41 / 132
EKONOMİK
FORUM
41
i
m
Özel TOBB
ETÜ Hastanesi
Kardiyoloji ve İç
Hastalıkları Uzmanı
Prof. Dr. Berkten
Berkalp.
suz etkiler. Kullanılan idrar söktürücü ilaçlar kolayca
dehidratasyon (sıvı kaybı) gelişimine neden olur.
Sıcakta kalp yetmezliği hastalarının bol su içmesi
de kalp yetmezliğini artırabilir. Hipertansif (yük-
sek tansiyon) hastalarının az tuz tüketmeleri
sıcak çarpmalarını kolaylaştırır. Diabetiklerde
yüksek kan şekeri seviyesi nedeniyle var olan
dehidratasyon vücudun normal terlemesini ön-
leyebilir. Birçok hasta dehidrate olduğunu da
anlamaz ve su içmez.
Obezlerde vücudun normal soğutma sistemi yeter-
li çalışmaz, obezite kalp için ilave bir yük getirir. Sıcak ve
nemli havadaki iritan (tahriş edici etken) ve alerjenler astım
hastaları için de iyi değildir. Astım tedavisinde kullanılan bazı
ilaçlar da vücudun ısıya reaksiyonunu engelleyebilir.
Aşırı sıcaklar insanları hangi sağlık sorunlarıyla karşı
karşıya bırakır?
Yüksek sıcaklık derecelerinin neden olduğu en hafif rahat-
sızlık hali terlemeyle su ve tuz kaybına bağlı sıcak yorgunluğu-
dur. Baş ağrısı, aşırı terleme, soğuk ve nemli cilt, titreme, baş
dönmesi, fenalık hissi, zayıf ve hızlı nabız, kas krampları, hızlı
ve yüzeysel solunum, bulantı kusma olur. Yüksek sıcaklıkta ağır
işte çalışanlar veya egzersiz yapanlarda rastlanır. Bu durumda
hasta serin veya gölge bir yere alınmalı, elbiseleri çıkartılmalı,
yakınmaları geçene kadar dinlendirilmelidir. Soğuk suyla duş
yaptırılabilir. Bol su içmesi sağlanmaya çalışılır. Sıvı kaybına ne-
den olan alkol, kafein ve şekerli içeceklerden kaçınılır. Şikâyetler
1 saatten fazla sürerse hastaneye gidilmelidir. Sıcak çarpması
ise ciddi bir durumdur, vücut ısısı 39 C üzerine çıkar, cilt kuru,
sıcak ve kırmızıdır. Zonklayıcı baş ağrısı vardır. Nabız hızlıdır,
bulantı, baş dönmesi ve şuur bozukluğu olur. Kusma, istemsiz
hareketler olabilir. Hasta serin ortama alınmalı, buz veya ıslak
bez uygulaması gibi vücut soğutma teknikleri kullanılmalı ve
acilen hastaneye götürülmelidir.
Yazın nasıl yaşayalım?
✹
Sıcağın üzerimizdeki etkisini azaltmak için; bol bol su için,
alkol ve kafeinli içeçeklerden uzak durun.
✹
Aktivitelerden önce-sonra ve sırasında dehidratasyonu
önlemek için bol su için.
✹
Güneşten korunma için geniş kenarlı şapkalar, güneş gözlü-
ğü, koruyucu güneş kremleri kullanın.
✹
Güneş ışınlarının güçlü olduğu öğle saatlerinde zorlu akti-
vitelerden kaçının.
✹
Hafif, ince, açık renkli giysiler giyin, pamuklu hava alabilir
kumaşları tercih edin. Terleme değil, terin buharlaşması vücud
ısısını düşürür, onun için ince kıyafetler kullanın. Rahat ayakkabı
ve çoraplar tercih edin, ayaklar iyi havalansın, ayak pudraları ve
antiperspiranlar kullanılabilir.
✹
Yaz aylarında güneş ışınlarının minimal olduğu sabah ve
akşam saatlerinde egzersiz yapılabilir. Yüksek ısı ve nem durum-
larında egzersizin şiddet ve süresini azaltmalıdır.
Sıcağa alışmak için günlük dışarıda kalış süresini yavaş yavaş
arttırabilirsiniz. Düzenli fiziksel aktivite için egzersiz iç ortamlara
alınmalı ve sürdürülmelidir. Bir arkadaş veya yakınınız ile egzersiz
yapmak her zaman daha emniyetli ve daha eğlencelidir.
✹
Kalp hastası, 50 yaş üzeri veya ki-
loluysanız sıcak havalarda doktorunuza
danışarak bazı özel önlemler almalısı-
nız. Bazı kalp ilaçları; beta blokerler,
ACE inhibitörleri ve diüretikler, kal-
siyum kanal blokerleri vücudun ısıya
cevabını değiştirebilir. Trankilizanlar,
antikolinerjikler de sıcak çarpmasını
artıran ilaçlardır. İlaç almasalar da yaş-
lıların dikkatli olması gerekir.
✹
50 yaş üzerinde susadığınızdan ha-
berdar olmayabilirsiniz, dışarı çıktığınızda
susuzluk hissetmeseniz de su içmenizde fay-
da vardır.
Günlük yaşamda alınması gereken
önlemler neler?
✹
Günün en sıcak zamanı olan saat 11-
15 arası dışarı çıkmayınız. Günlük işlerinizi
sabahın erken saatlerinde sıcaklık artışı baş-
lamadan yapabilirsiniz. Sıcak havada dışarı
çıkışı azaltmak için ilaç, yiyecek ve içecek gibi
ihtiyaçlarınızı önceden temin ediniz. Evde
bol miktarda içecek su bulundurunuz, yüksek
kalorili ağır yiyeceklerden uzak durunuz.
✹
Buzlukta buz bulundurunuz,
✹
Evin havalanmasını kontrol ediniz,
✹
Gereksiz yere pencerelerin açık kalma-
sını önleyiniz,
✹
Güneş gelen pencereleri açık renk per-
delerle kapatınız, koyu renk perdeler ısıyı
emer ve odanızın sıcaklığını arttırır.
✹
Evin doğu veya güneyinde bulunan bir
odada fan veya klima kullanarak oturunuz.
✹
Klimaların bakım ve kontrolünü yap-
tırınız.
✹
Alışveriş merkezi, kütüphane, sinema
gibi serin yerlerde de gününüzü geçirebilirsiniz.
✹
Hava durumunu takip edin, seyahat
planı varsa gidilecek yerin hava şartlarını
kontrol edin. Yaz tatilinizi düşük nemli böl-
gelerde geçirin.
Bunları biliyor musunuz?
✓
Klimalı ortamlarda hava sıcaklığı 25 derecenin altına indirilmemeli.
✓
2000 metre üzerindeki yerlerde yayla turizmi kalp hastalarının sağlığına
iyi gelmiyor. Daha düşük seviyelerde yaşanmalı.
✓
Serinlemek için buz gibi suyla değil, ılık suyla duş yapılmalı.
✓
Sıcak hava depresyona neden olabilir.
✓
Düzenli egzersiz yapan kişilerin yaz sıcaklarında aktiviteye ara vermeleri
doğru değil, 4-6 haftalık inaktivite (hareketsiz yaşam tarzı) egzersizle
kazanılmış yararlı etkileri ortadan kaldırır.
✓
Susuzluk hissi su içme gerekliliği için güvenilir bir gösterge değil.
İdrar rengi açık ve temiz ise hidrasyon iyi, koyu renk ise dehidratasyon
var demektir. Sıcak ve nemli havada egzersiz yapmadan otursanız bile
unutmayın yine de suya ihtiyacınız var.
Sağlıklı bir yaz mevsimi geçirmeniz dileğiyle...