ÇARE Mi?
KAYA GAZI
ENERJ
i
SORUNUNA
G
enellikle ince taneli ve tabakalı
bir yapıya sahip, “kerojen” katı
organik bileşenler içeren, ısıtıl-
dığında petrol ve gaz üretebilen
tortul kayalar “şeyl” veya “petrollü şeyl”
olarak tanımlanıyor. Bu kayalar, kil, silt bo-
yunda silika kum ve kalsit içeren çok ince
taneli tortul kayaçlardan oluşuyor. Kayanın
gözenekli olduğu, ancak kil mineralleri se-
bebiyle çok az geçirgen olduğu da biliniyor.
Kayanın kil mineralleri sebebiyle sert, ta-
bakalı yapısı ve kolay kırılabilen özellikle-
re sahip olması da diğer önemli özellikleri
arasında yer alıyor. Bu kayalar oluşurken
bünyelerine %0,5-25 arasında organik
malzeme alabiliyor. İşte bu kayalar içinde,
jeolojik bir periyot sonrasında petrol veya
gaz olarak karşımıza çıkan fosil yakıtların
kaynağı da bu organik malzemelerdir. Eğer
petrol de içeren bu kayaçlar bir başkalaşım
(metamorfizma) geçirmişse “petrollü şist-
ler” oluşur.
Bu kayalar içinde petrol ve/veya gaz
olduğu bilinmesine rağmen kayalar için-
den petrol veya gaz çıkartma maliyeti çok
yüksek olması nedeniyle uzunca bir dönem
önem verilmedi.
80
EKONOMİK
FORUM
ENERJİ
Son yılların mucizesi olarak yansıtılan ve
dünyanın birçok ülkesinde yeni “enerji”
tartışmalarının konusu olan
kaya gazı
heyecanı gerçekten bir umut mu
yoksa abartılıyor mu?
Ankara Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Doğan Aydal
bu soruları irdeliyor.
Harita 1:
Dünyada şeyl gazı potansiyeline
sahip ülkeler ve bölgeleri
Kaynak:
Energy Information Administration/ABD-EIA
Muhtemelkaynakbelirlenmişhavzalar
Muhtemelkaynakbelirlenmemişhavzalar
Raporkapsamındakiülkeler
Raporkapsamındaolmayanülkeler
