FORUM 258

EKONOMİK

FORUM

Paris Anlaşması neler içeriyor?

195 devletin onay verdiği, 2020'de

yürürlüğe girecek yeni İklim Anlaşma-

sı'daki önemli hususların şifrelerini tek

tek ele alalım:

2°C’lik Hedef:

Anlaşma metinin en

önemli ve iklim değişikliği konusunda

somut maddesi 195 ülkenin bu yüzyıl so-

nuna kadar, karbondioksit kaynaklı küresel

sıcaklık artışının 2°C’nin altında tutulması

için kolektif mücadelede karar birliğine

varması. Bu hedef, gönüllü ve bağlayıcı

olmayan ve 1,5°C sıcaklık artışıyla sınırlan-

dırmayı amaçlayan çabaları da destekliyor.

2°C sıcaklık hedefi; yüzyılımızdaki küresel

sıcaklık artış seviyesinin, sanayi öncesiyle

karşılaştırıldığında 1,5°C ile sınırlandırıl-

masını belirtiyor.

Ne var ki, Anlaşmadaki bu hedefe rağ-

men, dünyada şu an var olan sera gazı

emisyonları göz önünde bulunduruldu-

ğunda 1,5 0C’lik hedefe ulaşmak gerçek-

çi görünmüyor. Bu husus Hükümetler

Arası İklim Değişikliği Paneli’nin (Panel

on Climate Change/IPCC) raporunda da

vurgulanıyor

. Bu bahsedilen 2°C ile 1,5°C

’lik hedeflere ve ne kadar ulaşılabilir he-

defler olduğuna, Ulusal Olarak Belirlenmiş

Katkılara ilişkin kısımda tekrar döneceğiz.

Eşitlik İlkesi:

Ülkelerin tarihsel so-

rumlulukları ve gelişmişlik düzeyleri göz

önünde bulundurularak iklim değişikliğiy-

le mücadeleye katkı sunmaları konusun-

daki tartışmalar anlaşmanın belki de en

önemli noktalarından biri. Anlaşma, çaba-

ların eşitlik ilkesi temelinde olmasını belir-

tiyor ama gelişmiş ülkeler ile gelişmekte

olan ülkeler arasında farkı gözetiyor.

Anlaşma gereği, gelişmiş ülkelerin

tarihsel sorumluluklarının farkında ola-

rak sera gazı azaltımına liderlik etmeleri

ve mutlak emisyon azaltım taahhütleri

alması, gelişmekte olan ülkelerin ise sera

gazı azaltım çalışmalarını sürdürmeleri-

ni, ekonomik ölçekli emisyon azaltımına

geçmeleri ve sera gazı emisyonlarını sı-

nırlamak için hedef belirlemesi gerekiyor.

2010 yılında Cancun-Meksika’da yapı-

lan COP16’da “Yeşil İklim Fonu”, Teknoloji

Yürütme Komitesi, İklim Teknoloji Mer-

kezi ve Ağı kurulmasına karar verilmişti.

Yeşil Fon ile gelişmiş ülkeler tarafından

gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliği

sonuçlarıyla, kuraklıkla, sellerle ve deniz

suyu düzeyinin yükselmesiyle mücade-

lede 2020 yılına kadar her yıl 100 milyar

dolar ayrılması kararı alınmıştı.

Yeni anlaşma metninde bu rakam esas

alınarak, gelişmiş ülkelerden, iklim deği-

şikliği ile mücadele ve uyum kapasitesinin

artırılması için az gelişmiş ve gelişmek-

te olan ülkelere aktarılmak üzere 2020

yılından itibaren yıllık 100 milyar dolar

katkı beklenmekte olduğu vurgulanıyor.

Anlaşma metninde ayrıca, 2025’ten önce

yeni bir rakamsal hedef ortaya konacağı

belirtiliyor. Sonrası için herhangi taahhüt-

ten bahsedilmiyor.

Kayıp ve Zarar:

İklim değişikliğinin

yarattığı sonuçlardan en fazla etkilenen

ülkeler ile bu ülkelerin kayıp ve zararlarını

karşılamaları beklenen gelişmiş ülkeler

açısından önemli hususlardan birisi ka-

yıp-zarar konusuydu. Anlaşma metninde

iklim değişikliğinden en çok etkilenen

Ayrıca alınan kararla, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nden (IPCC) endüstri öncesi dönemin seviyelerine göre 1,5°C küresel ısınma etkilerini gösteren bir raporun 2018 yılında hazırlaması talep edildi.

GÜNCEL

Fotoğraflar:

Dünya Gazetesi Fotoğraf Arşivi ve TOBB Fotoğraf Servisi

Fransa İklim Değişikliği Müzakereleri Özel Temsilcisi Lourence Tubiana, BM İklim Sorumlusu Christiana Figueres, BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, Fransa

Dışişleri Bakanı Laurent Fabius ve Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande.