22 / 132
EKONOMİK
FORUM
22
çelik ürünleri, demir ve demir dışı metaller,
buzdolabı, bulaşık makineleri gibi beyaz
eşya ürünleri, klimalar ve elektrik-elektronik
ürünleri. Tercihli ticaret anlaşması sayesinde
bu ürünlerde ihracatın önemli oranda art-
ması bekleniyor.
İş dünyası İran ile ticareti artırmak için
kolları sıvarken, diğer yandan Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı da
komşu ülke ile ilişkilerin geliştirilmesi için
çalışmalar yürütüyor.
110 milyar dolarlık pazar
Sorularımızı yanıtlayan Gümrük ve Tica-
ret Bakanı Bülent Tüfenkci de İran’a yönelik
ambargonun kaldırılmasıyla bölgemizde
ekonomik anlamda yeni bir sayfayı açtıkla-
rını söylüyor. Tüfenkci, “Uzun süredir devam
eden yaptırımlar nedeniyle İran’ın petrol
gelirleri yarıya düşmüş, bankacılık sistemi
uluslararası piyasalardan kopmuştu. Bu ne-
denle bize yakınlığıyla ulusal ekonomimizde
önemli bir yere sahip olabilecek komşumuz
İran’ın ülkemiz için yeni bir pazar dinamizmi
yaratacağı açıktır” diyor.
Ambargo süresince İran riyali dolar kar-
şısında üçte iki oranında değer kaybetmiş.
İran sanayisi hammadde ve yan ürün bul-
makta güçlük çekerken, ilaç bulmak bile lüks
haline gelmiş.
Bakan Tüfenkci, yeni dönemi şu sözlerle
özetliyor: “Şimdi ise İran ekonomisinin yıllık
110 milyar dolarlara ulaşan yeni bir dina-
mizm oluşturması bekleniyor. Bu noktada
ülkemiz için önemli olan bu yeni oluşması
öngörülen ekonomi paydasından bizim
ne kadar alacağımızdır. En büyük payı ala-
bilmek için hedeflerimizi belirliyor, bizi bu
hedeflere götürecek uygulamalar üzerinde
yoğunlaşıyoruz.”
Türkiye ile İran İslamCumhuriyeti arasın-
daki ticarete önemli bir ivme kazandıracak
Tercihli Ticaret Anlaşması 29 Ocak 2014 ta-
rihinde imzalandı. Bu anlaşma ile İran Türki-
ye›ye bazı ürünlerde gümrük vergisi indirimi
sağladı.
Bakan Tüfenkci, bu anlaşmanın yararla-
rını da şöyle aktarıyor: “Bu ürünler temizlik
ürünleri, ilaç, kozmetik, plastik malzemeler,
orman ürünleri, tekstil, hazır giyim, ev tekstili,
mobilya, çelik ürünleri, demir ve demir dışı
metaller, buzdolabı, bulaşık makineleri gibi
beyaz eşya ürünleri, klimalar ve elektrik-e-
lektronik ürünleridir. Tercihli ticaret anlaş-
ması neticesinde bu ürünlerde ihracatımızın
önemli oranda artacağını öngörüyoruz.
Tekstil ve mobilya sektörü avantajlı
İran’la ticarette tekstil sektörü ve mobilya
sektörü oldukça avantajlı gözükmektedir. İş
dünyasının bu sektörlerde ihracatı artacak.
Türk firmalarının ayrıca perakende sektöründe
önemli bir talep artışının beklendiği İran’da fir-
malarımızın mağazalaşmaya yatırım yapması
durumunda karlılık oranlarının artacağı kanaa-
tindeyim. Ülkemizin 2023 hedefleri kapsamın-
da büyük önem arz eden elektronik ticaretin,
toplam perakende ticaret içindeki oranı % 1,7
seviyesindeyken, bu oranın önümüzdeki on
yıl içinde artması ve % 8-10 bandına ulaşması
amaçlanmaktadır. 2018 yılı için 170 milyar
TL’lik e-ticaret işlemhacmi ve 2023 yılı için 500
milyar dolar ihracat hedeflerine ancak e-ticaret
sektörünün geliştirilmesi, firmaların internetin
olanaklarını kullanarak yeni pazarlara açılması
ve yeni müşteriler elde etmesi sayesinde ula-
şılabilecektir. 6563 sayılı Elektronik Ticaretin
Düzenlenmesi Hakkında Kanun geçtiğimiz yıl
yürürlüğe girdi. e-ticaretin yasal alt yapısının
oluşturulmasının, şirketlerimizin İran ve diğer
ülkeler ile yapacağı ticarete olumlu yönde
katkı sağlayacağını düşünüyoruz.
e-ticarette pozisyon alın
Bu noktada, geleceğin ticaret biçimi
olarak ifade edebileceğimiz e-ticaretin başta
İran gibi komşu ülkelerimizle olmak üzere
ülkeler arası ticarette önemli bir rol oynadığı-
nı ve şirketlerimizin de buna göre pozisyon
almalarının faydalı olacağını belirtmek iste-
rim. İmzaladığımız Tercihli Ticaret Anlaşması,
İran ve ülkemiz arasında adil rekabet koşul-
larını oluşturacak. Güvenli ve öngörülebilir
bir ortam tesis edecek ve ticaretin çeşitlen-
dirip hacmini artıracak. İki ülke arasındaki
ekonomik ve ticari ilişkiler güçlenecek. Bu
durumun tarım da dâhil olmak üzere birçok
sektörde etkili olacağını düşünüyorum.
‘Tarım’ elektronik ortamda olacak
Ayrıca, tarım ürünleri piyasamızı ulu-
sal boyuttan uluslararası boyuta taşıma-
ya yönelik çalışmalarımız da mevcut. Bu
kapsamda, lisanslı depoculuk sisteminin
yaygınlaştırılmasını ve kurulacak olan ürün
ihtisas borsası ile tarım ürünleri ticaretinin
tamamen elektronik ortama aktarılmasını
planlıyoruz. Yakın coğrafyada bulunan ülke-
lerde üretime ve ticarete konu olan ürünler
için ortak bir piyasanın ülkemizde oluşması
için çaba sarf edeceğiz. Hububat ve yağlı
tohumlar alanında yapılacak çalışmalara
KAPAK KONUSU
Gümrük ve Ticaret Bakanı
Bülent Tüfenkci