan fikir, fizibiliteye dayanan proje bazlı tartış-
mayı öne çıkaramazsak, insan ve sermaye kaynaklarımızı israf ederiz.
Benim bireysel olarak sıralamam şudur: Bir numaralı işimiz, ülke-
nin kaynakları hakkında kullanılabilir net bilgi üretecek envanterleri
hazırlamaktır. Veri sorununu, veri analizini, alışkanlıkta yönetimden
analizle yönetime geçiş sürecini hızla tamamlamazsak, kısır ve anlamsız
tartışmalarla zaman öldürürüz. İkincisi, eğitim sistemimizi hızla gözden
geçirmeli, ihtiyaca göre asimetrik ve esnek yapıları olan bir eğitim
sistemini; inanç özgürlüğü dışında düşünce özgürlüğünün bir aracı
olarak devreye sokmalıyız. İran'ın başardığı eğitimi başaramazsak, içi
boş söylemlerin tutsağı oluruz. Üçüncüsü, bugünkü işletme ölçekleri ve
verimdüzeyi, o düzeyi yaratan zihniyet ve işe bakış açısını değiştirecek
bir kampanyayı siyasi irade, bürokrasi, girişimci çevreler, sivil inisiyatifler
ve toplumun bütün dinamik unsurlarının uzlaşacağı bir strateji, taktik ve
operasyonel yol haritası üzerinde uzlaşmalıyız. Dördüncüsü, ülkemizin
avantajlı alanlarını keşfetmeli, gerçekçi tanımlarını yapmalı ve oralara
güçlerimizi odaklamalıyız. Beşincisi de mekan ve bina arzından başla-
yarak, proje-odaklı teşviklere yönelmeli, olmayacak dualara amin diyen
popülist, ülke koşullarından uzak, saha çalışmalarına dayanmayan,
beklenti yaratan; beklentileri karşılamadığı için de psikolojik düşmanlık
üretmenin iklimini oluşturan anlayışlara izin vermemeliyiz. Açık tartış-
malar, aykırı düşüncenin zenginlik olduğunu içselleştirmiş olgunluk,
geri-bildirimlerle ince ayarlar yapan bir öngörme ve önlem alma
disiplini ile ödünsüz gözetim ve denetim yapma disiplinin kapsayıcı
kurumlarını oluşturmalıyız. Bu beş öncelik, ayrıntıdaki diğer gelişmeleri
tetikleyecek, yaratmak istediğimiz sonuca bizi götürecektir.
1)
Alexander Lozev, "Rusya yeni teknolojik ortama nasıl hazırlanmalı", Turquie Diplomatique, S.:89,15 Ağustos-15 Eylül 2016.s.:8-9
2)
Güven Sak, "Çin,G 20'yi yeni sanayi devrimi ile buluşturdu", Dünya,5 Eylül 2016
3)
Prof Deng Chun ve Prof. Wang Wen'in açıklamaları, Dünya, 3 Eylül 2016